Nie ma decyzji Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN co do przekazania Izbie Dyscyplinarnej SN akt spraw dotyczących nieistnienia stosunku prawnego między SN a tzw. nowymi sędziami SN. Zamiast tego składy orzekające postanowiły zwrócić się z kolejnymi już pytaniami prejudycjalnymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Pozwy w tych sprawach wnieśli sędziowie sądów powszechnych, którzy domagają się ustalenia, że kilkunastu tzw. nowych sędziów SN – zarówno z Izby Dyscyplinarnej, jak i z Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych – nie pozostaje w stosunku służbowym z SN. A skoro tak, to nie mogą wykonywać obowiązków sędziów SN. Postępowania te zostały zawieszone, gdyż w 2019 r. SN postanowił zadać TSUE w jednej z tych spraw pytania prejudycjalne dotyczące tego, czy SN może stwierdzić w postępowaniu o ustalenie stosunku służbowego, że nie jest sędzią osoba, której prezydent co prawda wręczył akt powołania, ale akt ten został wydany na podstawie przepisów naruszających zasadę skutecznej ochrony sądowej.
W międzyczasie jednak wynikł spór na temat tego, która z izb SN ma sądzić w tego typu postępowaniach. Z prawa bowiem wynika, że właściwa jest ID SN. Jednak powodowie celowo składali pozwy do IPiUS z pominięciem ID, gdyż ta ostatnia ich zdaniem w świetle zarówno orzecznictwa SN, jak i standardów europejskich nie spełnia wymogu niezależności.
Wczoraj Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych miała pochylić się nad wnioskiem prezesa ID o przekazanie akt do tej izby. Zamiast tego jednak SN postanowił zadać TSUE kolejne pytania prejudycjalne. Chce, aby to Luksemburg rozstrzygnął, czy wniosek prezesa ID jest dopuszczalny, skoro kwietniowym postanowieniem (C-791/19) TSUE zawiesił stosowanie niektórych przepisów dotyczących ID SN. „Pytanie zmierza do rozstrzygnięcia wątpliwości, czy zawieszenie to oznacza zawieszenie stosowania tych przepisów wyłącznie w sprawach dyscyplinarnych sędziów, czy też zawieszenie stosowania tych przepisów także w postępowaniach dotyczących stosunku służbowego sędziów Sądu Najwyższego” – czytamy w komunikacie biura prasowego SN.
Drugie pytanie odnosi się do wystosowanych przy okazji niektórych pozwów wniosków o zabezpieczenie przez m.in. zakazanie pozwanemu sędziemu SN orzekania oraz nakazanie innym organom powstrzymanie się przed przydzielaniem mu spraw lub wyznaczeniem go do składów orzekających.
SN chce również, aby TSUE wypowiedział się na temat niektórych zmian wprowadzonych ostatnią nowelizacją ustawy o SN (Dz.U. z 2020 r. poz. 190), zwaną powszechnie ustawą kagańcową. Chodzi m.in. o przepisy, które zakazują także SN badania zgodności z prawem powołania sędziego lub prawa sędziego do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości. SN oczekuje także, iż TSUE pochylił się nad przepisem, zgodnie z którym do wyłącznej właściwości Izby Kontroli należy rozpatrywanie wniosków dotyczących wyłączenia sędziego opartych na zarzucie braku niezależności sądu lub niezawisłości sędziego.