Umożliwienie powrotu do społeczeństwa

Podstawowym celem instytucji zatarcia jest przede wszystkim przeciwdziałanie wykluczeniu ze społeczeństwa ludzi, którzy złamali prawo, ale odbyli karę i chcą powrócić do normalnego życia.

Najlepszym przykładem kłopotów, na jakie natrafia osoba po odbyciu kary, jest kwestia szukania pracy – w dzisiejszych czasach trudności ze znalezieniem zajęcia mają nawet osoby, które nie weszły w konflikt z prawem. Byli skazani mają na to jeszcze mniejsze szanse.

Instytucja zatarcia skazania jest więc w takich wypadkach bardzo potrzebna. Na czym polega?

Zatarcie skazania powoduje uznanie skazania po upływie określonego czasu za niebyłe – z tego też powodu mówi się także o nim jako o pewnego rodzaju fikcji prawnej.

Osoba, u której nastąpiło zatarcie skazania ma tzw. czyste konto: wpisy o skazaniu usuwa się z Krajowego Rejestru Karnego, żaden sąd nie może powołać się na poprzednią karalność sprawcy, zaś sam sprawca może zgodnie z prawem twierdzić, że jest osobą niekaraną. Zatarcie skazania następuje z mocy prawa lub na wniosek skazanego.

Ważne jest, by pamiętać, że od tej zasady jest wyjątek: mianowicie zatarcie skazania - zgodnie z brzmieniem art. 106a. kodeksu karnego nie może mieć miejsca w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.

Kiedy można liczyć na zatarcie skazania

Na to, kiedy nastąpi zatarcie skazania ma wpływ wiele czynników. Zgodnie z przepisami kodeksu karnego zatarcie skazania kształtuje się następująco:

• W razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania;

• Sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat;

• W przypadku skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania;

• U osób skazanych na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania; na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat;

• W razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia;

• Jeżeli orzeczono środek karny, np. zakaz prowadzenia pojazdów, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania.

Zupełnie odrębną sytuacją jest skazanie na pozbawienie wolności z warunkowym zawieszeniem. W tym wypadku wyrok skazujący ulega zatarciu z mocy prawa po sześciu miesiącach od zakończenia czasu próby, na który zawieszono karę. Co ważne, w przypadku, gdy wobec skazanego orzeczono grzywnę albo środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem.

Wnioski do Krajowego Rejestru Karnego będzie można składać przez Internet

Zobacz również

Jak uzyskać zaświadczenie o niekaralności

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2000r o Krajowym Rejestrze Karnym każdemu przysługuje prawo do uzyskania informacji, czy jego dane osobowe zgromadzone są w Rejestrze. W tym celu należy złożyć zapytanie o udzielenie informacji pochodzących z rejestru karnego.

Zaświadczenie o niekaralności można uzyskać w biurze informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego i w punktach informacyjnych Krajowego Rejestru Karnego przy sądach powszechnych na terenie kraju.

Za udzielenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego pobiera się opłatę w wysokości:

• 50 zł – za informację o osobie

• 100 zł – za informację o podmiocie zbiorowym,

którą uiszcza się w znakach opłaty sądowej nakleja na formularz zapytania.