Dziś prezydent ma podpisać projekty nowelizacji ustaw: o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i o Sądzie Najwyższym, a także projekt nowej ustawy o trybunale.
Najdalej idące zmiany, dotykające bezpośrednio obywateli, obejmuje pierwszy z nich.
– Pora skończyć z ping-pongiem pomiędzy organami administracji a sądami administracyjnymi – tłumaczył Krzysztof Łaszkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta na wczorajszym spotkaniu poświęconym tym inicjatywom.
Przekonuje, że nowe regulacje usprawnią całą procedurę administracyjną.
– Sądy muszą mieć wpływ na sposób rozstrzygnięcia sprawy przez organ i dzięki proponowanym zmianom będą mogły wskazać mu właściwy sposób merytorycznego załatwienia sprawy – wyjaśniał Sławomir Rybicki, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta.
Projekt daje także sądowi możliwość przyznania odszkodowania od organu na rzecz skarżącego. Ponadto zakłada zwiększenie zakresu orzekania co do istoty sprawy przez wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny.
– Obecnie orzeczenia NSA mają charakter kasacyjny. Sąd uchyla wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozstrzygnięcia przez WSA. Po przyjęciu zmian NSA będzie mógł ostatecznie i merytorycznie rozstrzygać sprawę w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej – wskazuje Łaszkiewicz.
WSA z kolei będą mogły uchylić swój zaskarżony skargą kasacyjną wyrok i ponownie rozpoznać sprawę, jeżeli uznają, że zachodzi w niej nieważność albo podstawy skargi są oczywiście usprawiedliwione. Projekt zakłada również usprawnienie procedury wyznaczania pełnomocników z urzędu i rozszerzenie zakresu zwolnień z obowiązku uiszczania kosztów sądowych – mają one dotyczyć udzielania cudzoziemcom ochrony czy spraw dotyczących dodatków mieszkaniowych.
Prezydent ma wnieść także do laski marszałkowskiej budzący liczne kontrowersje, stworzony przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, projekt nowej ustawy o trybunale. Prace w Kancelarii Prezydenta ukróciły jednak zapędy sędziów konstytucyjnych i ostatecznie najbardziej krytykowana (m.in. przez prezesów SN i NSA) propozycja TK nie przeszła: chodzi o możliwość wydawania orzeczeń interpretacyjnych. Projekt w obecnym kształcie zakłada możliwość rozpatrzenia prostych spraw na posiedzeniu, a nie zawsze na rozprawie. TK nie będzie też mógł odraczać wydania orzeczeń bezterminowo: po zamknięciu sprawy będzie miał na wydanie wyroku z uzasadnieniem 3 miesiące (w przypadku rozpoznawania jej na rozprawie) lub miesiąc (gdy sprawą zajmował się na posiedzeniu). Większe uprawnienia uzyska rzecznik praw obywatelskich, który będzie mógł przystępować do już toczących się przed trybunałem spraw.
Zmieni się także tryb zgłaszania kandydatur na stanowiska sędziów trybunału. Włączone w ten proces zostaną (poza posłami): SN, NSA, KRS, organy samorządów zawodowych, Krajowa Rada Prokuratury i ośrodki akademickie.
Nowela o Sądzie Najwyższym podnosi zaś granicę wieku (z 70 do 75 lat), w którym sędzia SN przechodziłby z urzędu w stan spoczynku.
TK nie będzie już mógł odraczać wyroków bezterminowo
Etap legislacyjny
Projekty