Umorzenie udziałów można sfinansować z czystego zysku spółki, gdy ma ona wystarczające środki na wypłatę wspólnikom ekwiwalentu. Jeśli środków z zysku jest za mało, to trzeba obniżyć kapitał zakładowy spółki. Czy są to jedyne źródła finansowania?
W związku z rozbieżnościami interpretacyjnymi wypowiedział się w tej sprawie 16 maja 2015 r. Sąd Okręgowy w Łodzi – XIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy (sygn. akt XIII Ga 644/13). Sąd potwierdził, że regulujące te kwestie przepisy art. 199 par. 6 i 7 kodeksu spółek handlowych nie wskazują enumeratywnie dwóch wyłącznych źródeł finansowania ekwiwalentu za umorzone udziały. Oznacza to, że czysty zysk oraz kwota nominalna obniżonego kapitału zakładowego nie są jedynymi źródłami sfinansowania należnego wspólnikowi wynagrodzenia.
W przypadku umarzania udziałów poprzez obniżenie kapitału zakładowego – gdy wysokość przyznanego wspólnikowi wynagrodzenia jest wyższa od wartości nominalnej umarzanych udziałów – środki na wypłatę nie mogą pochodzić tylko z obniżenia kapitału. W tej sytuacji dopuszczalne jest finansowanie umorzenia zarówno ze środków pochodzących z obniżenia kapitału, jak też częściowo z czystego zysku (gdy występuje), a także z agio, czyli różnicy między ceną nabycia udziałów i ceną nominalną. O tym, jakie środki przeznaczyć na wypłatę wynagrodzenia za umarzane udziały, decyduje zgromadzenie wspólników spółki.
Zatem przy obniżeniu kapitału zakładowego przez umorzenie udziałów przyznane wspólnikowi wynagrodzenie może przewyższać ich wartość nominalną czy nawet księgową i uwzględniać ich wartość rynkową. Źródłem finansowania są środki powstałe z obniżenia kapitału zakładowego, ale i inne posiadane przez spółkę. Ważne jest też to, że czysty zysk i nominalna kwota obniżonego kapitału zakładowego nie stanowią górnej granicy należnego wspólnikowi wynagrodzenia. W przepisach ustalono jedynie minimalną wysokość ekwiwalentu w przypadku umorzenia przymusowego, nie określono jednak jego maksymalnej wysokości.
Agata Okorowska, radca prawny z Kancelarii Prawnej Law-Taxes.pl we Wrocławiu