1 lipca dokonała się znacząca zmiana kpc. Nie dotyczyła ona może szerokich zmian, dotyczących ogólnych kwestii postępowania cywilnego, ale wprowadziła zupełnie nowe regulacje prawne na kilku płaszczyznach do całego działu prawa, jakim jest prawo własności intelektualnej.

Zmiana dotyczyła nie tylko samego postępowania, gdzie wyodrębniono specjalistyczne regulacje proceduralne. Wprowadzono też poważne zmiany ustrojowe. Utworzone zostały bowiem specjalistyczne sądy do spraw własności intelektualnej, których celem jest rozpoznawanie tylko takich spraw.

1. Unifikacja przepisów proceduralnych w kpc

Pierwszą najważniejszą zmianą jest unifikacja przepisów kpc. Dotychczasowa redakcja przepisów w sprawach dotyczących własności intelektualnej była rozrzucona nie tylko w różnych miejscach kpc, ale też w różnych ustawach. Powodowało to powstawanie kolizji norm prawnych, które trzeba było usuwać regułami kolizyjnymi. W przypadku niektórych norm czasem występowała wątpliwość, która jest normą szczególną i ma pierwszeństwo przed normą ogólną. Nie tylko strony nie wiedziały, które przepisy należy stosować, ale i sądy miały z tym problem. Zdarzało się, że te ostatnie nawet nie wgłębiały się w przepisy prawa autorskiego lub prawa własności przemysłowej, bazując tylko na przepisach k.p.c.

Obecnie przepisy te są zunifikowane i prawie całość szczególnych regulacji jest uregulowana jest w tytule VII w dziale IVg zatytułowanym „postępowanie w sprawach własności intelektualnej” (art. 47989 – art. 479129 kpc).

Jedynym wyjątkiem jest przepis art. 9101 kpc, dotyczący postępowania wpisania do właściwego rejestru w UP w przypadku zajęcia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przez komornika, który jest poza tym działem.

W dziale IVg ustawodawca uregulował najważniejsze kwestie, dotyczące postępowania w sprawach własności intelektualnej. Podzielono go na 5 rozdziałów.

W pierwszym zawarte są przepisy ogólne, normujące takie kwestie jak: definicja sprawy własności intelektualnej, właściwość rzeczowa, problematyka przekazania spraw i związania przekazaniem, dokładne udowodnienie wysokości żądania.

W rozdziale drugim unormowane zostało zabezpieczenie środka dowodowego. Są to przepisy szczególne w stosunku do art. 310 – 315 k.p.c., które mogą być stosowane w sprawach własności intelektualnej w zakresie, w którym nie są one sprzeczne z przepisami tegoż działu.

W rozdziale trzecim uregulowano kwestie dotyczące wyjawienia lub wydania środka dowodowego.

W rozdziale czwartym tzw. roszczenie informacyjne, czyli wezwanie do udzielenia informacji.

Powyższe rozdziały są w dużej mierze powtórzeniem regulacji zawartych dotychczas w przepisach szczególnych, a dotyczących szczególnych kwestii proceduralnych, które w ten sposób zostały zunifikowane w jednym akcie prawnym.

W rozdziale piątym zawarto powództwa szczególne. Rozdział ten zawiera proceduralne kwestie dotyczące powództwa wzajemnego, wymogów formalnych pozwu, przebiegu postępowania, w tym jego zawieszenia, doręczania orzeczeń oraz ich skuteczności.

2. Sądy ds. własności intelektualnej

Jedną z bardziej rewolucyjnych zmian jest zmiana ustrojowa. Na mocy nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych, zostały utworzone odrębne sądy, zajmujące się tylko sprawami własności intelektualnej.

To wybrane sądy okręgowe, które na mocy art. 20 pkt 3a Prawa o ustroju sądów powszechnych oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020r. w sprawie przekazania niektórym sądom okręgowym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości innych sądów okręgowych. Od 1 lipca 2020 jest są to Sądy Okręgowe w Gdańsku, Katowicach, Lublinie, Poznaniu i Warszawie.

Sądami apelacyjnymi, które zostały wyznaczone na mocy art. 20 pkt 3a Prawa o ustroju sądów powszechnych oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 roku w sprawie przekazania niektórym sądom apelacyjnym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych zostały wyznaczone Sądy Apelacyjne w Poznaniu i Warszawie.

Wprowadzone zmiany są jak najbardziej uzasadnione. Problematyka spraw własności intelektualnej, a już tym bardziej zawiłe elementy proceduralne, takie jak zabezpieczenie dowodów lub roszczenie informacyjne, były często niewłaściwie procedowane w sądach powszechnych. Zdarzało się nawet mylne rozumienie podstawowych kwestii. Sprawy dotyczące własności intelektualnej należały zawsze do spraw niszowych w porównaniu z typowymi sprawami o zapłatę np. z tytułu sprzedaży towarów.

adwokat Tomasz Płachtej, Kancelaria Płachtej i Wspólnicy