Projekt przygotowała sejmowa komisja ds. petycji. Jest to odpowiedź na wniesioną petycję, która posłowie uznali za zasadną.
Chodzi o art. 253 kodeksu postępowania administracyjnego oraz odpowiadające mu przepisy ustaw o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 506, ze zm.), o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 511 ze zm.) oraz o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 512 ze zm.). Regulują one odrębną procedurę wnoszenia skarg i wniosków dotyczących działania organów administracji publicznej (dawne księgi skarg i wniosków).
Autorzy wskazują, że celem nowelizacji jest dostosowanie przepisów do zasad określonych w art. 63 konstytucji, zgodnie z którą „każdy ma prawo składać petycje, wnioski i kargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby”. Tymczasem przepisy nowelizowanych ustaw przyznają to prawo wyłącznie „obywatelom”. „Możliwość osobistego złożenia skargi lub przedstawienia wniosku w urzędzie powinna wpłynąć pozytywnie na relacje pomiędzy urzędami i osobami nieposiadającymi polskiego obywatelstwa, ale zamieszkującymi i często pracującymi lub prowadzącymi działalność gospodarczą w Polsce” – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Eksperci oceniają zmianę pozytywnie, choć wskazują na jej symboliczny charakter. – Nie znam przypadków uniemożliwiania cudzoziemcom korzystania z dobrodziejstwa art. 253 k.p.a. – wskazuje Aleksandra Pulchny ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej. – Niemniej każdą propozycję, która ma na celu potwierdzenie na poziomie ustawowym praw cudzoziemców, należy oceniać pozytywnie – dodaje.
Wtóruje jej adw. Daniel Witko z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. – Z naszego doświadczenia wynika, że dotychczas organy i sądy administracyjne interpretowały pojęcie obywatela, rozciągając je także na „obywatela państwa trzeciego” – wskazuje, podkreślając jednak, że po wejściu w życie nowelizacji nie będzie już miejsca na żadne wątpliwości organów w tym zakresie.
Aleksandra Pulchny zwraca uwagę na edukacyjny charakter zmiany. – Należy mieć nadzieję, że zmiany w kodeksie postępowania administracyjnego będą miały skutek raczej zarówno w zakresie zwiększenia świadomości społeczności migranckich, jak i administracji publicznej oraz częstszego korzystania z tych uprawnień przez cudzoziemców – podkreśla.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przed pierwszym czytaniem w Sejmie