Ochrona interesów osób starszych to jedno z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed organami państwa. Wydłużenie okresu życia obywateli jest bez wątpienia sukcesem cywilizacyjnym, ale sukces to wymagający i stwarzający kolejne wyzwania związane z koniecznością zapewnienia seniorom ochrony prawnej, systemu zabezpieczeń społecznych i ochrony zdrowia.


(...)
Warto zwrócić uwagę na prace, jakie toczą się w Ministerstwie Sprawiedliwości w związku z przekazanym w bieżącym roku do zaopiniowania przez Krajową Radę Notarialną (KRN) projektem założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw, której celem jest między innymi wprowadzenie do systemu prawnego instytucji pełnomocnictwa opiekuńczego.

KRN stoi na stanowisku, iż pełnomocnictwo opiekuńcze powinno zostać ustawowo ukształtowane jako pełnomocnictwo generalne (nowa kategoria pełnomocnictwa), niewymagające każdorazowo określania zakresu umocowania, za wyjątkiem możliwości wyłączenia z niego określonych działań. Wyłączenia te winny zostać precyzyjnie określone poprzez skatalogowanie czynności, które wymagają do ich dokonania np. zgody sądu opiekuńczego – wzorem może tu być regulacja art. 37 par. 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Bezpieczeństwo obrotu wymaga ponadto wprowadzenia konstytutywności rejestracji tego pełnomocnictwa w rejestrze publicznym, a także konstytutywności wykreślenia go z powyższego rejestru w celu odwołania. Innymi słowy, skutki prawne czynności zdziałanych przez pełnomocnika winny mieć oparcie w publicznym charakterze rejestru i domniemaniach płynących z wpisów rejestrowych, dostępnych dla zdefiniowanego kręgu podmiotów.
(...)
Na zainteresowanie problematyką osób wymagających dodatkowego wsparcia w zabezpieczeniu swoich interesów wskazuje także projekt ustawy o dożywotnim świadczeniu pieniężnym przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki, który w lipcu trafił do Krajowej Rady Notarialnej. Został on zaopiniowany pozytywnie z uwagi na zawartą w nim próbę zabezpieczenia interesów seniorów. Istotą planowanej regulacji jest stworzenie nowego produktu finansowego zaprojektowanego w taki sposób, by zmaksymalizować bezpieczeństwo świadczeniobiorców, czyli osób otrzymujących dożywotnie świadczenie pieniężne. Jak łatwo przewidzieć, będą nimi w większości osoby starsze. Projekt ustawy przewiduje możliwość przeniesienia własności samodzielnego lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego jednorodzinnego, zabudowanej nieruchomości lub lokalu, do którego przysługuje spółdzielcze prawo własnościowe (określanych jako nieruchomości), w zamian za zobowiązanie się nabywcy do dożywotniego wypłacania dotychczasowemu właścicielowi okresowych świadczeń pieniężnych. Krajowa Rada Notarialna nie uznała za zasadne pominięcia możliwości przenoszenia w drodze projektowanej umowy prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności usytuowanego na nim budynku mieszkalnego. Choć niewątpliwie pewne elementy powyższego produktu wymagają doprecyzowania, w szczególności zaś zapisy poświęcone skutkom wypowiedzenia umowy przez świadczeniobiorcę czy wskazujące na moment wygaśnięcia hipoteki zabezpieczającej wypłatę dożywotniego świadczenia pieniężnego, to przedstawiona propozycja zasługuje na uwagę. Wydaje się, iż autor projektu zwrócił maksymalną uwagę na potrzebę zabezpieczenia interesów świadczeniobiorców, tworząc umowę, której nie będzie można zawrzeć zbyt łatwo.
Cały felieton czytaj w eDGP.