Organizacja kwesty nie będzie już wymagać zgody urzędnika, wystarczy zgłoszenie jej w publicznie dostępnym portalu administrowanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAiC). Nie trzeba też będzie publikować sprawozdania z akcji w prasie. Takie uproszczenia znalazły się w ustawie z 24 stycznia 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych, która zastąpi przepisy jeszcze z 1933 r.
W piątek przyjął ją Sejm. Zgodził się z większością poprawek Senatu. Miały one przeważnie charakter porządkujący. Podczas dyskusji opozycja wytknęła MAiC niski poziom przygotowania dokumentu.
– Ta ustawa jest dobra i nowoczesna, ale napisana byle jak, z niską jakością legislacyjną. Dopiero Senat musiał korygować nieprecyzyjne odesłania, zapewniać spójność terminologiczną dokumentu, eliminować zbędne wyrazy, robić zmiany redakcyjne czy poprawiać błąd w tytule – krytykował Wincenty Elsner z Twojego Ruchu.
Zastrzeżenia merytoryczne do ustawy miał Marek Suski z PiS. Zwrócił uwagę, że poprzednie przepisy dawały komitetom możliwość wyboru, czy chcą się zwrócić o pozwolenie na prowadzenie zbiórki (w zależności od jej wielkości) do gminy, województwa czy ministerstwa. Teraz zgłoszenia będzie przyjmowało tylko MAiC. PiS obawia się, że resort będzie z powodów formalnych odrzucał wnioski w sprawie kwest niewygodnych dla koalicji.
– Jeżeli cel zbiórki będzie niechciany przez rząd, to w tej ustawie są możliwości jej zablokowania – twierdził Marek Suski.
Reszta klubów się z tym nie zgodziła. Tadeusz Tomaszewski z SLD chwalił nową ustawę zwłaszcza za pominięcie obowiązku publikacji sprawozdania ze zbiórki w prasie, dzięki czemu spadają koszty całego przedsięwzięcia.
Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta. Wejdzie w życie trzy miesiące po ogłoszeniu.
Zgodnie z nową ustawą zbiórką publiczną będzie zbieranie datków w przestrzeni publicznej w gotówce lub w naturze, czyli np. kwestowanie do puszek. Zbiórki elektroniczne (esemesowe, internetowe) nie będą podlegać tym przepisom. Nie obejmą one też zbiórek organizowanych w szkołach oraz wśród znajomych

Jak zorganizować zbiórkę według nowych zasad?

Nowa ustawa pozwoli też zbierać pieniądze nie tylko organizacjom pozarządowym, ale również komitetom społecznym liczącym minimum 3 osoby. Co ważne, to, czy zbiórka się odbędzie, nie będzie zależało od zgody urzędników - wystarczy tylko zgłosić kwestę w portalu administrowanym przez MAiC.

Zgłoszenie będzie można - na specjalnym formularzu dostępnym w internecie - wysłać zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. W tym drugim przypadku niezbędne będzie potwierdzenie wiarygodności przez podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą kwalifikowanego certyfikatu lub podpis potwierdzony profilem zaufanym e-PUAP. Informacja o zgłoszeniu zbiórki ma być zamieszczana w portalu w terminie trzech dni roboczych od otrzymania zgłoszenia w postaci elektronicznej lub siedmiu dni w przypadku zgłoszenia w formie papierowej. Tyle też dni dostanie minister, aby zażądać poprawienia czy uzupełnienia złożonych dokumentów.

Co ważne,w zgłoszeniu oprócz danych dotyczących celu, sposobu oraz terminu prowadzenia zbiórki, organizator będzie musiał podać, ile pieniędzy zamierza przeznaczyć na koszty własne. W ten sposób darczyńca będzie mógł wstępnie ocenić, czy nie jest to więcej od funduszy przeznaczonych na właściwy cel zbiórki. Wydatki własne organizatora będą także widoczne w obowiązkowym sprawozdaniu ze zbiórki, publikowanym na portalu internetowym MAiC. Każdy będzie miał więc dostęp do informacji o tym, jak dużo udało się zebrać, oraz właśnie jak zebrana gotówka i dary zostały rozdysponowane.

W przypadku krótszych zbiórek publicznych (na przykład jednodniowych) organizator będzie miał 30 dni na złożenie sprawozdania z przeprowadzenia zbiórki, a maksymalnie rok otrzyma na rozliczenie się ze sposobu rozdysponowania zebranych ofiar. Dłuższe zbiórki (trwające ponad rok) będą kontrolowane co 6 miesięcy.

Tym samym organizator zbiórki będzie miał obowiązek i możliwość informowania darczyńców o planach i sposobie rozdysponowania środków, a darczyńca będzie mógł bardziej świadomie podejmować decyzje o tym, które zbiórki chce wspierać. Środki zebrane przez organizacje, które się nie rozliczyły ze zbiórki, mają być przekazywane m.in. instytucjom kultury lub pomocy społecznej.

Zarówno zgłoszenia, jak i sprawozdania będą dostępne w internecie przez trzy lata od daty ich zamieszczenia.

Etap legislacyjny
Ustawa przyjęta przez Sejm