Czym jest Europol?
W każdym państwie możemy spotkać się z różnymi rodzajami przestępstw i wykroczeń popełnianych przez jego obywateli. Te osoby, które działają niezgodnie z prawem kraju, ścigane są przez służby danego kraju.
Działania przestępcze jednak coraz częściej zataczają szersze kręgi, obejmujące państwa członkowskie Unii Europejskiej – i tutaj właśnie pojawiają się organy, których podstawowym zadaniem jest ściganie sprawców przestępstw.
Organizacje, które bezpośrednio zajmują się egzekwowaniem prawa, wspierane są przez Europol, czyli Europejski Urząd Policji.
1 stycznia 2010 r. weszła w życie decyzja Rady Unii Europejskiej z dnia 6 kwietnia 2009 r. ustanawiająca Europol. Podlega on Radzie ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, czyli ministrom sprawiedliwości i spraw wewnętrznych wszystkich państw UE.
Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie wyznaczenia Jednostki Krajowej Europolu
Jakie są podstawowe zadania Europolu?
Europol obecnie współpracuje ze wszystkimi krajami należącymi do Unii Europejskiej. Jest agencją wspólnotową finansowaną z budżetu Unii Europejskiej, z siedzibą w Hadze. W chwili obecnej zatrudnia ponad 600 pracowników – tak duża liczebność zatrudnionych związana jest z szeroko zakrojoną działalnością organu.
Główne zadanie Europolu polega przede wszystkim na poprawie skuteczności działania krajowej policji i organów ścigania.
Jednym z przykładów jego ostatnich działań była współpraca z policją norweską w celu w sprawdzenia, czy Anders Breivik (norweski terrorysta, którego zamachy pochłonęły ponad 70 ofiar), popełniając przestępstwa, korzystał z pomocy.
Narzędziem działania jest wymiana informacji pomiędzy organami policyjnymi w danym kraju. Nawiązanie współpracy i poprawienie działania pomiędzy poszczególnymi władzami ma zaś umożliwić lepsze egzekwowanie prawa w danym państwie, a zwłaszcza w obrębie przestępczości zorganizowanej.
Europol wspomaga działania organów ścigania państw członkowskich UE dotyczące przede wszystkim:
- handlu narkotykami ,
- przemytu nielegalnych imigrantów,
- handlu ludźmi,
- pornografii dziecięcej,
- fałszowaniu pieniędzy i innych środków płatniczych (przy czym Europol pełni funkcję centralnego biura ds. zwalczania fałszowania euro),
- handlu substancjami radioaktywnymi i materiałami jądrowymi,
- nielegalnego handlu pojazdami,
- terroryzmu,
- podrabianiu produktów i piractwa,
- praniu pieniędzy pochodzących z działalności przestępczej.
Czy Europol ma jakieś ograniczenia?
Europol wspiera policje krajów członkowskich za pomocą wymiany informacji, analiz operacyjnych i szkoleń, może także brać udział w pracach wspólnych zespołów dochodzeniowo – śledczych.
Ocenia także, jak duże jest zagrożenie przestępczością zorganizowaną i co ważne – może zwrócić się o wszczęcie przez państwo członkowskie postępowania karnego w danej sprawie. W razie potrzeby zapewnia także wsparcie techniczne na potrzeby dochodzeń, które są realizowane w krajach Unii Europejskiej przez zainteresowane państwo członkowskie.
Europol nie dysponuje żadnymi siłami wykonawczymi – jego zadaniem jest tylko wspieranie, wspomaganie organów, które walczą z przestępczością zorganizowaną.
Funkcjonariusze tej organizacji (czyli policjanci, służby celne, imigracyjne, itd.) nie mogą więc przeprowadzać rewizji, dokonywać aresztowań – czyli podejmować środków z użyciem przymusu.
Europol wbrew pozorom nie jest jednak ograniczony tylko i wyłącznie do działania na terytorium Unii Europejskiej – na mocy decyzji Rady Europejskiej z dnia 27 marca 2000 r. może podejmować różnego rodzaju negocjacje w celu zawarcia porozumień z krajami trzecimi.
Efektem jest np. możliwość współpracy z Interpolem i ze Stanami Zjednoczonymi.
Więcej informacji na ten temat na stronach: www.europarl.europa.pl i www.policja.pl