Przepisy unijne nie nakładają na państwa członkowskie obowiązku zapewnienia matce, która skorzystała z umowy o macierzyństwo zastępcze, prawa do płatnego urlopu macierzyńskiego lub adopcyjnego - orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Trybunał rozstrzygał problem prawny na kanwie spraw dwóch matek, których dzieci urodziły surogatki.



Obie kobiety chciały skorzystać z prawa do urlopu macierzyńskiego lub innego równoważnego, jednak ich podania zostały odrzucone.



Sądy krajowe, przed którymi matki zamawiające wszczęły postępowania, wystąpiły do trybunału z wnioskami o wydanie orzeczeń w trybie prejudycjalnym i stwierdzenie czy taka odmowa jest sprzeczna z dyrektywą dotyczącą pracownic w ciąży (Dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią) lub czy stanowi dyskryminację ze względu na płeć (Dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy) lub niepełnosprawność (Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r., ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i prac).

TS stwierdził, że przepisy unijne nie ustanawiają, po stronie matek zamawiających, prawa do płatnego urlopu macierzyńskiego lub adopcyjnego. W ocenie TSUE z uprawnień wynikających z dyrektywy mogą korzystać jedynie pracownice, które były w ciąży i urodziły dziecko. Dlatego a contrario nie obejmuje ona kobiet , które skorzystały z umowy o macierzyństwo zastępcze. W rezultacie państwa członkowskie na mocy tej dyrektywy, nie są zobowiązane do przyznania takiej pracownicy prawa do urlopu macierzyńskiego - uznał TSUE. Zaznaczył przy tym, że ustawodawstwo krajowe może regulować te kwestie w sposób bardziej korzystny dla kobiety.



Ponadto trybunał uznał , że odmowa przyznania matce zamawiającej urlopu macierzyńskiego nie stanowi dyskryminacji ze względu na płeć, z uwagi na to, iż ojciec zamawiający również nie może z takiego urlopu skorzystać. Pracownik płci męskiej, w tym przypadku, nie jest zatem w żaden sposób faworyzowany.

Wreszcie w odniesieniu do dyrektywy 2000/78/ WE, która zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność w obszarze pracy i zatrudnienia, trybunał stwierdził, że niemożność posiadania dziecka nie stanowi „niepełnosprawności” w rozumieniu przepisów tej dyrektywy i nie jest przeszkodą dla matki zamawiającej w dostępie do pracy. Dlatego nie ma ona zastosowania do sytuacji, która stała się przedmiotem rozważań trybunału.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach C-167/12 C.D. / S.T. i C - 363/12 Z. / A Government Department and the Board of Management of a Community Schoo.

PS