TEZA: Niedopuszczalne jest takie działanie rady gminy, które poprzez unormowania zawarte w podejmowanych przezeń aktach prawa miejscowego prowadzi do przekroczenia granic przyznanej temu organowi przez ustawodawcę kompetencji prawotwórczej.
STAN FAKTYCZNY
Rada Miasta Kraków upoważniła prezydenta do całkowitego lub częściowego zwolnienia cudzoziemców będących w trudnej sytuacji materialnej z opłat wnoszonych za naukę w publicznych szkołach policealnych, szkołach ponadgimnazjalnych dla dorosłych oraz szkołach artystycznych prowadzonych przez gminę, a także do przedłużenia terminu wniesienia opłat lub wyrażenia zgody na wniesienie opłat w ratach za poszczególne okresy nauki. Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), art. 94a ust. 3 pkt 3 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz par. 3 i par. 4 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 1 kwietnia 2010 r. w sprawie przyjmowania osób niebędących obywatelami polskimi do publicznych przedszkoli, szkół, zakładów kształcenia nauczycieli i placówek oraz organizacji dodatkowej nauki języka polskiego, dodatkowych zajęć wyrównawczych oraz nauki języka i kultury kraju pochodzenia (Dz.U. nr 57, poz. 361).
UZASADNIENIE
Zgodnie powołanymi w podstawie prawnej uchwały przepisami cudzoziemcy podejmujący naukę w publicznych szkołach policealnych, szkołach ponadgimnazjalnych dla dorosłych, szkołach artystycznych, zakładach kształcenia nauczycieli i placówkach mogą korzystać z nauki bądź jako stypendyści, bądź na warunkach odpłatności. W odniesieniu do tych ostatnich przepisy rozporządzenia stanowią, że w przypadku trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca organ prowadzący publiczna placówkę, na wniosek rodzica lub opiekuna cudzoziemca albo pełnoletniego cudzoziemca, może całkowicie lub częściowo zwolnić cudzoziemca z opłaty naukę, a w uzasadnionych przypadkach może również przedłużyć termin wniesienia opłaty za naukę lub wyrazić zgodę na wniesienie opłaty w ratach za poszczególne okresy nauki.
Zdaniem wojewody brak jest jednak w obowiązującym porządku prawnym po stronie rady gminy uprawnienia do upoważniania organu wykonawczego gminy do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. Wskazać bowiem należy, że czynności podejmowane w oparciu o przepisy rozporządzenia są czynnościami indywidualnymi, jednostkowymi, wykonywanymi na kanwie danej konkretnej sprawy administracyjnej, a zatem mieszczą sie one w pojęciu decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 39 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
W ocenie organu nadzoru omawiane czynności należą do organu wykonawczego gminy. Z istoty zaś organów gminy – zarówno organu stanowiącego (rady gminy), jak i organu wykonawczego (wójta) w zakresie ustawowo przypisanej im roli, jak również z istoty podziału kompetencji pomiędzy tymi organami wynika, że rada może stanowić o kierunkach
działania jednostki samorządu terytorialnego, które z kolei podlegają realizacji przez organ wykonawczy gminy, jakim pozostaje wójt. Jednakże uprawnienie do stanowienia o kierunkach działania wójta nie oznacza jednocześnie dopuszczalności zastąpienia go w jego kompetencjach.
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody małopolskiego z 3 marca 2011 r., nr WN.II.4131-1-7-11.