Spółka partnerska przeznaczona jest jedynie dla dwudziestu wolnych zawodów. Stanowi dla nich dobrą, bo elastyczną formę działalności.
Spółka partnerska jest osobową spółką handlową, co ma znaczenie np. w wypadku zawodów prawniczych (np. adwokaci czy radcowie prawni nie mogą prowadzić działalności w formie spółek kapitałowych), a jednocześnie może zawierać elementy typowe dla spółek kapitałowych (wolno w niej ustanowić zarząd taki jak w spółce z o.o.).
Co do zasady jest jednak modyfikacją modelowej osobowej spółki handlowej, czyli spółki jawnej.
Wspólnicy partnerzy
Wspólnikami spółek partnerskich nie muszą być oczywiście przedstawiciele jednej profesji. Dopuszczalne są spółki kilku wolnych zawodów.
Tu decydują jednak szczególne regulacje dotyczące sposobu wykonywania każdego rodzaju działalności.
Prawnikom np. wolno zawiązywać spółki partnerskie, których partnerami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi, a także
prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę w Polsce.
Niewykluczone są również mieszane spółki medyczne czy przedstawicieli zawodów związanych z budowaniem.
Zawsze jednak partnerami muszą być osoby fizyczne, czyli ludzie, a nie ich przedsięwzięcia.
Tu niedopuszczalna jest spółka w spółce, jak we wszystkich innych spółkach handlowych (wspólnikami spółek jawnych, komandytowych czy kilkuosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnych mogą być inni
przedsiębiorcy, także w formie osób prawnych).
Umowa i rejestracja
Umowa spółki partnerskiej musi być zawarta na piśmie. W przeciwnym razie byłaby nieważna.
Nie ma jednak potrzeby stawania przed notariuszem.
I chociaż
ustawa wymienia obowiązkowe elementy, jakie musi zawierać, to można w niej zapisać także dodatkowe postanowienia regulujące np. zasady podziału zysku i udziału w stratach czy określające przyczyny rozwiązania spółki.
Podstawowe elementy
umowy muszą określać:
● wolne zawody wykonywane przez partnerów,
● przedmiot działalności spółki,
● nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki (ponieważ
umowa może przewidywać, że jeden lub kilku partnerów będzie ponosić odpowiedzialność jak wspólnicy spółki jawnej),
● gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy – ich imiona i nazwiska,
● firmę (musi to być nazwisko co najmniej jednego partnera, oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce) i siedzibę spółki,
● czas trwania spółki (oznaczony lub nieoznaczony),
● wkłady wnoszone przez każdego partnera i ich wartość.
Spółka powstaje jednak dopiero z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców. I chociaż nie jest osobą prawną, to ma podmiotowość prawną, czyli jest podmiotem praw i obowiązków, np. wolno jej zostać właścicielką nieruchomości, ma też zdolność sądową, tzn. może pozywać i być pozywana.
Do wniosku o wpis – na formularzu KRS W1 – należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania zawodu.
Odpowiedzialność
Typową cechą spółki partnerskiej jest ograniczona odpowiedzialność partnera za zobowiązania spółki powstałe w związku z działaniem innych partnerów, z wykonywaniem przez nich wolnego zawodu.
To samo dotyczy zobowiązań spółki będących następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę, a podlegających kierownictwu innego partnera.
Każdy partner odpowiada więc – co do zasady – za własne błędy w sztuce i za pracę jemu podległego personelu. Ograniczenie to nie ma jednak związku z odpowiedzialnością za zobowiązania spółki niezwiązane z zawodową działalnością partnerów.
Spółka dla fachowców
Spółkę partnerską mogą zawiązać tylko: adwokaci, aptekarze, architekci, inżynierowie budownictwa, biegli rewidenci, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, maklerzy papierów wartościowych, doradcy inwestycyjni, księgowi, lekarze, lekarze dentyści, lekarze weterynarii, notariusze, pielęgniarki, położne, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, rzeczoznawcy majątkowi i tłumacze przysięgli.
Oznacza to, że np. za nieopłacone rachunki za elektryczność lub czynsz odpowiadają wszyscy partnerzy, tak jak wspólnicy spółki jawnej, całym swoim majątkiem. Umowa spółki może też zmodyfikować zasadę ograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania czysto zawodowe.
Wolno w niej przewidzieć, że jeden lub większa liczba partnerów będzie ponosić odpowiedzialność na zasadach, na jakich odpowiada wspólnik spółki jawnej.
Reprezentacja
Zasadą jest, że każdy partner ma prawo samodzielnie reprezentować spółkę. Można jednak w umowie wyłączyć prawo któregoś z nich lub wprowadzić zasadę reprezentacji łącznej (np. przez dwóch partnerów).
Czym innym jest odebranie prawa do reprezentowania spółki. Może to nastąpić tylko z ważnych powodów, uchwałą powziętą większością 3/4 głosów, w obecności co najmniej 2/3 wszystkich partnerów.
Niewykluczone jest też wprowadzenie w sp.p. specjalistycznego zarządu, działającego tak jak w sp. z o.o. Może się więc on składać nawet z osób spoza grona partnerów.
Podstawa prawna
Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.).