W razie ogłoszenia powszechnej mobilizacji lub wybuchu wojny niemal każdy obywatel może zostać wezwany do służby. Ograniczeniem mogą być jedynie wiek, zajmowane stanowisko lub stan zdrowia. Co więcej, armia może zająć budynki mieszkalne, a także prywatne samochody. Od tych obowiązków nie można się uchylać.
Czy student może zostać powołany do armii?
Jestem na drugim roku studiów filozofii. Gdy miałem 19 lat, obowiązkowo stawiłem się do kwalifikacji wojskowej. Tam otrzymałem najlepszą kategorię zdolności do służby, czyli A, i zostałem przeniesiony do rezerwy. Czy w razie wybuchu wojny mógłbym być wezwany do wojska?
TAK
Taka możliwość istnieje zarówno w razie ogłoszenia mobilizacji, jak i w czasie wojny. Wtedy osoby uznane za zdolne do służby wojskowej mogą być w każdym czasie powołane do czynnej służby wojskowej. Co więcej, jeśli kwalifikacje studenta byłyby szczególnie przydatne, to w pierwszej kolejności będzie objęty mobilizacją.
Podstawa prawna
Art. 109 ust 1. ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy o wezwaniu do wojska decyduje wiek
Mój ojciec, gdy służył w wojsku, miał stopień kapitana. W czerwcu kończy 60 lat. Wspólnie zastanawialiśmy się, czy w sytuacji konfliktu zbrojnego Polski musiałby ponownie służyć w armii?
TAK
Obowiązkowi służby wojskowej podlegają obywatele polscy począwszy od dnia, w którym kończą 18 lat, do końca roku kalendarzowego, w którym kończą lat 50. Z takim jednak zastrzeżeniem, że osoby posiadające stopień podoficerski lub oficerski są zobowiązane służyć do 60. roku życia. Ojciec czytelnika posiadał stopień oficerski. A to oznacza, że wspomniany obowiązek ciąży na nim do czerwca.
Podstawa prawna
Art. 58 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy samochody terenowe trafią na wyposażenie armii
Na początku roku kupiłem nowy duży samochód terenowy, który ma nawet wyciągarkę. Mój sąsiad śmieje się, że na wypadek wojny zostanie on zarekwirowany przez wojsko. Czy to prawda?
NIE
Osoby, które posiadają takie samochody, nie muszą się martwić na wyrost. Nie istnieje przepis nakazujący udostępnienie każdego pojazdu, nawet terenowego, na potrzeby sił zbrojnych w czasie wojny. Jednak obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona ojczyzny. Przepisy konstytucji, a także ustawy o powszechnym obowiązku obrony, dają możliwość ewentualnego zajęcia rzeczy ruchomych do używania przez Siły Zbrojne. Decyzje podejmuje jednak nie dowódca jednostki wojskowej, ale wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Podstawa prawna
Art. 84 i 85 ust. 1 Konstytucji RP.
Czy z kategorią D można być wysłanym na front
Podczas poboru komisja przyznała mi kategorię D. Zastanawiam się, czy gdyby wybuchła teraz w naszym kraju wojna, to byłbym wezwany do służby?
TAK
Posiadanie kategorii D oznacza niezdolność do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju. Natomiast w razie wojny osoba posiadająca kategorię D może być powołana do czynnej służby wojskowej na stanowisko adekwatne do posiadanych kwalifikacji. Z pewnością przy powołaniu armia uwzględni istniejące schorzenia.
Podstawa prawna
Art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy z kategorią E można walczyć w czasie wojny
W ubiegłym roku podczas kwalifikacji wojskowej otrzymałem kategorię E. Nie wiem, co to oznacza. Nie ukrywam, że w czasie wybuchu w naszym kraju wojny wolałbym wyjechać do rodziny w Kanadzie, niż służyć. Czy wojsko może mi to utrudnić?
NIE
Posiadanie kategorii E oznacza trwałą i całkowitą niezdolność do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Tak więc w razie konfliktu zbrojnego osoba posiadająca kategorię zdolności E nie będzie powołana do żadnej z form czynnej służby wojskowej.
