Kiedy należy zgłosić wycinkę drzew, uzyskać pozwolenie, a kiedy nie ma takiego obowiązku? To dokładnie określa kilkakrotnie nowelizowana ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r.
Obecnie obowiązujące oraz w roku 2021 przepisy są następujące.
Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1) ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2018 r., poz. 1614) zasadą jest, że usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek posiadacza nieruchomości – za zgodą właściciela tej nieruchomości.
W przypadku gdy ziemia, na której rosną drzewa lub krzewy należy do nas, dodatkowa zgoda nie będzie potrzeba. Należy jednak pamiętać, że od zasady konieczności uzyskania zezwolenia są wyjątki, które w określonych przypadkach liberalizują obostrzenie.
Zgodnie z art. 83f. ust. 1 pkt 3a) ustawy – zezwolenia nie trzeba uzyskiwać, gdy chodzi o drzewa lub krzewy, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Uzyskanie zezwolenia nie jest wymagane też w przypadku roślin, których usunięcie nie będzie miało związku np. z dalszą ich sprzedażą, jak np. to odbywa się na prywatnych zalesionych terenach.
W niektórych jednak sytuacjach – mimo, że drzewo jest nasze, bo rośnie na naszej posesji i nie zamierzamy go sprzedawać - konieczne będzie zgłoszenie zamiaru usunięcia. Kiedy? Gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi przekracza:
- 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
- 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
- 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Wzór zgłoszenia można pobrać w urzędzie gminy lub napisać samodzielnie. Powinno ono zawierać:
- imię i nazwisko wnioskodawcy,
- oznaczenie nieruchomości, z której drzewo ma być usunięte,
- rysunek albo mapkę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości.
Po dokonaniu zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa urząd powinien wysłać wyznaczoną osobę do oględzin. Urzędnik musi faktycznie ustalić:
- nazwę gatunku drzewa; obwód pnia ustalonego na wysokości 5 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:
- posiada kilka pni – obwód każdego z tych pni,
- nie posiada pnia – obwód pnia poniżej korony drzewa.
Gmina ma prawo w terminie 14 dni od dnia oględzin wnieść sprzeciw. Gdy zgłoszenie zawiera braki formalne organ w drodze postanowienia wzywa do uzupełnienia ich w terminie 7 dni.
Warto pamiętać o tym, iż przed upływem 14-dniowego terminu organ może wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.
Usunięcie drzewa może nastąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu. Jeżeli sprzeciw nie zostanie wniesiony w terminie, można usunąć drzewo.
Organ może wnieść sprzeciw w przypadku:
1) lokalizacji drzewa:
a) na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków,
b) na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego na zieleń lub chronionym innymi zapisami miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego,
c) na terenach objętych formami ochrony przyrody
2) spełnienia przez drzewo kryteriów, o których mowa w przepisach o pomnikach przyrody.
W przypadku nieusunięcia drzewa przed upływem 6 miesięcy od przeprowadzonych oględzin usunięcie drzewa może nastąpić po dokonaniu ponownego zgłoszenia.
Różnica między zgłoszeniem a zezwoleniem na wycinkę
Warto jeszcze pamiętać, że samodzielnie należy zgłaszać drzewa o znacznej (określonej w przepisach) grubości pnia. Zezwoleniem objęta jest wycinka np. drzewa w pasie drogowym drogi publicznej, usunięcie drzewa lub krzewu na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrodniczego.
Kiedy nie trzeba uzyskiwać zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewów
Jeśli usuwasz:
- drzewa lub krzewy owocowe – chyba, że znajdują się one terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni. W takim przypadku będziesz potrzebować zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu. Tereny zieleni to np.: parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze
- krzewy na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy krzewy te znajdują się w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni. Wtedy będziesz potrzebować zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu
- drzewa lub krzewy w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego
- drzewa lub krzewy należące do gatunków obcych, np. bożodrzew gruczołowaty. Ich wykaz znajdziesz w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym
- drzewa lub krzewy na plantacjach lub w lasach – w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach
- drzewa lub krzewy z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową
- drzewa lub krzewy złamane lub przewrócone
- drzewa lub krzewy związane z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych
- drzewa lub krzewy usuwane w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000