W większości państw członkowskich obcokrajowiec nie musi meldować się w miejscowym urzędzie ewidencji ludności, jeżeli jego pobyt ma cel turystyczny i nie trwa dłużej niż trzy miesiące. Są jednak kraje, w którym obowiązek meldunkowy należy wypełnić w ciągu trzech dni od daty przyjazdu.
Po przybyciu na terytorium Polski cudzoziemiec ma obowiązek zameldować się na pobyt czasowy w Urzędzie Miasta lub Gminy pod adresem, w którym przebywa, w ciągu czterech dni od chwili przekroczenia granicy. Ten obowiązek jednak nie dotyczy osób, które przebywają w hotelach, campingach lub innych tego typu miejscach, a celem ich pobytu jest praca, nauka, leczenie się lub wypoczynek.
Obowiązki cudzoziemców
Pobytem stałym jest zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem. Pobyt jest stały, gdy cudzoziemiec ma zamiar stale przebywać w danym miejscu, czyli ma zamiar koncentrować tam swoją aktywność życiową. Natomiast pobytem czasowym jest zamieszkiwanie pod oznaczonym adresem w innym miejscu niż miejsce stałego pobytu. Jeżeli cudzoziemiec przebywa pod adresem, pod którym został zameldowany na pobyt czasowy, przez okres dłuższy niż dwa miesiące, jest zobowiązany do zameldowania się na pobyt stały. W tym samym czasie można mieć tylko jedno zameldowanie stałe oraz zameldowanie czasowe. Jednakże prawo dopuszcza, aby cudzoziemiec posiadał jedno zameldowanie stałe w jednej miejscowości pod wskazanym adresem i jednocześnie zameldowanie czasowe w innej miejscowości.
Wniosek o zameldowanie
Zameldowanie zarówno na pobyt stały i czasowy następuje pod określonym adresem, który musi się składać z nazwy miejscowości, ulicy, numeru domu i lokalu. Należy także wskazać województwo oraz podać kod pocztowy. Cudzoziemiec, dokonując zameldowania na pobyt stały lub czasowy, zgłasza wymagane dane do zameldowania oraz przedstawia kartę pobytu. Wniosek o zameldowanie należy złożyć w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Wniosek składa się na formularzu. Do wniosku o zameldowanie na pobyt stały lub czasowy trwający ponad dwa miesiące, należy dołączyć potwierdzenie pobytu w lokalu, którego dokonuje właściciel lokalu lub inna osoba dysponująca tytułem prawnym do lokalu mieszkalnego.
Uczestników wycieczek ma obowiązek zameldować na pobyt czasowy kierownik wycieczki. Z chwilą przybycia do hotelu musi on zgłosić pobyt wycieczki kierownikowi hotelu lub pracownikowi upoważnionemu do przyjmowania zgłoszeń. Należy także przedstawić listę uczestników wycieczki oraz dokumenty uprawniające ich do pobytu na terytorium Polski.
Obywatele UE
Jeżeli osoba dokonująca zameldowania na pobyt stały jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zgłaszając się do odpowiedniego urzędu miasta lub gminy, ma obowiązek przedstawić ważny dokument podróży lub inny potwierdzający jej tożsamość. Konieczne jest także dołączenie do wniosku o zameldowanie aktualnego dokumentu potwierdzającego jej prawo do stałego pobytu. Natomiast członek rodziny obywatela UE, niebędący obywatelem państwa członkowskiego, musi dokonać takich samych formalności a dodatkowo do zgłoszenia powinien dołączyć ważną kartę stałego pobytu.
Planowane zmiany
Polski rząd planuje zniesienie od 2009 roku obowiązku meldunkowego. Zamiast niego obywatele będą musieli informować odpowiedni urząd o miejscu zamieszkania. Takiego zgłoszenia będzie można dokonać osobiście, drogą pocztową lub przez internet. Ma do tego służyć specjalny formularz. Ponadto nie będzie trzeba osobiście zgłaszać w gminie zmiany adresu. Po wysłaniu aktualnego adresu do nowej gminy urzędnicy w imieniu osoby zgłaszającej zmianę miejsca zamieszkania poinformują właściwy urząd gminy, w którym wcześniej osoba figurowała. Obecne przepisy ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych określają m.in., że osoba, która chce się zameldować w nowym miejscu, musi osobiście stawić się w organie gminy dotychczasowego miejsca pobytu w celu wymeldowania z zajmowanego do tej pory lokalu. Ponadto musi również osobiście lub za pośrednictwem właściciela lokalu stawić się w urzędzie, aby zameldować się w nowym miejscu.
