Z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z o.o. w organizacji. Spółka w organizacji jest kolejną fazą tworzenia spółki – następczą po czynnościach prawnych związanych z przygotowaniem zawarcia samej umowy spółki a poprzedzającą rejestrację spółki. Spółka w tej fazie organizacyjnej może prowadzić działalność w pełnym zakresie, zgodnie z przedmiotem działalności spółki, nie tylko w zakresie mającym na celu zorganizowanie spółki.

W związku z tym spółka w organizacji ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową. Może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Ma też zdolność układową i upadłościową. Taka spółka w organizacji jest reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników.

Rozwiązanie umowy spółki z mocy prawa

Zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji powinien zgłosić fakt zawiązania spółki do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. Skutkiem niewywiązania się z tego obowiązku jest rozwiązanie umowy spółki z mocy prawa. Podobnie się stanie, gdy uprawomocni się postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania. Jeśli umowa spółki została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym, termin na zgłoszenie do sądu wynosi 7 dni.

Likwidacja: uproszczona czy pełna?

Rozwiązanie umowy spółki skutkuje ostatecznie rozwiązaniem spółki w organizacji. To zaś następuje po przeprowadzeniu uproszczonego lub pełnego postępowania likwidacyjnego. Istotą uproszczonego postępowania likwidacyjnego jest dokonanie niezwłocznego rozliczenia się ze wspólnikami z wniesionych do spółki wkładów lub pokrycia w pełni wierzytelności osób trzecich. Niezwłoczne rozliczenie oznacza, że powinno się odbyć bez uzasadnionej zwłoki. Jeśli niezwłoczne i całkowite rozliczenie nie jest możliwe, konieczne jest przeprowadzenie likwidacji.

Postępowanie likwidacyjne

Likwidatorami są członkowie zarządu, o ile spółka w organizacji zdążyła już zarząd powołać. W przeciwnym wypadku likwidatora lub likwidatorów ustanawia zgromadzenie wspólników albo sąd rejestrowy. Obowiązkiem likwidatorów jest jednokrotne ogłoszenie o otwarciu likwidacji z jednoczesnym wezwaniem wierzycieli spółki do zgłaszania ich wierzytelności w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia. Ogłoszenia należy dokonać w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W przypadku prowadzenia postępowania likwidacyjnego w pierwszym rzędzie należy zaspokoić lub zabezpieczyć wierzycieli, a dopiero potem – i to po upływie 6 miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli – pozostały majątek dzieli się między wspólników. Spóźnieni wierzyciele nie są zdyskwalifikowani w możliwości uzyskania zaspokojenia należności, mogą jednak być ograniczeni. Mogą żądać zaspokojenia jedynie z majątku spółki, który jeszcze nie został podzielony. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”. Otwarcie likwidacji należy zgłosić do sądu rejestrowego właściwego według siedziby spółki.

Rozwiązanie spółki

W razie przeprowadzenia uproszczonej procedury likwidacyjnej moment dokonania ostatniego rozliczenia ze wspólnikami albo wierzycielami jest jednocześnie momentem rozwiązania spółki. Jeśli wszczęto zaś postępowanie likwidacyjne, rozwiązanie spółki nastąpi po odbyciu zgromadzenia wspólników, na którym zatwierdzone zostanie sprawozdanie likwidacyjne.

Odpowiednie stosowanie przepisów

Do likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji stosuje się odpowiednio przepisy o likwidacji spółki z o.o. (czyli już zarejestrowanej) z odpowiednimi modyfikacjami. Przede wszystkim inny jest termin, w którym wierzyciele powinni zgłosić likwidowanej spółce swoje wierzyciele – w przypadku spółki właściwej jest to termin 3-miesięczny. Ogłoszenie likwidatorów spółki z o.o. dotyczy rozwiązania spółki i otwarcia likwidacji, zaś w przypadku spółki z o.o. w organizacji – wyłącznie otwarcia likwidacji. Nie stosuje się ponadto przepisów dotyczących możliwości zapobieżenia rozwiązaniu spółki i uchylenia likwidacji.

Podstawa prawna:

Art. 170 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1577 z późn. zm.)

Adam Sroga, radca prawny