Subskrybuj nas na Youtube
Na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Oznacza to, że ustawodawca poważnie myśli nad wprowadzeniem zmian. Debata na temat zmiany zasad ustanawiania władzy rodzicielskiej trwa od dawna.
Władza rodzicielska „obejmuje w szczególności obowiązek i prawo do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka” oraz wychowywaniem go z poszanowaniem przysługujących mu praw i obowiązków – stanowi Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 poz. 788 – dalej k.r.o.). Zgodnie z jego postanowieniami, uprawnienie przysługuje obojgu rodzicom, chyba, że sąd orzeknie o jej zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu względem jednego lub obojga rodziców. Kwestie władzy rodzicielskiej oraz kontaktów rodziców z dziećmi muszą zostać uregulowane w wyroku orzekającym rozwód. Jeżeli małżonkowie zawrą porozumienie w zakresie jej wykonywania sąd może przychylić się do niej, gdy uzna postanowienia za zgodne z dobrem dziecka. Jeśli nie, może powierzyć jej wykonywanie jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. To właśnie ten zapis wzbudza kontrowersje. Skoro rodzic wywiązuje się ze swoich zobowiązań i zależy mu na bliskim kontakcie z dzieckiem sąd nie powinien ograniczać przysługującej mu pełnej władzy rodzicielskiej tłumacząc to dobrem dziecka.
Wnioskodawca zauważa, że „w razie braku porozumienia, o którym mowa w art. 58 i 107 k.r.o., sąd jest zmuszony ograniczyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców. To ograniczenie spotyka się z krytyką, bo nie wynika z nieodpowiednich lub gorszych kwalifikacji rodzicielskich”. W uzasadnieniu potrzeby wprowadzenia zmian czytamy, że obecne przepisy doprowadzają do automatyzacji działania sędziów, gdyż nie pozostawiono im możliwości swobodnego decydowania o powierzaniu władzy rodzicielskiej.
Nie sposób nie zgodzić się z tą uwagą. Zgodnie z przyjętą przez Polskę Konwencją o Prawach Dziecka, latorośl ma prawo między innymi do: poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opieką, zachowania swojej tożsamości, pozostania przy rodzicach zgodnie z ich wolą. Dodatkowo art. 18 Konwencji nakłada na państwo obowiązek „podejmowania wszelkich możliwych starań dla pełnego uznania zasady, że oboje rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialności za wychowanie i rozwój dziecka”.
„Konflikty, występujące pomiędzy rodzicami nie powinny wpływać negatywnie na dziecko” – twierdzą wnioskodawcy. Bez względu na to czy rodzice się rozwodzą czy pozostają w separacji. Dlatego proponowane zmiany maja na celu przede wszystkim dobro dziecka.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że zmiany pokoleniowe widoczne są również w relacjach rodzinnych. „Podział ich ról na rodzica pierwszoplanowego i drugoplanowego wydaje się być koncepcją przestarzałą, a przede wszystkim nieoptymalną dla dziecka” – czytamy. Zdaniem wnioskodawcy pierwszeństwo w ustalaniu relacji powinno mieć rodzicielskie porozumienie. Gdy do niego nie dojdzie, sąd zgodnie z rzeczywistą sytuacją powinien ingerować jedynie w najważniejsze kwestie związane ze sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej