Zgodnie z art. 23 ww. ustawy cudzoziemiec wjeżdżający do Polski musi posiadać ważny dokument podróży; ważną wizę lub inny dokument uprawniający go do przekroczenia granicy Polski i do pobytu na terytorium Polski (jeżeli takie dokumenty są wymagane); zezwolenie na wjazd do innego państwa lub zezwolenie na pobyt w innym państwie, jeżeli zezwolenia takie są wymagane w przypadku przejazdu tranzytem.
Tym cudzoziemcom wjazdu odmawiamy
Ustawa wylicza enumeratywnie sytuacje, w których cudzoziemcowi można odmówić wjazdu na terytorium Rzeczpospolitej (art. 28 ust. 1). Odmowa taka ma miejsce, gdy cudzoziemiec:
- nie posiada dokumentu potwierdzającego posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego lub posiadanie podróżnego ubezpieczenia medycznego o minimalnej kwocie ubezpieczenia w wysokości 30 000 euro, ważnego przez okres planowanego pobytu cudzoziemca na terytorium Polski i pokrywającego wszelkie wydatki, które mogą wyniknąć z koniecznością podróży powrotnej z powodów medycznych, potrzebą pilnej pomocy medycznej, nagłym leczeniem szpitalnym lub ze śmiercią;
- wykorzystał dopuszczalny okres pobytu na terytorium państw obszaru Schengen wynoszący 90 dni w każdym okresie 180 dni, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej;
- nie przedstawił dokumentów wystarczających do potwierdzenia celu i warunków planowanego pobytu;
- nie posiada wystarczających środków finansowych w wysokości uzależnionej od czasu trwania i celu planowanego pobytu lub środków finansowych na podróż powrotną do państwa pochodzenia lub zamieszkania lub na tranzyt przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, albo dokumentu potwierdzającego możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem;
- posiada podrobiony lub przerobiony dokument podróży, wizę lub inny dokument uprawniający go do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- jego wjazd następuje w okresie obowiązywania wpisu do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;
- jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu;
- jego wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub pobyt na tym terytorium może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego;
- wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub stosunki międzynarodowe Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Wyjątki od reguły
Jednocześnie ustawa wskazuje na sytuacje, w których cudzoziemcowi nie odmawia się wjazdu na terytorium Rzeczpospolitej, mimo spełnienia przesłanek pozwalających na udzielenie takiej odmowy.
Zgodnie z art. 28 ust 2. Ustawy cudzoziemcowi nie odmawia się wjazdu na terytorium Polski jeśli podczas kontroli granicznej złożył wniosek o nadanie statusu uchodźcy; posiada wizę Schengen wydaną w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe; lub posiada zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (te okoliczności to zobowiązanie do osobistego stawiennictwa przed polskim organem władzy publicznej; sytuacja, gdy obecności cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymaga jego wyjątkowa sytuacja osobista, lub gdy obecności cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymaga interes Rzeczypospolitej Polskiej).
Z kolei dokument potwierdzający posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego nie jest konieczny do udzielenia zgody na wjazd cudzoziemca na terytorium Polski, w sytuacji, gdy cudzoziemiec wjeżdża na terytorium Polski maksymalnie na 90 dni.
Natomiast cudzoziemscy członkowie załóg statków morskich cumujących w polskich portach, którzy przekraczają granicę w celu zejścia na ląd i pobytu w granicach miasta portowego oraz gmin z nim graniczących w trakcie pobytu statku w porcie nie muszą posiadać dokumentów wystarczających do potwierdzenia celu i warunków planowanego pobytu, ani określonej ilości środków finansowych. W przypadku tych cudzoziemców nie stosuje się też zasady iż pobytu odmawia się osobom, które wykorzystały dopuszczalny okres pobytu na terytorium państw obszaru Schengen wynoszący 90 dni w każdym okresie 180 dni.
Ponadto wykorzystanie przez cudzoziemca dopuszczalnego okresu pobytu na terytorium państw obszaru Schengen wynoszącego 90 dni w każdym okresie 180 dni nie może być wyłączną podstawą do odmowy wjazdu na terytorium Rzeczpospolitej osoby, która posiada wizę krajową lub wizę Schengen upoważniającą tylko do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku cudzoziemca posiadającego te dokumenty (lub posiadającego kartę pobytu upoważniającą tylko do wjazdu na terytorium RP) wyłączną podstawą do odmowy wjazdu nie może być fakt, że jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu.