Właściciele nieruchomości, przez które przebiegają rurociągi, sieci wodociągowe i ciepłownicze oraz linie energetyczne (i na których stoją słupy), mają dostać w sumie 18,7 mld zł rekompensat za uregulowanie stanu prawnego tej infrastruktury. Kończą się już prace nad specjalnym projektem.

Chodzi o ustawę o korytarzach przesyłowych. Jej projekt powstał w Ministerstwie Gospodarki, teraz jest w konsultacjach międzyresortowych.

Problem dotyczy właścicieli ok. 19 milionów działek na terenie całej Polski. Resort gospodarki szacuje, że firmy zajmujące się przesyłem i dystrybucją energii elektrycznej, gazu i ciepła będą musiały wydać na odszkodowania ok. 18,7 mld zł. Skutkiem wypłaty odszkodowań będzie wzrost o 5-8 proc. opłat za przesył i dystrybucję. Całkowita kwota odszkodowań może być jednak znacznie wyższa, bo brakuje oszacowania kosztów dla firm wodociągowo-kanalizacyjnych.

Dotychczas właściciele nieruchomości musieli dochodzić swoich roszczeń w długotrwałych procesach sądowych, wyceny odszkodowań także drastycznie różniły się między sobą. To się zmieni, bo w nowej ustawie będzie specjalny algorytm do wyliczania wielkości odszkodowania"

"Dobrze, że rząd decyduje się na systemowe rozwiązanie problemów prawnych związanych z sieciami energetycznymi" - mówi Michał Kosiarski, właściciel firmy doradczej Kos-Consulting.

"Propozycja rządu, mimo że kosztowna dla branży energetycznej, pozwoli uporządkować stan prawny całych nieraz kiludziesięcio- a nawet kilkusetkilometrowych linii" - tłumaczy Kosiarski. "Dziś ich remonty, modernizacje, rozbudowa, a nawet bieżąca konserwacja są dalece utrudnione" - dodaje.

Jak dochodzić odszkodowania za słupy energetyczne na działce

Zobacz również

Problemy te mają zostać rozwiązane dzięki niejako automatycznemu ustanawianiu tzw. służebności przesyłu, czyli uprawnieniu do zakładania, rozbudowy, remontu urządzeń i usuwania awarii, bez konieczności uzyskiwania za każdym razem zgody właścicieli działek.

"Dzięki uregulowaniu stanu prawnego na działkach, przez które przebiegają sieci energetyczne, zniknie też groźba uznawania tych linii za samowole budowlane" - wyjaśnia Kosiarski.

Nie jest to pierwsza próba kompleksowego rozwiązania tej kwestii, bo w 2009 r. przy okazji nowelizacji prawa budowlanego Sejm chciał zalegalizować wszystkie inwestycje energetyczne powstałe do połowy lat 90-tych. Próbę tę zakwestionował Trybunał Konstytucyjny, m.in. dlatego, że nie przewidziano żadnych odszkodowań dla właścicieli terenów, przez które przebiegają linie. "Teraz ten błąd zostałby naprawiony" - mówi Michał Kosiarski.

Procedura wypłaty odszkodowań ma wyglądać następująco. Najpierw przedsiębiorstwo energetyczne dysponujące linią wystąpi do urzędników o wyznaczenie tzw. korytarza przesyłowego. Gdy decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego stanie się ostateczna, to z mocy prawa na wszystkich działkach, przez które przebiega linia powstanie tzw. służebność przesyłu. Następnie służebności przesyłu zostaną wpisane do ksiąg wieczystych wszystkich działek, a właściciele działek i przedsiębiorstwa energetyczne mieliby 14 dni na zawarcie ugody co do wysokości odszkodowania.

Jeśli nie będzie porozumienia, decyzje ustalające kwoty odszkodowań wydadzą urzędnicy. Jeżeli właściciele działek nie zakwestionują wycen, to nastąpi szybka wypłata ustalonych kwot.