Opiekę nad maluchami można sprawować we własnym mieszkaniu lub lokalu udostępnianym przez pracodawcę. Zainteresowana osoba musi mieć odpowiednie kwalifikacje lub ukończyć szkolenie
Czy dzienny opiekun będzie pod kontrolą
Pani Teresa od 1 października zaczęła pracować jako dzienny opiekun. Czy to, jak będzie zajmować się maluchami, będzie nadzorowane?
Osoba, która chce zostać dziennym opiekunem, może podlegać weryfikacji już na początkowym etapie. Jeżeli pracodawcą jest gmina, to może zlecić kierownikowi ośrodka pomocy społecznej przeprowadzenie z nią rodzinnego wywiadu środowiskowego. Możliwość weryfikacji ma też prywatny pracodawca (w tym przypadku przepisy nie określają sposobu jej przeprowadzania). Z kolei w trakcie sprawowania opieki nad dziećmi dzienny opiekun niezależnie od tego, kto go zatrudnia, podlega nadzorowi ze strony gminy, na terenie której działa. Nadzór nad dziennymi opiekunami jest sprawowany na podstawie planu, który rada gminy przyjmuje w uchwale. Kontrola, którą przeprowadzają upoważnieni pracownicy gminy, ma na celu sprawdzenie warunków i jakości świadczonej przez nich opieki. Oprócz tego, przepisy umożliwiają przeprowadzenie kontroli doraźnej, niezapowiedzianej, np. jeżeli rodzice dostrzegą nieprawidłowości w opiece sprawowanej przez opiekuna. W ramach swoich uprawnień kontrolerzy mają prawo m.in. wstępu do lokalu, w którym jest sprawowana opieka, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, zobowiążą go do ich usunięcia w określonym terminie. Mogą również sprawdzić, czy opiekun i jego pracodawca zastosowali się do ich zaleceń.
Podstawa prawna
Art. 54–57 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Czy lokal musi spełniać określone standardy
Pani Ewelina znalazła ogłoszenie firmy, która w jej dzielnicy szuka osoby chętnej do zajmowania się dziećmi jako dzienny opiekun. Nie wie tylko, czy to, że ma mieszkanie w bloku i mogłaby korzystać z ogólnodostępnego placu zabaw, nie spowoduje, że jej zgłoszenie zostanie odrzucone. Czy przepisy regulują warunki sanitarne i lokalowe dla dziennych opiekunów?
W przeciwieństwie do żłobków i klubów dziecięcych, od dziennych opiekunów nie jest wymagane spełnianie określonych standardów lokalowych i sanitarnych. W związku z tym nie muszą przedstawiać opinii wystawianych przez sanepid lub straż pożarną. Przepisy wskazują jedynie ogólnie, że dzienny opiekun musi posiadać warunki lokalowe zapewniające bezpieczną opiekę nad dziećmi. Podobnie takie standardy nie są określone również w sytuacji, gdy opiekun zajmuje się maluchami w lokalu udostępnianym przez gminę lub przez inny podmiot, który go zatrudnia.
Podstawa prawna
Art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).
Piecza zastępcza zmieniona
Piecza zastępcza zmieniona

Zobacz również

Czy opiekun będzie zatrudniony na etacie

Pani Alina po ukończeniu studiów pedagogicznych ma problemy ze znalezieniem pracy. Dowiedziała się, że firma prowadząca przedszkole szuka też osób, które zajmowałyby się dziećmi jako dzienny opiekun. Czy zostanie zatrudniona na podstawie umowy o pracę?
Ustawa żłobkowa przewiduje, że dzienny opiekun jest zatrudniany na podstawie umowy o świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego odnoszące się do zlecenia. To oznacza, że dzienny opiekun nie będzie zatrudniony na etacie i nie będzie korzystał z uprawnień z tego wynikających. Wzór zawieranego między nim a pracodawcą kontraktu nie jest określony, wskazano jedynie, że powinny się w nim znaleźć takie elementy, jak strony, cel i przedmiot umowy, czas i miejsce sprawowania opieki oraz liczba dzieci powierzonych dziennemu opiekunowi. W umowie należy też zapisać jego obowiązki, wysokość wynagrodzenia, w tym sposób i termin jego wypłaty, czas, na jaki jest zawierana, oraz warunki i sposób jej zmiany, a także rozwiązania. Ponadto po podpisaniu takiej umowy dane dziennego opiekuna zostaną umieszczone w specjalnym wykazie. Jest on prowadzony przez każdą gminę i udostępniany na stronie biuletynu informacji publicznej. Wykaz zawiera imiona i nazwiska dziennych opiekunów zajmujących się dziećmi na terenie danego samorządu.
Podstawa prawna
Art. 36 ust. 1 i 3, art. 46–46a ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).