4 dni od przyjazdu do Polski ma cudzoziemiec na zgłoszenie miejsca pobytu
Kraje, w których nie ma obowiązku zameldowania, jeżeli pobyt trwa poniżej trzech miesięcy
Cypr
Osoby przebywające na Cyprze w celach turystycznych, jeżeli ich pobyt nie przekracza trzech miesięcy, nie muszą się meldować. Obcokrajowcy, którzy przyjeżdżają w celu poszukiwania pracy, mają obowiązek zarejestrować się w Biurze Imigracyjnym.
Czechy
Jeżeli pobyt nie przekracza trzech miesięcy, nie trzeba się meldować. Natomiast w przypadku zamieszkiwania na terenie Czech powyżej 90 dni trzeba wystąpić o wydanie karty czasowego pobytu. Można ją uzyskać w jednostce policji ds. cudzoziemców i pogranicza.
Dania
Nie ma obowiązku meldunkowego, jeżeli pobyt ma cel turystyczny i nie przekracza trzech miesięcy. Obcokrajowiec, który chce przebywać na terenie Danii powyżej 90 dni, musi wystąpić o pozwolenie na pobyt. Instytucją wydającą takie pozwolenia jest Urząd ds. Cudzoziemców.
Estonia
Nie ma obowiązku meldunkowego, jednak w przypadku pobytu powyżej 90 dni obcokrajowiec musi uzyskać zezwolenie. W tym celu musi zgłosić się do biura Urzędu ds. Obywatelstwa i Migracji.
Finlandia
Pobyt w Finlandii nie przekraczający trzech miesięcy nie jest objęty obowiązkiem meldunkowym. Powyżej tego okresu obcokrajowiec musi zarejestrować się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i otrzymać dowód zarejestrowania.
Francja
We Francji nie ma obowiązku meldunkowego. Jednakże cudzoziemiec, który chce tam przebywać dłużej niż trzy miesiące, musi zarejestrować się w odpowiednim merostwie i otrzymać potwierdzenie rejestracji.
Grecja
Jeżeli przebywamy w Grecji w innych celach niż podjęcie pracy i pobyt nie przekracza 90 dni, nie musimy się meldować. W przypadku gdy pobyt ma trwać dłużej, musimy wystąpić do odpowiedniego wydziału ds. cudzoziemców o wydanie karty stałego pobytu.
Hiszpania
Pobyt do 90 dni nie wymaga dopełnienia dodatkowych formalności. Jeżeli jest on dłuższy, należy zarejestrować się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskać dowód dokonania rejestracji.
Holandia
Obowiązku meldunkowego należy dopełnić, jeżeli pobyt przekracza 90 dni. W tym celu trzeba zgłosić się do właściwego ze względu na miejsce pobytu urzędu gminy. Należy przedstawić paszport lub dowód osobisty, wykazać źródła finansowania oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Irlandia
Jeżeli pobyt nie przekracza trzech miesięcy nie trzeba dokonywać żadnych formalności związanych z meldunkiem.
Litwa
Nie ma obowiązku meldunkowego. Tylko wówczas, gdy pobyt przekracza trzy miesiące, trzeba złożyć we właściwej dla miejsca zamieszkania jednostce samorządu terytorialnego deklarację o miejscu zamieszkania.
Luksemburg
Jeżeli pobyt ma trwać powyżej 90 dni, należy zarejestrować się w gminie. Trzeba tego dokonać w ciągu pięciu dni od daty podjęcia pracy lub podpisania umowy na wynajem mieszkania.
Łotwa
Formalności należy dokonać tylko wówczas, gdy pobyt przekracza 90 dni. Trzeba wówczas zameldować się w Urzędzie ds. Obywatelstwa i Migracji. Cudzoziemiec ma na to trzy miesiące od dnia wjazdu.
