TEZA: Podmiot funkcjonujący w obrocie gospodarczym może samodzielnie decydować o kolejności spłaty swoich zobowiązań.
Sygn. akt VI Ga 22/15, WYROK SĄDU OKRĘGOWEGO W RZESZOWIE z 17 marca 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Spółka z o.o. z siedzibą w K. podpisała ze spółką z o.o. z siedzibą w T. umowę o współpracy, w której m.in. zawarto zobowiązanie stron względem siebie do nieprowadzenia działalności konkurencyjnej. Spółka z o.o. w T. nie wywiązała się z zobowiązania, więc ta druga obciążyła ją karami umownymi według zasad określonych w umowie.
Skarga pauliańska chroni tylko wierzyciela

Zobacz również
Ponieważ spółka w T. nie płaciła dobrowolnie naliczonych kar umownych, ta druga wystąpiła ze stosownym roszczeniem do sądu. Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu uwzględnił roszczenie. Na podstawie tytułu wykonawczego spółka z o.o. w K. wszczęła egzekucję. Co prawda, okazała się ona bezskuteczna, ale z ustaleń komornika wynikało, że 1 czerwca 2012 r. doszło do sprzedaży składnika majątku, z którego wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie. Chodziło o linię produkcyjną do mycia, napełniania i zamykania butelek. Spółka z o.o. w K. wniosła powództwo, w którym domagała się uznania za bezskuteczną w stosunku do niej czynności prawnej, tj. umowy sprzedaży linii.
Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu uznał umowę sprzedaży za bezskuteczną. Pozwana wniosła apelację. Sąd Okręgowy w Rzeszowie uznał ją za zasadną, uchylił orzeczenie, a powództwo oddalił.
UZASADNIENIE
Przesłankami warunkującymi możliwość skorzystania z ochrony przewidzianej skargą pauliańską (art. 527 par. 1 k.c.) są następujące okoliczności: istnienie wierzytelności, dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią, pokrzywdzenie wierzyciela wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika, dokonanie przez dłużnika czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela i uzyskanie wskutek tej czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią, a także działanie osoby trzeciej w złej wierze. Wszystkie przesłanki muszą wystąpić łącznie.
W toku postępowania ustalono, że spółka z o.o. w T. zawarła umowę leasingu na linię. Po spłaceniu długu pozostała kwota 11 009,20 zł, która została przeznaczona na spłatę drobnych wierzycieli, w tym publicznoprawnych. Suma długów wynosiła ok. 900 tys. zł. Biorąc pod uwagę, że spółka nie dysponowała innym majątkiem, z którego można by było spłacić wierzycieli, nie było praktycznie realnych szans na ich zaspokojenie. Zaznaczyć należy, że w dacie zawarcia umowy sprzedaży i uzyskania ceny za linię produkcyjną nie pozostawała ona w stanie upadłości (wtedy zaspokajanie wierzycieli następuje według określonej kolejności na podstawie prawa upadłościowego i naprawczego), nie wykazano również, aby w stosunku do niej toczyły się liczne bezskuteczne egzekucje (w takim przypadku kolejność zaspokajania wierzycieli następuje na podstawie przepisów dotyczących postępowania egzekucyjnego).