Adwokaci i radcowie prawni chcą, by aplikanci uczestniczyli w praktykach sądowych. Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury nie zawarła porozumienia z samorządami. Praktyki sądowe nadal będą obowiązkowe dla osób odbywających aplikację notarialną.
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie chce zorganizować praktyki sądowe dla aplikantów pierwszego roku. Ostatnia nowelizacja ustaw korporacyjnych zwolniła ich z tego obowiązku. Aby praktyki mogły się odbyć, konieczne jest więc zawarcie porozumienia w tym zakresie pomiędzy prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej (NRA) i Krajowej Rady Radców Prawnych (KRRP) a dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Mimo, że aplikanci pierwszego roku rozpoczynają zajęcia już w styczniu, korporacje nie ustaliły jeszcze warunków odbywania szkoleń.
– Jak dotąd nie wiadomo, jak będzie wyglądało szkolenie aplikantów adwokackich, gdyż do dziś NRA nie doczekała się odpowiedzi z Centrum – podkreśla adwokat Bartosz Grohman z Naczelnej Rady Adwokackiej.
Porozumienie nie zostało zawarte również przez prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych. Jak wskazuje Robert Kamionowski, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych, obecnie toczą się jeszcze rozmowy w tej sprawie.



NRA zachęca do praktyk

Nowe przepisy nie zabraniają lokalnym samorządom wykorzystywania innych form zapoznania aplikantów z funkcjonowaniem sądownictwa i prokuratury, z czego korzystają dziekani poszczególnych rad. NRA zachęca okręgowe rady adwokackie, aby samodzielnie porozumiewały się z sądami w celu zorganizowania praktyk.
– Sposób odbycia praktyk pozostawiamy do uzgodnienia poszczególnym ORA. Zależeć to będzie od wielu czynników, takich jak możliwości techniczne danego sądu czy dostępność sędziów gotowych sprawować opiekę nad aplikantami – wskazuje adwokat Bartosz Grohman.
Z takiej możliwości skorzystała między innymi Rada Adwokacka w Warszawie.
– Rozmawiamy na temat praktyk z warszawskimi sądami okręgowymi. Jesteśmy obecnie w fazie zaawansowanej, ale jeszcze nie sfinalizowanej – mówi Ziemisław Gintowt, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie.
Próbę zapewnienia aplikantom lepszego przygotowania do zawodu podjęła również Rada Adwokacka we Wrocławiu.
– Uważam za duży błąd wyeliminowanie obowiązku przeprowadzania praktyk. Jesteśmy zainteresowani ich organizacją, w tym celu prowadzimy już intensywne rozmowy z sądami – tłumaczy Krzysztof Zuber, kierownik szkolenia aplikantów ORA we Wrocławiu.
Praktyki w sądach organizowane przez korporacje mają być finansowane z pieniędzy wpłacanych za odbywanie aplikacji.



Sądy chcą szkolić

Pod koniec listopada Krajowa Rada Radców Prawnych uchwaliła program aplikacji radcowskiej przewidujący szkolenia w sądach.
– W programie zajęć przewidziano dopuszczalność przeprowadzania praktyk sądowych. To nam otwiera możliwość, żeby zacząć negocjować z sądami – podkreśla Bogusław Adamczyk, wicedziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Krakowie.
Okazuje się, że same sądy są zainteresowane przygotowywaniem do zawodu młodych prawników.
– Obecnie same sądy występują do Rad Okręgowych Izb Radców Prawnych z propozycjami przeprowadzania praktyk, wzorem lat ubiegłych. Rady starają się o zapewnienie choć w części tych zajęć – mówi Robert Kamionowski.
Sądy rozpoczęły już rozmowy z korporacjami, ale ich ostateczne rezultaty zależą od decyzji Ministerstwa Sprawiedliwości.
– Praktyki wiążą się z dostępem aplikantów do akt i koniecznością ochrony danych osobowych. Jeżeli MS wyrazi taką zgodę, to zapewne się porozumiemy – mówi Marcin Łochowski, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego Warszawa-Praga.



Obowiązek dla notariuszy

Obowiązkowe praktyki w sądach nadal obowiązują aplikantów notarialnych. W toku szkolenia odbywają oni zajęcia w wydziale cywilnym sądu rejonowego, w wydziale ksiąg wieczystych oraz w sądzie gospodarczym prowadzącym Krajowy Rejestr Sądowy.
– Zajęcia te są obowiązkowe, obok szkolenia praktycznego w kancelarii i teoretycznego w formie wykładów i seminariów – podkreśla notariusz Renata Greszta, członek Krajowej Rady Notarialnej.
Szkolenie w sądach trwa łącznie 6 miesięcy, przy czym aplikanci pozaetatowi obowiązani są uczestniczyć w nim jeden dzień w tygodniu, zaś aplikanci etatowi przez pięć dni w tygodniu.
– Terminy szkolenia w sądzie, jak również związane z tym wynagrodzenie dla sędziów-patronów ustalane są w drodze porozumienia prezesów rad izb notarialnych z prezesami sądów okręgowych – wskazuje Renata Greszta.
Nad zapewnieniem praktyk sądowych przyszłym notariuszom czuwa również minister sprawiedliwości.
– Na naradzie z prezesami sadów apelacyjnych i okręgowych uzgodniłem, że od stycznia 2010 r. wszyscy aplikanci notarialni I roku, wpisani na listy, będą mogli rozpocząć odbywanie aplikacji w sądach rejonowych – mówi minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. Jak wskazał minister Kwiatkowski, analiza liczby wydziałów cywilnych, wieczystoksięgowych oraz gospodarczych pozwala na ocenę, że praktyki w tym okresie zostaną zrealizowane dla wszystkich aplikantów.



Aplikanci przeciw

Sceptycznie do planów korporacji podchodzą sami aplikanci, którzy nie wierzą w organizację praktyk sądowych. Największe znaczenie ma dla nich sporządzanie uzasadnień oraz innych pism, co wymaga współpracy z sędziami.
– Sędziowie nie będą w stanie pracować indywidualnie ze wszystkimi praktykantami, a to jest największa zaleta praktyk sądowych. W tym roku aplikantów pierwszego roku jest po prostu za dużo – mówi Monika z Warszawy.
Zdaniem aplikantów jedyne, co sądy mogą zaproponować, to obecność na rozprawach sądowych.
– Każdy, nie tylko odbywający praktyki, może wejść w charakterze widowni na jawne posiedzenie sądowe. Dla nas to nie jest żadne wyróżnienie – podkreśla Michał z Krakowa.
Przepisy, które zlikwidowały obowiązek odbywania praktyk w sądach i prokuraturze przez aplikantów, zostaną ocenione przez Trybunał Konstytucyjny. Skargę w tej sprawie złożyła Naczelna Rada Adwokacka.
6 miesięcy łącznie trwa szkolenie aplikantów w sądach