Od 16 listopada będzie obowiązywać nowa procedura eksmitowania lokatorów do pomieszczeń tymczasowych. Osoby, które dostaną nakaz eksmisji z prywatnego mieszkania, kamienicy czy lokalu komunalnego nie będą zajmować go latami w oczekiwaniu na pomieszczenie tymczasowe od gminy.

Tylko umowy okresowe

Uchwalona 31 sierpnia nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów i kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że lokatorzy, którzy nie otrzymają prawa do lokalu socjalnego lub zamiennego, będą musieli opuścić dotychczas zajmowaną nieruchomość maksymalnie po 6 miesiącach. Wtedy komornik przeniesie dłużników do noclegowni, schroniska lub innego miejsca, gdzie będą oni przebywali do czasu zapewnienia im pomieszczenia tymczasowego przez gminę.
Oprócz przyspieszenia procedur eksmisyjnych nowela zmienia zasady wynajmowania pomieszczeń tymczasowych. Takie pomieszczenia muszą spełniać podstawowe wymogi sanitarne i techniczne, by nadawać się do zamieszkania. Przede wszystkim muszą one zapewniać co najmniej 5 mkw. powierzchni mieszkalnej na jedną osobę i znajdować się w tej samej lub pobliskiej miejscowości. Po wejściu w życie nowych przepisów gmina będzie miała wyraźny ustawowy obowiązek wydzielenia pomieszczeń tymczasowych z zasobu mieszkaniowego gminy.
Takie nieruchomości nie będą już (tak jak dotychczas) wynajmowane na czas nieokreślony. Umowy najmu pomieszczenia tymczasowego będą zawierane na czas oznaczony, nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż 6 miesięcy.

Ochrona ofiar przemocy

Nowe przepisy zwiększają także ochronę osób, które stały się ofiarami przemocy w rodzinie. Jeżeli powodem eksmisji będą zarzuty o fizyczne czy psychiczne znęcanie się nad dziećmi, współmałżonkiem czy rodzicami, sprawca trafi prosto do noclegowni. Dach nad głową to wszystko, co otrzyma od państwa. Przepisy pozbawią go prawa do otrzymania pomieszczenia tymczasowego.
Podobne obostrzenia będą dotyczyć także osób, które muszą opuścić dotychczasowe mieszkanie z powodu rażącego albo uporczywego wykraczania przeciwko porządkowi domowemu. Chodzi tutaj między innymi o przypadki eksmisji orzeczonej z powodu powtarzających się aktów wandalizmu czy zakłócania ciszy nocnej. Prawa do wynajęcia pomieszczenia tymczasowego będą pozbawione również osoby, które korzystały z lokalu na podstawie umów o najem okazjonalny. W takiej umowie najemca zobowiązuje się bowiem z góry do poddania się eksmisji w razie ustania stosunku najmu.
Jeżeli dłużnikowi nie przysługuje prawo do tymczasowego pomieszczenia, komornik będzie usuwał go do noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe, wskazanej przez gminę.

Najem lokali socjalnych

Nowelizacja nie zmienia sytuacji bezrobotnych, emerytów, kobiet w ciąży i innych osób, które są uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego w związku z orzeczeniem eksmisji. W ich przypadku sąd, orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, będzie musiał w dalszym ciągu nakazywać wstrzymanie wykonania eksmisji do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (o ile sami nie znajdą innego lokum).
Zmiana przepisów o ochronie praw lokatorów czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Wejdzie w życie 16 listopada 2011 r.
Kto utraci prawo do pomieszczenia tymczasowego po 16 listopada 2011 r.
Lokalu nie otrzymają:
● sprawcy przemocy w rodzinie
● lokatorzy wykraczający rażąco lub uporczywie przeciwko porządkowi domowemu
● osoby, które korzystały samowolnie z cudzego lokalu, nie mając do tego tytułu prawnego
● najemcy, którzy zostali zobowiązani do opróżnienia lokalu zajmowanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego
● dłużnicy, którym skończyła się umowa najmu pomieszczenia tymczasowego
Podstawa prawna
Art. 1 – 3 ustawy z 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego.