Subskrybuj nas na Youtube
Rzecznik praw obywatelskich wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie przepisów o Krajowym Systemie Informacji Policji.
Wniosek RPO dotyczy stwierdzenia niezgodności z konstytucją ustawy o Policji, rozporządzenia MSWiA w sprawie przetwarzania przez Policję informacji o osobach oraz decyzji komendanta głównego policji w sprawie funkcjonowania zestawu centralnych zbiorów informacji, tworzących Krajowy System Informacji Policji.
Nieprecyzyjne granice
Na podstawie tych przepisów policja może uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i wykorzystywać informacje o osobach podejrzanych o popełnienie przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego, w tym o nieletnich, o osobach o nieznanej tożsamości lub próbujących ukryć swoją tożsamość oraz osobach poszukiwanych.
Może też przechowywać te dane przez okres, w którym są one niezbędne. Informacje te, do których mogą należeć dane osobowe, odciski linii papilarnych, zdjęcia, informacje o miejscu zamieszkania czy miejscu pracy, powinny być weryfikowane nie rzadziej niż co 10 lat, a gdy staną się zbędne, należy je usunąć.
W wystąpieniu wskazano, że granice ingerencji służb w konstytucyjnie chronione prawa obywateli powinny być precyzyjnie i ustawowo określone. Zdaniem RPO zawarte w ustawie o Policji pojęcie „dane niezbędne” jest niedookreślone, co nie pozwala na ustalenie jasnych kryteriów, czy uzyskiwane informacje są przydatne, i sprzyja uznaniowości przy podejmowaniu decyzji.
Ponadto nieprecyzyjne określenie czasu, w którym organy mają prawo gromadzić takie informacje, może prowadzić do ich bezterminowego przechowywania.
Naruszenia konstytucji
Zdaniem RPO przepisy o uzyskiwaniu przez policję danych osobowych naruszają zasadę proporcjonalności, wynikającą z art. 51 ust. 2 konstytucji, zgodnie z którą władze publiczne mogą gromadzić jedynie informacje niezbędne w demokratycznym państwie prawnym, oraz z art. 31 ust. 3 konstytucji, na podstawie którego ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych praw i wolności obywateli muszą być ustanawiane w ustawie i tylko w wymienionych w przepisie sytuacjach.
RPO wskazał również, że w ustawie o Policji nie przewidziano możliwości wystąpienia z żądaniem sprostowania lub usunięcia nieprawdziwych informacji, zagwarantowanej w art. 51 ust. 4 konstytucji, co pozwala organom na arbitralne decydowanie o pozostawianiu danych w rejestrze i uniemożliwia przeprowadzanie zewnętrznej kontroli, np. przez sądy.
Zauważył też, że rozporządzenie MSWiA oraz decyzja KGP są niezgodne z art. 51 ust. 5 konstytucji, na podstawie którego zasady i tryb gromadzenia informacji o obywatelach może określać tylko ustawa. Oprócz tego przepisy decyzji KGP naruszają – zdaniem rzecznika – art. 87 ust. 1 konstytucji, gdyż akt ten nie mieści się w ustanowionym w przepisie katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego.