Wstrzymanie lub ograniczenie zwrotu wpłat za wypowiedziane udziały oraz uregulowanie uprawnień spadkobierców zmarłych członków banku spółdzielczego.
Takie zmiany przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz ustawy – Prawo bankowe. Wczoraj trafił on do konsultacji.

System ochrony

Dostosowując prawo polskie do wymogów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 575/2013/UE z 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, projekt umożliwia dobrowolne przekształcenie zrzeszeń banków spółdzielczych w system ochrony instytucjonalnej albo zrzeszenie zintegrowane. System ochrony powstanie po zawarciu umowy przez bank zrzeszający oraz zrzeszone w nim banki spółdzielcze. Na jej zawarcie lub rozwiązanie będzie musiało wyrazić zgodę walne zgromadzenie lub zebranie przedstawicieli banku. Do utworzonego już systemu będą mogły przystąpić również inne banki spółdzielcze.
– System ma zapewnić płynność i wypłacalność każdego uczestnika. W ramach pomocy będą udzielane pożyczki, gwarancje, regwarancje i poręczenia. Zostanie też utworzony fundusz, który zapewni pomoc uczestnikom systemu mającym problemy z wypłacalnością i będzie przeciwdziałał grożącej im upadłości – tłumaczy Jerzy Bańka ze Związku Banków Polskich. Jak mówi, powinno to zapewnić bezpieczeństwo depozytów, ale jednocześnie wpłynie na ograniczenie autonomii banków.
– Stanowić to będzie dla nich powód do niezadowolenia – przyznaje Jerzy Bańka.

Udział w spadku

Udziały członkowskie w banku spółdzielczym są wprawdzie niezbywalne, ale mogą być dziedziczone. Projekt precyzuje, że spadkobierca, który po śmierci członka nabędzie do nich prawo, będzie miał roszczenie o przyjęcie w poczet członków bez obowiązku wniesienia wpisowego. Nastąpi to jednak pod pewnymi warunkami. Przede wszystkim odziedziczyć udziały może jedynie ten, kto już jest członkiem banku spółdzielczego lub złożył deklarację przystąpienia do niego. Gdyby spadkobierców było kilku, wówczas będą musieli wskazać, który z nich będzie wykonywał uprawnienia wynikające z udziałów.
Gdy spadkobierca spełnia wymogi określone w statucie, bank nie może odmówić przyjęcia go w poczet członków. W razie odmowy ze względu na niespełnianie warunków bank będzie miał zaś obowiązek wypłacenia mu równowartości udziałów zmarłego członka. Musi też wypłacić udziały po śmierci członka osobie, którą wskazał on jako uposażoną w deklaracji o przystąpieniu do banku lub w oświadczeniu złożonym później. W takim przypadku roszczenie o wypłatę udziałów nie wchodzi do spadku.

Rozliczenia z członkiem

Projektowane zmiany określają też przesłanki do wstrzymania lub ograniczenia wypłat za wypowiedziane udziały oraz przewidują, że członek banku może z niego wystąpić za wypowiedzeniem na piśmie pod rygorem nieważności. Natomiast przed ustaniem członkostwa nie będzie mógł domagać się zwrotu wpłat.
Projekt dopuszcza jednak wyjątek, gdy ktoś miał więcej udziałów, niż wynosi liczba obowiązkowo zadeklarowanych wskazana w statucie, i przewiduje w takiej sytuacji możliwość zwrotu nadwyżki. Zawsze jednak pieniądze zostaną zwrócone dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za rok, w którym członek przestał należeć do spółdzielni i pod warunkiem że jego udziały nie zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni.
Etap legislacyjny
Projekt w uzgodnieniach