Czym jest wezwanie do udzielenia informacji – przepisy ogólne
W poprzednim artykułach omawiałem roszczenia związane z zabezpieczeniem dowodu, wyjawieniem lub wydaniem dowodu, gdyż były one sposobem na rozwiązanie problemów dowodowych. Najczęstszym bowiem problemem z jakim spotykają się podmioty poszukujące ochrony swoich praw na drodze sądowej jest trudność w udowodnieniu faktów. Ciężar dowodu, który na mocy art. 6 k.c. spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne, powoduje to, że czasami ciężko jest udowodnić swoje roszczenie, w szczególności gdy mamy do czynienia z naruszeniem praw przez osobę nieuprawnioną. W niniejszym artykule zostanie omówiony jeszcze jeden problem z tym związany - udzielenie informacji.
Przedmiotem wniosku jest udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług, pod warunkiem że będzie to niezbędne dla dochodzenia roszczenia (art. 479113 § 1 k.p.c.). Tym różni się to od wniosków o zabezpieczenie dowodu lub wydanie dowodu, że nie dotyczy to konkretnych dowodów, a tylko informacji, które później mogą być wykorzystane do sformułowania jakie dowody mają wskazane informacje potwierdzać.
Istotną różnicą jest to, że informacja jest pojęciem szerszym niż dowód oraz mniej sformalizowanym. Nie musi być to dokument bankowy, finansowy lub handlowy jak to jest wskazane w przypadku wyjawienia lub wydania dowodów, a może być każde przedstawienie informacji jak wykaz, zestawienie, oświadczenie, które będzie czyniło zadość wymogowi przekazania informacji. Oczywistym jest, że taka informacja może później być dowodem w sprawie.
Podstawy do udzielenia informacji i wymogi formalne
Podstawy do wniosku zbliżone są do podstaw do złożenia wniosku o zabezpieczenie, choć wymogi są mniej rygorystyczne. Dotyczy to w szczególności wykazania interesu prawnego, który w przypadku wniosku o udzielenie informacji, za wystarczający będzie wykazanie w sposób wiarygodny okoliczności wykazujących na naruszenie, przy jednoczesnym wykazaniu, że informacje takie są niezbędne dla dochodzenia roszczenia (art. 479113 § 1 k.p.c.). Z wnioskiem o wezwanie do udzielenia informacji może wystąpić uprawniony tylko w sprawie o naruszenie. Uprawniony może wystąpić z takim wnioskiem w istniejącym w procesie przeciwko pozwanemu, ale też przed wszczęciem postępowania. Ma wówczas miesiąc czasu od dnia wykonania postanowienia na wszczęcie postępowania o naruszenie. Wniosek taki należy składać rozsądnie, gdyż nie tylko brak wytoczenia odpowiedniego roszczenia, lecz też jego niezasadność, spowoduje, że obowiązanemu będzie przysługiwało odpowiednie roszczenie o naprawienie szkody względem uprawnionego.
Zgodnie z art. 479114 § 1 i 2 k.p.c. uprawniony może domagać się ujawnienia następujących informacji:
- informacje o firmie, miejscu zamieszkania lub siedzibie i adresie producentów, wytwórców, dystrybutorów, dostawców oraz innych poprzednich posiadaczy, od których lub na rzecz których nastąpiło nabycie lub zbycie towarów, korzystanie z usług lub ich świadczenie, jak również przewidywanych hurtowników i detalistów tych towarów lub usług
- informacji o ilości wyprodukowanych, wytworzonych, wysłanych, otrzymanych lub zamówionych towarów lub świadczonych usług, jak również cenach otrzymanych w zamian za towary lub usługi
- w szczególnie uzasadnionych okolicznościach innych informacji, które są niezbędne do wykazania wysokości roszczenia. Poza wymogami przewidzianymi dla pisma procesowego zawartymi w art. 126 i n. k.p.c. wniosek o udzielenie informacji powinien ponadto zawierać:
Poza wymogami przewidzianymi dla pisma procesowego zawartymi w art. 126 i n. k.p.c. wniosek o udzielenie informacji powinien ponadto zawierać:
1) wykazanie w sposób wiarygodny okoliczności wskazujących na naruszenie prawa własności intelektualnej;
2) określenie informacji, które są przedmiotem wezwania;
3) określenie obowiązanego oraz wskazanie okoliczności, z których może wynikać, że dysponuje on informacjami objętymi wnioskiem;
4) wykazanie, że informacje są konieczne do określenia źródła lub zakresu naruszenia prawa.