Podstawa prawna
Art. 30a ust 1 pkt 4 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy brak doświadczenia uchyla obowiązek obrony
Mam stopień szeregowego, ale nigdy nie służyłem w armii. Czy takie osoby jak ja unikną obowiązkowej służby w czasie wojny?
NIE
Dla armii ważny jest wiek osoby, a także jego kategoria zdrowia. Zatem szeregowy, który posiada stopień, ale nigdy nie służył w armii może zostać powołany do czynnej służby wojskowej, jeżeli będą takie potrzeby Sił Zbrojnych do końca roku kalendarzowego, w którym kończy 50 lat życia. W czasie wojny odbędą one przyspieszony kurs.
Podstawa prawna
Art. 58 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy ochotnicy mogą zasilać jednostki w czasie wojny
Nigdy nie służyłem w wojsku, ale na wypadek wybuchu wojny chciałbym pójść na front. Czy armia musi znaleźć dla mnie miejsce?
TAK
W razie ogłoszenia mobilizacji nie ma żadnych przeszkód, aby do wojska zgłaszały się osoby, które chcą bronić ojczyzny, nawet jeśli wcześniej nie miały nic wspólnego z wojskiem.
Podstawa prawna
Art. 55 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy ze względu na stanowisko, można uniknąć wojska
Jestem maszynistą pociągu, mój brat jest wójtem, a siostra posłanką. Ostatnio na wspólnym rodzinnym obiedzie zastanawialiśmy się, które z nasz zostanie wezwane do wojska. Czy to możliwe, abyśmy wszyscy byli zwolnieni z tego obowiązku?
TAK
W przepisach o powszechnym obowiązku obrony wyliczono osoby, które zajmując określone stanowiska, nie podlegają obowiązkowi służby wojskowej w wypadku mobilizacji i wojny. Z tego obowiązku zwolnione są wszyscy ci, którzy zostali wymienieni w omawianym pytaniu. Ale mimo zwolnienia z obowiązkowej służby, osoba piastująca określone stanowisko może zgłosić się na front.
Podstawa prawna
Art. 44 i 116 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy wojsko może zająć prywatne mieszkanie
Mój dom znajduje się na granicy z Ukrainą. Czy na wypadek wojny może go zająć nasza armia?
TAK
Decyzję o nałożeniu takiego świadczenia nakłada wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W takim jednak przypadku właścicielowi nieruchomości przysługują stosowne należności, których wysokość w razie ogłoszenia mobilizacji i wojny określi Rada Ministrów w rozporządzeniu.
Podstawa prawna
Art. 84 i 85 ust. 1 Konstytucji RP. Art. 63 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Czy duchowni unikną udziału w konflikcie
Znajomy mówił mi, że uniknąć frontu mogą osoby, które kształcą się w seminariach duchownych. Czy to prawda?
TAK
Duchowni, z wyjątkiem wybieranych na określoną kadencję, mogą być powołani do czynnej służby wojskowej wyłącznie do pełnienia funkcji kapelanów wojskowych. Natomiast słuchacze seminariów i szkół duchownych oraz członkowie zakonów mogą być powołani do czynnej służby wojskowej wyłącznie do służby sanitarnej lub służby w obronie cywilnej.
Podstawa prawna
Art. 112 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.).
Czy kobiety w razie wojny będą wzywane do wojska
Jestem pielęgniarką. Nigdy nie służyłam w armii, ale słyszałam, że na wypadek wojny otrzymam wezwanie do służby. Czy to prawda?
TAK
Do służby wojskowej mogą być powołane kobiety, które kształciły się w szkołach lub uczelniach na kierunkach: analityka medyczna, farmacja, lekarski, lekarsko-dentystyczny, pielęgniarstwo, psychologia, ratownictwo medyczne, weterynaria.
Podstawa prawna
Art. 109 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 144 ze zm.) Par. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 marca 2010 r. w sprawie wskazania grup kobiet poddawanych obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej (Dz.U. nr 54 poz. 321).
Poradnik został opracowany we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej