Minister sprawiedliwości chce opatrywać klauzulą wykonalności zawierającą PESEL i NIP lub numer w KRS (albo inny z rejestru lub ewidencji), należące do dłużnika i wierzyciela, orzeczenia sądów lub ugody sądowe wydane tylko w sprawach wszczętych po 7 lipca 2013 r.
Obowiązujące przepisy nie wskazują konkretnej daty i dlatego jest sporo wątpliwości, kiedy i w których klauzulach należy zamieścić numery identyfikacyjne.
Orzeczenia i ugody sądowe wydane w postępowaniach wszczętych wcześniej – zgodnie z propozycją ministra – nie muszą być opatrzone klauzulami wykonalności z tymi numerami. Przyczyna? Wierzyciele nie mają obowiązku ich znać i wskazywać sądowi, podobnie jak danych pozwalających je ustalić. Dopiero od 7 lipca 2013 r. zaczęły obowiązywać przepisy noweli procedury cywilnej (ustawa z 10 maja 2013 r.), które wprowadziły w postępowaniach rozpoznawczych obowiązek podawania i ustalania numerów identyfikacyjnych stron. Dlatego gdyby nie przewidziano tego wyjątku, to nieznajomość numerów mogłaby doprowadzić nawet do zawieszenia postępowania klauzulowego, co w konsekwencji uniemożliwiłoby wierzycielowi złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji.
Uzyskanie klauzuli wykonalności jest ważne dla wierzyciela, ponieważ tylko po opatrzeniu nią orzeczenia komornik może wszcząć egzekucję sądową i odzyskać dla niego niezapłacone w terminie przez dłużnika należności. Istotne jest jednak, aby ściągał długi od właściwej osoby, a nie np. od jej imiennika, co zdarzało się już w praktyce.
Uniknięcie takich pomyłek ma zagwarantować zamieszczanie w klauzulach PESEL i NIP, bo zapewni to stuprocentową identyfikację dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym. Postępowanie może zostać umorzone, gdy egzekucja zostanie skierowana przeciwko osobie niebędącej dłużnikiem według klauzuli wykonalności, a która w dodatku sprzeciwiała się jej prowadzeniu.
Przygotowany w resorcie sprawiedliwości projekt rozporządzenia ministra zawiera przepisy wykonawcze do kodeksu postępowania cywilnego w wersji z ostatnimi zmianami wprowadzonymi do procedury przez nowelę z 7 lutego 2014 r. (Dz.U. poz. 293). Proponuje też nowe brzmienie klauzuli wykonalności, która będzie zamieszczana na wyroku zasądzającym roszczenie oraz na innych tytułach egzekucyjnych.
Dokument taki musi m.in. wymieniać tytuł egzekucyjny, a w razie potrzeby nawet oznaczyć świadczenie podlegające egzekucji i jej zakres oraz wskazać, czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne. W razie egzekwowania świadczenia w walucie obcej sąd musi w klauzuli zobowiązać komornika do przeliczenia kwoty na polskie złote.