Podmioty obowiązane do udzielenia informacji
Podmioty obowiązane do udzielenia informacji zostały określone szeroko. Podmiotem obowiązanym do udzielenia informacji, jest oczywiście naruszający, który może występować zarówno jako obowiązany przed wszczęciem postępowania, jak i jako pozwany w trakcie toczącego się procesu. Ponadto obowiązanym jest każda osoba, która posiada informacje lub dostęp do informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług (art. 479112 i 479114 k.p.c.).
Dotyczy to w szczególności osoby, która:
1) posiada w ilości świadczącej o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej towary, przy których zaprojektowaniu, wytworzeniu lub wprowadzeniu do obrotu nastąpiło naruszenie prawa własności intelektualnej lub których cechy estetyczne lub funkcjonalne naruszają te prawa lub
2) dostarcza, w rozmiarze świadczącym o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, usługi osobie, która narusza prawa własności intelektualnej, lub
3) wykonuje w rozmiarze świadczącym o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej usługi z naruszeniem prawa własności intelektualnej, lub
4) została przez osobę, o której mowa w pkt 1, 2 lub 3, wskazana jako wytwórca lub uczestnik procesu wprowadzenia do obrotu takich towarów, odbiorca takich usług lub podmiot, który je świadczy.
Podmiotem obowiązanym może być też bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, lecz w tym przypadku ustawodawca ograniczył przekazywane informacje do tych podstawowych związanych z danymi osobowymi oraz kwotę i termin realizacji rozliczenia pieniężnego na rachunku (art. 479115 § 2 k.p.c.).
Przebieg postępowania i treść postanowienia
Przed wyznaczeniem posiedzenia przewodniczący zarządza doręczenie odpisu wniosku obowiązanemu i równocześnie zobowiązuje obowiązanego do złożenia odpowiedzi na wezwanie w terminie nie krótszym niż dwa tygodnie, pouczając go o ochronie tajemnicy przedsiębiorstwa (art. 479117 k.p.c.).
Rozpoznanie wniosku odbywa się na rozprawie, choć obecnie można go rozpoznać także na posiedzeniu niejawnym (art. 148 § 3 k.p.c.). Dodatkowo sąd na wniosek uprawnionego może wyznaczyć posiedzenie niejawne w celu ustnego wyjaśnienia udzielonych informacji. Odmowa udzielenia informacji może być dokonana tylko na tych samych warunkach co odmowa zeznań przez świadka. Przesłanką nie będzie zatem ochrona interesów przedsiębiorstwa, czy przegranie sprawy, a nawet w przypadku osoby najbliższej obowiązany nie może odmówić udzielenia informacji, z tego powodu, że ich udzielenie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, na dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową (art. 479114 k.p.c.).
Sąd, uwzględniając wniosek, określa termin udzielenia informacji, ich rodzaj i zakres, a także zasady zapoznania się z nimi przez uprawnionego. Informacji udziela się pod rygorem odpowiedzialności karnej. Doręczając postanowienie nakazujące udzielenie informacji, sąd uprzedza obowiązanego o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia (art. 479118 § 1 i 2 k.p.c.). Jeżeli obowiązany powołuje się na ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa, sąd może określić szczególne zasady korzystania i zapoznawania się z udzielonymi informacjami oraz może wprowadzić dodatkowe ograniczenia. Mimo tego iż na postanowienie jest zaskarżalne, gdyż służy na nie zażalenie (art. 479119 § 1 k.p.c.), to jest ono natychmiast wykonalne. Zgodnie z art. 479118 § 2 k.p.c. postanowienie nakazujące wyjawienie lub wydanie środka dowodowego podlega wykonaniu z chwilą jego wydania. Interesującym rozwiązaniem jest możliwość wykonania obowiązku przez uprawnionego w formie pisemnej lub elektronicznej.