Sprawdź, co to jest kara umowna i jakie są jej rodzaje.

Kara umowna jest to zapłata określonej sumy, którą można zastrzec w umowie jako formę naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się ze zobowiązania przez zapłatę tej kary, czyli nie jest tu dopuszczalny wybór pomiędzy wykonaniem zobowiązania a zapłatą określonej sumy. W razie niewykonania zobowiązania lub wykonania go nienależycie, wierzycielowi należy się kara umowna w wysokości zastrzeżonej, bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przekraczającego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne.

WAŻNE! Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której strony postanowiły w umowie, że strona będzie mogła dochodzić, oprócz kary umownej, także odszkodowania przewyższającego karę. Jeśli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej. Tak samo wtedy, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Nie zawsze da się miarkować karę umowną
Nie zawsze da się miarkować karę umowną

Zobacz również

Obniżenie kary umownej jest zasadne w przypadku, gdy można określić ją jako rażąco wygórowaną. W lutym 2005 roku Sąd Najwyższy stwierdził, że „Kara umowna może być uznana za rażąco wygórowaną gdy jest ona równa bądź zbliżona do wysokości wykonanego z opóźnieniem zobowiązania, w związku z którym ją przewidziano. Nie jest jednak wykluczona w tej wysokości, jeżeli dłużnik za okres, za który została wyliczona nie spełnił świadczenia w ogóle. W takim bowiem wypadku musiałby podważać ważność umowy w zakresie wysokości kary umownej, ze względu na jej sprzeczność z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (art. 58 KC). (II CK 420/04 )”.

Nie można naliczać kary umownej za dni, gdy towar już był dostarczony
Nie można naliczać kary umownej za dni, gdy towar już był dostarczony

Zobacz również

Kary umowne możemy podzielić na cztery rodzaje:

  • kara umowna wyłączna - dłużnik jest zobowiązany do zapłacenia jedynie kwoty określonej w umowie jako kara umowna, nawet jeśli doznana przez niego szkoda znacznie przewyższa jej wysokość
  • kara umowna alternatywna – wierzyciel może domagać się zapłaty albo z tytułu kary umownej, albo z tytułu odszkodowania
  • kara umowna zaliczalna – w razie, gdy doznana szkoda znacznie przewyższa wysokość kary umownej, a więc gdy kara nie pokrywa w całości doznanej przez wierzyciela szkody, wierzyciel może dochodzić tej różnicy w oparciu o odpowiedzialność odszkodowawczą, na wierzycielu ciąży jednak obowiązek udowodnienia wysokości doznanej szkody
  • kara umowna kumulatywna – wierzyciel może ubiegać się jednocześnie o zapłatę z tytułu kary umownej oraz z tytułu odszkodowania.