Niepokorny adwokat, radca prawny, notariusz będą mogli zostać odsunięci od wykonywania zawodu maksymalnie na 10 lat, a aplikant tychże samorządów na połowę tego okresu. To główne założenia rządowej nowelizacji ustaw korporacyjnych, nad którymi rozpoczęły się wczoraj prace w sejmowej podkomisji nadzwyczajnej.

Co się zmieni

Chodzi o art. 82 i 83 ustawy – Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2009 r. nr 146, poz. 1188 z późn. zm.). Dziś stanowią one, że kara wydalenia z adwokatury pociąga za sobą skreślenie z listy adwokatów bez prawa ubiegania się o ponowny wpis. Aplikanci adwokaccy mogą zaś ubiegać się o powrót na łono samorządu po upływie 10 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia o karze. Analogiczne zasady panują w samorządzie radcowskim (art. 65 ustawy o radcach prawnych – Dz.U. z 2010 r. nr 10, poz. 65 z późn. zm.).
Projekt zakłada, że ta najsurowsza z dyscyplinarnych kar nie będzie już orzekana na zawsze, a jedynie na 10 lat. Złagodzone mają też zostać kary w stosunku do aplikantów.
– Ani samorząd adwokacki, ani radcowski nie zgłaszały na wczorajszym posiedzeniu komisji żadnych uwag – wskazuje adwokat Andrzej Siemiński, doradca prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej.
W podobnym duchu zmieniona ma zostać ustawa – Prawo o notariacie (Dz.U. z 2008 r. nr 189, poz. 1158 z późn. zm.): osoba odwołana ze stanowiska notariusza w związku z orzeczeniem kary pozbawienia prawa prowadzenia kancelarii będzie mogła ponownie ubiegać się o powołanie po upływie 10 lat.

Dożywocie to za dużo

Zmiana została wymuszona wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2010 r. (sygn. K 1/09). Uznał on, że co prawda przepisy są przydatne dla ochrony praw i wolności potencjalnych klientów, ale bez trudu można to osiągnąć w inny sposób. W opinii TK wystarczyłoby poddanie osób ubiegających się o ponowne prawo wykonywania zawodu ocenie pod względem dawania rękojmi należytego wykonywania zawodu oraz nieskazitelnego charakteru, czy też wprowadzenie wymogu ponownego zdania egzaminu zawodowego lub odbycia odpowiedniego szkolenia. Natomiast obecne rozwiązania są nadmiernie rygorystyczne.
Kara dyscyplinarna w postaci dożywotniego pozbawienia prawa wykonywania zawodu może zostać orzeczona bowiem np. z powodu niepłacenia składek. TK wytknął, że przepisy nie określają katalogu czynów, za które może zostać orzeczona dana kara. Nie przewidują również mechanizmu przywracania do zawodu osób ukaranych przez samorządy.

Etap legislacyjny

Prace w podkomisji sejmowej