Malta
Na Malcie turyści nie są objęci obowiązkiem meldunkowym. Tylko cudzoziemcy, którzy przybywają na wyspę w celach podjęcia pracy, prowadzenia działalności lub nauki i ich pobyt będzie trwał dłużej niż 90 dni, muszą zarejestrować się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu.
Portugalia
Osoby przebywające krócej niż 90 dni nie muszą dokonywać żadnych dodatkowych formalności. W przypadku dłuższego pobytu trzeba udać się do lokalnego oddziału Urzędu ds. Cudzoziemców i Granic. Należy tam złożyć wniosek o wydanie karty pobytu.
Słowacja
Jeżeli pobyt przekracza 30 dni, cudzoziemiec ma obowiązek w ciągu trzech dni od wjazdu na teren Słowacji zgłosić się w odpowiedniej ze względu na miejsca przebywania komendzie policji ds. cudzoziemców. Tam otrzyma potwierdzenie zarejestrowania się.
Słowenia
W przypadku pobytów powyżej trzech miesięcy cudzoziemiec przed upływem tego okresu musi złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy. Takie zezwolenie można uzyskać w wydziale ds. cudzoziemców urzędu rejonowego.
Szwecja
Nie ma obowiązku meldunkowego. Jednakże obcokrajowcy, którzy zamierzają przebywać w Szwecji dłuższy czas lub zamieszkać na stałe, muszą uzyskać prawo pobytu. Można tego dokonać w oddziale Urzędu Migracyjnego.
Węgry
Na Węgrzech jedynie pobyt, który ma trwać ponad 90 dni, wymaga legalizacji. W takim przypadku należy uzyskać kartę pobytu, którą wydaje centrum regionalne Urzędu do Spraw Imigracji i Obywatelstwa.
Wielka Brytania
W Wielkiej Brytanii nie ma obowiązku meldunkowego ani dla cudzoziemców, ani dla obywateli tego kraju.
Kraje, w których obcokrajowiec ma obowiązek zameldować się
Austria
Cudzoziemiec powinien zameldować się w urzędzie dzielnicowym (gminnym) w ciągu trzech dni od przybycia do Austrii. Turyści mieszkający w hotelach muszą w ciągu 24 godzin zarejestrować się w księdze gości. Wyjeżdżając, należy się wymeldować. Nie ma żadnych opłat meldunkowych.
Belgia
Meldunku należy dokonać w ciągu ośmiu dni od przyjazdu. Organem meldunkowym jest urząd gminy. Obowiązek nie dotyczy osób zamieszkujących w hotelach, pensjonatach itp. Turyści otrzymują tzw. deklarację przybycia. Jest ona ważna trzy miesiące.
Bułgaria
Zameldować się należy w ciągu pięciu dni od przekroczenia granicy. Można to zrobić w urzędzie paszportowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Ten obowiązek ciąży na osobach zamieszkujących w domach prywatnych, hotelach pracowniczych i studenckich. Gości hotelowych zameldowuje personel hotelowy.
Niemcy
Cudzoziemcy są objęci obowiązkiem meldunkowym. Muszą go dokonać w ciągu 7 lub 14 dni (zależy od landu) od wjazdu w urzędzie meldunkowym właściwym dla miejsca pobytu. Tylko osoby, które mieszkają w hotelach, schroniskach itp., nie są objęte tym obowiązkiem.
Rumunia
W Rumunii istnieje obowiązek meldunkowy. Zgodnie z nim osoby, których pobyt przekroczy 10 dni, mają obowiązek zgłosić się osobiście na posterunek policji. Taki obowiązek nie powstaje, jeżeli zamieszkujemy w hotelach, na campingach itp.
Włochy
We Włoszech istnieje obowiązek meldunkowy. Ciąży on na włoskim obywatelu, który zaprosił cudzoziemca. Musi on w ciągu 48 godzin od daty przyjazdu obcokrajowca zgłosić ten fakt na miejscowym posterunku policji i podać dokładny adres, pod jakim cudzoziemiec będzie przebywał.
Podstawa prawna
• Ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych ( t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 933).
