Subskrybuj nas na Youtube
Choć duża nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469), która miała być panaceum na ślimaczące się procesy, obowiązuje zaledwie od nieco ponad roku, resort sprawiedliwości już widzi potrzebę dokonania w niej poprawek.
Przy okazji zamierza wprowadzić możliwość odbioru korespondencji sądowej w oparciu o pełnomocnictwo notarialne oraz umożliwić prowadzenie korespondencji między sądem a profesjonalnym pełnomocnikiem za pomocą środków porozumiewania się na odległość takich jak telefon czy poczta elektroniczna.
O tym, że niedawna reforma ma wiele mankamentów, pisaliśmy na łamach DGP wielokrotnie. Wskazywaliśmy m.in., że niejasne są przepisy przejściowe mówiące o tym, które rozwiązania – stare czy te wprowadzone lipcową nowelą – należy stosować w toczących się postępowaniach wszczętych zażaleniami. Zgodnie z założeniem nowelizacji większość zażaleń nie ma trafiać do sądu wyższej instancji, lecz do innego składu tego samego sądu. Ale przepisy przejściowe są tak sformułowane, że można je interpretować dwojako. Jak informowaliśmy na początku października br., problem ten, na skutek złożenia pytania prawnego przez Sąd Okręgowy w Warszawie, trafił nawet do Sądu Najwyższego. Najwyraźniej dostrzegł go także sam autor budzących wątpliwości rozwiązań, czyli resort sprawiedliwości. Jak bowiem możemy przeczytać w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, przygotowuje on projekt kolejnej nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, który ma na celu m.in. „wyeliminowanie nieścisłości poprzedniej nowelizacji” i „modyfikację poprzednich rozwiązań”. Plany te dotyczą także przepisów przejściowych, o których pisaliśmy. Jak bowiem przyznaje MS, ich brzmienie może sugerować, że do rozpoznania środków odwoławczych wniesionych i nierozpoznanych przed wejściem w życie dużej nowelizacji zastosowanie mają wszystkie przepisy zmienionego kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu dotychczasowym. Tymczasem, jak pisze resort, nie jest to interpretacja prawidłowa.
Ministerstwo zamierza wprowadzić także rozwiązania mające ułatwić komunikację między sądem a stronami oraz sądem a profesjonalnymi pełnomocnikami. W tym celu planuje umożliwić odbiór na poczcie pism sądowych na podstawie pełnomocnictwa notarialnego. „Dla pełnej jasności regulacji niezbędnym jest wyraźne wskazanie obowiązku dwukrotnego zawiadamiania adresata o złożeniu w placówce pocztowej skierowanej do niego przesyłki, w przypadku dokonania doręczenia na adres skrzynki pocztowej, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania na adres zamieszkania” – tłumaczy resort. Ponadto planowane jest, aby korespondencja wychodząca z sądu mogła być doręczana profesjonalnemu pełnomocnikowi przy użyciu środków porozumiewania na odległość. Na odległość za pomocą odpowiednich urządzeń, sąd będzie także mógł przeprowadzać postępowanie przygotowawcze. Wprowadzone mają zostać również przepisy, które mają ułatwić stronie opłacenie kosztów sądowych. Obecne regulacje bowiem nie przewidują rozłożenia takich należności na raty.
Resort zamierza również wprowadzić wiele rozwiązań, które mają wpłynąć na sprawność postępowań, m.in. poprzez odciążenie sędziów od papierkowej pracy. Jednym z nich ma być poszerzenie kompetencji asystenta sędziego. Po zmianach będzie on mógł samodzielnie dokonywać zwrotu pism procesowych wnoszonych przez zawodowych pełnomocników, które nie odpowiadają warunkom formalnym lub zostały nienależycie opłacone. Projektodawca chce również wprowadzić możliwość zamknięcia rozprawy – w pewnych okolicznościach – na posiedzeniu niejawnym, a nawet wydanie orzeczenia na takim posiedzeniu. Część zmian ma dotyczyć także składu sądu w postępowaniu odwoławczym. „Dla przykładu, apelacja złożona od wyroku oddalającego powództwo z przyczyny oczywistej bezzasadności\będzie rozpoznawana w składzie jednego sędziego. Podobny skład będzie w przypadku rozpoznania apelacji oraz zażalenia w postępowaniu uproszczonym” – pisze resort.
Skorygowane mają zostać także takie regulacje, które są wykorzystywane przez strony w celu przedłużenia postępowań. Wśród nich wymieniono m.in. wnioski o wyłączenie całego sądu.
Etap legislacyjny
Projekt wpisany do wykazu prac rządu