Czy firma może zatrudnić dziennego opiekuna

Czytelniczka słyszała o możliwości zajmowania się dziećmi w swoim mieszkaniu jako dzienny opiekun. Czy poza gminą, która nie ma obowiązku rozwijania takiej formy opieki, może zatrudnić ją inny podmiot?
Dziennego opiekuna, który może zajmować się maksymalnie pięciorgiem dzieci, może zatrudniać gmina, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Takie prawo nie przysługuje jedynie osobom fizycznym. Co do zasady opieka jest sprawowana w mieszkaniu lub w domu należącym do opiekuna, pod warunkiem że ma do niego tytuł prawny, ale może odbywać się również w lokalu udostępnianym przez pracodawcę i wyposażonym przez niego na potrzeby zajmowania się maluchami. Od tego, kto jest pracodawcą dziennego opiekuna, uzależnione są zasady jego przyjmowania do pracy. Jeżeli jest to gmina, to musi ogłosić konkurs, który jest przeprowadzany na podstawie procedury określonej w przepisach ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Swobodę w tym zakresie mają natomiast prywatni pracodawcy. Ponadto, jeśli to samorząd zatrudnia opiekuna, to on pobiera opłaty od rodziców za pobyt i wyżywienie dzieci oraz wypłaca mu wynagrodzenie za opiekę. Zarówno stawki opłat, jak i pensje takiej osoby są wskazane w uchwale radnych. Z kolei, gdy pracodawcą jest inny podmiot, np. firma lub organizacja pozarządowa, to one indywidualnie określają warunki finansowania opieki. Niezależnie od tego, kto zatrudnia dziennego opiekuna, ma on zapewnione ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Opłacanie składek z tego tytułu jest obowiązkiem pracodawcy.
Podstawa prawna
Art. 41–45 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).

Czy opiekun musi mieć odpowiednie wykształcenie

Absolwentka polonistyki od dłuższego czasu szuka pracy. Jej koleżanka zaczęła właśnie pracować jako dzienny opiekun, ale wcześniej musiała skończyć specjalne szkolenie. Czy do sprawowania takiej opieki wymagane są szczególne kwalifikacje?
Osoba, która chce zostać dziennym opiekunem, musi spełnić kilka warunków. Po pierwsze dawać rękojmię należytego sprawowania opieki nad dziećmi. Nie może też być skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ani być pozbawiona obecnie lub w przeszłości władzy rodzicielskiej. Ponadto nie mogą być jej ograniczone lub zawieszone prawa rodzicielskie, musi także wypełniać obowiązek alimentacyjny, jeżeli został on nałożony przez sąd. Kolejne wymogi dotyczą warunków lokalowych, które zapewniają bezpieczną opiekę nad dzieckiem, oraz konieczność odbycia szkolenia. Z tego ostatniego kandydat na dziennego opiekuna może być zwolniony, jeśli bezpośrednio przed podjęciem pracy w tym charakterze pracował z dziećmi niemającymi 3 lat przez co najmniej 12 miesięcy. Szkolenie w pełnej wersji trwa 160 godzin. Jego zakres programowy jest określony w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej, które wymienia bloki tematyczne, z których taki kurs powinien się składać. Należą do nich m.in. praktyki zawodowe. Ponadto dzienny opiekun musi zwrócić uwagę, czy podmiot, który organizuje szkolenie, uzyskał akceptację programu od ministra pracy i polityki społecznej. Przepisy nakazują bowiem, aby wszystkie programy szkoleń były przez niego zatwierdzane, a taka zgoda jest aktualna przez 5 lat. W niektórych przypadkach kandydat na dziennego opiekuna może ukończyć krótsze, 40-godzinne szkolenie. Stanie się tak, jeżeli ma kwalifikacje w zawodzie pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego. Szkolenie uzupełniające musi mieć zatwierdzony program na takich samych zasadach, jak to trwające 160 godzin.
Podstawa prawna
Art. 39 ust. 1 pkt 6 i ust. 2, art. 48 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).

Czy opiekun musi sam zapłacić za szkolenie

Czytelniczka nie ma odpowiednich kwalifikacji, aby zostać dziennym opiekunem, dlatego musi skończyć szkolenie. Jego koszt to 2,5 tys. zł. Czy musi sama za nie zapłacić?
Ustawa żłobkowa nie określa, kto powinien zapłacić za szkolenie, więc ten wydatek może pokryć podmiot zatrudniający dziennego opiekuna. Jednak w związku z tym, że nie ma takiego obowiązku, równie dobrze może wymagać od kandydata jego samodzielnego sfinansowania. Taka osoba może starać się też o pokrycie kosztów szkolenia w powiatowym urzędzie pracy, jeżeli jest bezrobotna i spełnia wymogi wynikające z innych przepisów.

Podstawa prawna

Art. 39 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457).