Krąg podmiotów uprawnionych do udzielania bezpłatnych porad prawnych należy poszerzyć – apeluje Ministerstwo Finansów w kolejnych uwagach do projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa, przygotowanego przez ministra sprawiedliwości. Ustawa ma na celu stworzenie w kraju ponad 1500 punktów (minimum dwa w każdym powiecie), w których nieodpłatnie będzie świadczona przedsądowa pomoc prawna.
Skorzystać z niej będą mogły osoby:
● uprawnione do świadczeń z pomocy społecznej,
● posiadające kartę dużej rodziny,
● poszkodowane w wyniku zdarzeń nagłych, takich jak katastrofa naturalna, klęska żywiołowa czy awaria techniczna.
W organizację systemu bezpłatnej pomocy prawnej mają być zaangażowane jednostki samorządu terytorialnego, prawnicze samorządy zawodowe, a także wojewodowie i organizacje pozarządowe. I tak, rolą samorządu terytorialnego ma być ustalenie kwestii organizacyjnych, a prawnicze korporacje będą wyłaniały radców prawnych i adwokatów do udzielania pomocy. Wojewodowie będą natomiast dysponowali pulą punktów pomocy prawnej (365 w skali kraju), których prowadzenie zostanie powierzone organizacjom pozarządowym (wyłonionym w konkursach). Z projektu jasno jednak wynika, że również tu porad prawnych udzielać będą mogli jedynie profesjonalni prawnicy.
Zdaniem Ministerstwa Finansów to błąd. „Mając na uwadze zakres spraw, które mają być przedmiotem pomocy prawnej, tzn. sprawy, które prawdopodobnie w znaczącej większości nie będą wymagały zaangażowania profesjonalnego prawnika (radcy, adwokata), zasadnym jest dalsze poszerzenie zakresu podmiotów udzielających porad o osoby fizyczne posiadające wykształcenie prawnicze oraz wprowadzenie możliwości odbywania praktyk studenckich w punktach pomocy prawnej” – czytamy w piśmie z 4 marca, podpisanym przez Hannę Majszczyk, podsekretarza stanu w MF.
W korespondencji do Małgorzaty Hirszel, sekretarza Komitetu Rady Ministrów, wskazuje, że obecnie w konsultacjach międzyresortowych znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, który również reguluje kwestię pomocy prawnej. W nim zaś zapisano, że pomocy takiej (również finansowanej ze środków budżetowych) udzielać cudzoziemcowi będzie mógł nie tylko wyłoniony w drodze konkursu ofert adwokat czy radca, ale i osoba, która ukończyła wyższe studia prawnicze, posiadająca stosowne doświadczenie, czy organizacja pozarządowa. „Takie rozwiązanie pozwoli na zmniejszenie kosztów udzielania porad prawnych, a przy niezmienionym poziomie ogólnym finansowania pozwoli zwiększyć dostępność pomocy poprzez możliwość utworzenia większej ilości punktów, ewentualnie wydłużenie czasu ich pracy, i wpłynie na to, że w ramach większej konkurencji będzie większa możliwość wyboru usług świadczonych na bardzo wysokim poziomie przy niższej cenie” – przekonuje wiceminister Majszczyk.
Zaznacza przy tym, że w ocenie resortu finansów oba opisywane projekty – w zakresie rozwiązań dotyczących udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej – winny być „zbieżne systemowo”.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przed stałym komitetem Rady Ministrów