Mieszkam na warszawskim Żoliborzu w domu wielorodzinnym. Mam psa labradora. Jest łagodny, spokojny, ale to duży zwierzak – opowiada pan Rafał. – Codziennie wyprowadzam go na spacer na spory skwerek, na którym ostatnio pojawiła się tabliczka z nakazem: „Psy wyprowadzamy na smyczy i w kagańcu”. Szczerze mówiąc, lekceważę ten nakaz, bo uważam, że to przesada, wystarczy albo smycz, albo kaganiec. Gdy pies biega swobodnie, zakładam kaganiec, ale zdejmuję go, gdy biorę go na smycz. Tymczasem ostatnio popadłem w konflikt z kobietą, która regularnie o tej samej porze spaceruje z wnukiem po tym samym skwerze. Grozi, że wezwie straż miejską... Czy ma rację? Co mówią przepisy?
Anna Malicka, adwokat / Media
Sposób wyprowadzania psów i miejsca, w których można z nimi spacerować, oraz te, gdzie ze zwierzakami wchodzić nie wolno, ustalają w Polsce poszczególne gminy (miasta) w uchwalanych przez ich rady regulaminach utrzymania czystości. Zapisy w nich są bardzo różne. W niektórych gminach trzeba wychodzić z psem w kagańcu, w innych – na smyczy, są też takie, w których należy stosować oba środki bezpieczeństwa jednocześnie, w jeszcze innych można z nich korzystać alternatywnie. Są gminy, w których przepisy pozwalają na niestosowanie ich wobec zwierząt małych (określa się wtedy rozmiar) lub wobec psiaków młodych – do określonego wieku.
Ponieważ pan Rafał mieszka w Warszawie, powinien stosować się do Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie m.st. Warszawy. Zapisano w nim, że na terenach przeznaczonych do wspólnego użytku psy powinny być wyprowadzane na smyczy, a zwierzęta agresywne (patrz ramka) lub mogące stanowić zagrożenie dla otoczenia, dodatkowo w kagańcach i pod opieką osób dorosłych, które zapewnią sprawowanie nad nimi kontroli. Wolno spuścić czworonoga ze smyczy w miejscach mało uczęszczanych przez ludzi oraz na obszarach oznaczonych jako wybiegi dla psów, pod warunkiem że właściciel zapewni pełną kontrolę zachowania zwierzęcia. Co to oznacza – nie doprecyzowano. Psy rasy uznanej za agresywną (oraz mieszańce tych ras) muszą mieć kaganiec w każdym przypadku.
Za nieprzestrzeganie tych lokalnych przepisów gminy mogą nakładać kary egzekwowane przez straż miejską. Jedynym ogólnokrajowym paragrafem, który zajmuje się tą kwestią, jest zapis kodeksu wykroczeń. Stanowi, że kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze grzywny do 250 zł albo karze nagany.
Nie ma ogólnych precyzyjnych przepisów regulujących kwestię sposobu wyprowadzania psów na spacer
Te psy wyprowadzamy na smyczy i w kagańcu
Określenie „pies agresywny” dotyczy 11 ras, jakie zostały zapisane w ministerialnym rozporządzeniu. Liczy się w tym przypadku przynależność do rasy, nie ma znaczenia indywidualne usposobienie i temperament czworonoga. Są to:
● amerykański pit bull terrier,
pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin),
● buldog amerykański,
● dog argentyński,
pies kanaryjski (Perro de Presa Canario),
● tosa inu,
● rottweiler,
● akbash dog,
● anatolian karabash,
● moskiewski stróżujący,
● owczarek kaukaski.
PORADA EKSPERTA
Kwestia stosowania smyczy oraz kagańca podczas spaceru z psem nie została wprost uregulowana w polskim systemie prawnym. Nie ma precyzyjnych przepisów wskazujących wprost, w jakiej sytuacji istnieje obowiązek użycia smyczy, a w jakiej również kagańca. Podstawowe regulacje w tej materii to ustawa o ochronie zwierząt oraz kodeks wykroczeń. I tak art. 10a ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt mówi, iż zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli, co w praktyce u niektórych zwierząt sprowadza się do spacerowania na smyczy, a nawet w kagańcu. Natomiast art. 77 kodeksu wykroczeń określa karę za niedochowanie ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, z czego wynika więc obowiązek jej zachowania podczas spacerów z psem. Wyjątkiem wśród tych mało konkretnych zapisów jest treść rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie wykazu 11 ras psów uznawanych za agresywne, które objęto bezwzględnym nakazem prowadzenia na smyczy i w kagańcu. Jednakże faktyczne obowiązki dotyczące używania tych zabezpieczeń mające zastosowanie do ogółu nakładane są na właścicieli psów oraz osoby sprawujące nad nimi opiekę w przepisach prawa miejscowego, takich jak uchwała rady miasta lub samorządu gminnego. To one określają zazwyczaj wprost, że na terenach otwartych do użytku wspólnego zwierzęta muszą być prowadzone na smyczy, zaś takie, które mogą stanowić zagrożenie, muszą posiadać dodatkowo kaganiec.
Podstawa prawna
Art. 77 ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 482). Art. 10a ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 856.). Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne (Dz.U. z 2003 r. nr 77, poz. 687). Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie m.st. Warszawy, par. 28 – załącznik do uchwały nr XLIX/1366/2013 Rady m.st. Warszawy z 17 stycznia 2013 r.