Wyboru komornika nie trzeba uzasadniać. Wierzyciel może np. wskazać urzędnika, który specjalizuje się w prowadzeniu określonego rodzaju egzekucji, np. długów szpitali. Nie musi więc to być komornik działający w rejonie sądu, w którego okręgu znajdują się wskazane ruchomości. Natomiast właściwy miejscowo komornik powinien wiedzieć o egzekucjach prowadzonych na jego terenie. Dlatego urzędnik wybrany przez wierzyciela po dokonaniu zajęcia ruchomości znajdujących się na terenie innego rewiru ma obowiązek zawiadomić o tym działającego tam komornika i przesłać mu protokół zajęcia. Takich samych formalności musi dopełnić komornik spoza rewiru, który zajmuje znajdujące się tam ruchomości, dlatego że już wcześniej wszczął egzekucję z innych ruchomości w innym rewirze.

Wierzyciel składa wniosek

Tylko wówczas, gdy egzekucja ma być prowadzona z nieruchomości, wierzyciel musi powierzyć ją komornikowi z okręgu, w którym się ona znajduje.
Gdy wierzyciel dokonuje swobodnego wyboru komornika, powinien w jego kancelarii złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji i dołączyć do niego oświadczenie na piśmie o tym, że korzysta z prawa wyboru. Wskazany w ten sposób komornik nie może odmówić wykonania czynności, wówczas gdy byłyby prowadzone w obszarze sądu apelacyjnego obejmującego jego rewir. Od zasady tej ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji dopuszcza wyjątki wówczas, gdy komornik w zakresie prowadzonych egzekucji ma zaległości przekraczające sześć miesięcy. Oblicza się je, dzieląc liczbę spraw niezałatwionych przez komornika w poprzednim półroczu przez średni miesięczny wpływ spraw w tym okresie. Nie uwzględnia się jednak przy tym świadczeń powtarzających się.
Gdy komornik spoza rejonu odmówi prowadzenia egzekucji, wydaje postanowienie, które doręcza wierzycielowi.
Jeżeli zaś wybrany komornik decyduje się prowadzić egzekucję, to o jej wszczęciu niezwłocznie zawiadamia tego urzędnika, który byłby właściwy do jej prowadzenia, gdyby wierzyciel nie postanowił inaczej. Zawiadomienie może wysłać faksem albo pocztą elektroniczną. W razie korzystania z internetu dowodem zawiadomienia jest potwierdzenie transmisji danych.

Wybrany kosztuje więcej

Komornikowi przysługuje wynagrodzenie. Ma prawo do zwrotu kosztów egzekucji obciążających dłużnika. Jeżeli jednak został wybrany przez wierzyciela i wykonuje czynności poza swoim rewirem komorniczym, to jego dodatkowe wydatki z tym związane obciążają wierzyciela nawet wówczas, gdy został on wcześniej zwolniony od kosztów sądowych. Musi więc pokryć diety, które przysługują osobom zatrudnionym w kancelarii komornika i uczestniczącym w czynnościach wykonywanym poza rewirem. Płaci za przejazdy i noclegi komornika i tych osób oraz ponosi koszty transportu specjalistycznego.
Wierzyciel może wyrazić zgodę także na to, że zwróci komornikowi wydatki poniesione przez niego w toku egzekucji np. należności biegłych, koszty ogłoszeń w pismach, koszty przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości, koszty doręczenia pieniędzy przez pocztę lub przelewem bankowym, a także korespondencji oraz uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Natomiast nie pokrywa kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
Komornik może za to domagać się od niego, aby uiścił zaliczkę na pokrycie tych wydatków. Prowadzący egzekucję urzędnik powinien ją rozliczyć w ciągu miesiąca od dnia poczynienia wydatków, na które była przeznaczona. W tym samym czasie powinien też zwrócić jej niewykorzystaną część.

Przekazanie egzekucji

Za zgodą wierzyciela komornik prowadzący już egzekucję ma prawo przekazać całą sprawę lub jej część innemu komornikowi, pod warunkiem że ten się zgodzi. Urzędnik powinien wówczas w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o przekazaniu zwrócić niewykorzystaną zaliczkę lub jej część pobraną na poczet wydatków.
Oprócz tego zmiana komornika może nastąpić też w razie wyłączenia go przez sąd rejonowy, przy którym działa, od prowadzenia konkretnej sprawy. Z takim wnioskiem na piśmie może wystąpić np. dłużnik. Wniosek składa u komornika, który prowadzi postępowanie, a z kolei on – w ciągu trzech dni – musi przekazać go do sądu rejonowego, przy którym działa, wraz z pisemnym wyjaśnieniem.

3722 spraw przypadało średnio na jednego komornika w zeszłym roku

Podstawa prawna
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. nr 231, poz. 1376).