W wyborach prezydenckich, które odbędą się 28 czerwca 2020 r. istnieje możliwość głosowania korespondencyjnego. Jak skorzystać z tego uprawnienia?
Do kiedy zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego
Osoba chcąca głosować korespondencyjnie w kraju musi zgłosić swój zamiar komisarzowi wyborczemu - za pośrednictwem urzędu gminy, w spisie wyborców której jest ujęta - najpóźniej do 16 czerwca 2020 r.
Wyborcy, którzy w dniu wyborów będą podlegali obowiązkowej kwarantannie, izolacji bądź izolacji w warunkach domowych muszą zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego najpóźniej do 23 czerwca 2020r. Natomiast obywatele, którzy zostaną objęci obowiązkiem kwarantanny, izolacji lub izolacji w warunkach domowych po 23.06. mogą zawiadomić komisarza wyborczego do 26 czerwca 2020r.
W przypadku głosowania za granicą zgłoszenie powinno zostać dostarczone przez wyborcę właściwemu konsulowi najpóźniej do 15 czerwca 2020 r.
Zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego zarówno w kraju, jak i za granicą dotyczy również ewentualnej II tury wyborów. Jeżeli zostanie ona zarządzona, wyborca otrzyma drugi pakiet wyborczy na adres wskazany w zgłoszeniu dokonanym przed pierwszym głosowaniem.
Głosować korespondencyjnie w II turze mogą także osoby, które nie korzystały z tego uprawnienia przy pierwszym głosowaniu. W tym celu muszą najpóźniej do 29 czerwca 2020 r. zgłosić komisarzowi wyborczemu lub konsulowi zamiar głosowania korespondencyjnego w ponownych wyborach. Wyborcy, którzy w dniu przeprowadzania II tury wyborów będą podlegali obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych mogą zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego najpóźniej do 7 lipca 2020 r. Natomiast wyborcy, którzy zostaną objęci obowiązkiem kwarantanny, izolacji lub izolacji w warunkach domowych po tym terminie mogą złożyć zgłoszenie najpóźniej do 10 lipca 2020 r.
Jak złożyć zgłoszenie w kraju
W przypadku głosowania korespondencyjnego w kraju zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej – za pośrednictwem platformy e-PUAP. Powinno ono zawierać:
1) nazwisko i imię (imiona) wyborcy,
2) imię ojca wyborcy,
3) datę urodzenia wyborcy,
4) numer ewidencyjny PESEL wyborcy,
5) wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy,
6) wskazanie numeru telefonu lub adresu poczty elektronicznej (e-mail) wyborcy.
Jeżeli zgłoszenie nie będzie spełniało powyższych wymogów, urzędnik wyborczy (za pośrednictwem obsługującego go urzędu gminy) wezwie wyborcę do uzupełnienia dokumentu w terminie jednego dnia od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie może zostać dokonane w formie telefonicznej lub elektronicznej. Wyborca, który w dniu głosowania nie będzie podlegał obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych może dołączyć do zgłoszenia deklarację osobistego odbioru pakietu wyborczego w urzędzie gminy. Osoby niepełnosprawne mogą zażądać przesłania wraz z pakietem wyborczym nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a.
Jak złożyć zgłoszenie za granicą
W przypadku głosowania korespondencyjnego za granicą zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej.
Powinno ono zawierać:
1) nazwisko i imię (imiona) wyborcy,
2) imię ojca wyborcy,
3) datę urodzenia wyborcy,
4) numer ewidencyjny PESEL wyborcy,
5) adres zamieszkania lub pobytu wyborcy za granicą,
6) adres zamieszkania wyborcy w kraju, tj. miejsce wpisania wyborcy w rejestrze wyborców (w odniesieniu do osób przebywających czasowo za granicą),
7) numer ważnego polskiego paszportu wyborcy oraz miejsce i datę jego wydania (jeśli wyborca przebywa w państwie, którego granice można przekraczać po okazaniu dowodu, zamiast numeru paszportu wystarczy podać numer ważnego dowodu osobistego),
8) adres, pod który ma zostać wysłany przez konsula pakiet wyborczy albo deklarację osobistego odbioru pakietu wyborczego u konsula,
9) wskazanie numeru telefonu lub adresu poczty elektronicznej (e-mail) wyborcy.
Jeżeli zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego nie będzie spełniało powyższych wymogów, konsul wezwie wyborcę do jego uzupełnienia w terminie jednego dnia od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie może zostać dokonane w formie telefonicznej lub elektronicznej.
Doręczenie pakietu wyborczego
Wyborcy głosujący w kraju otrzymają pakiety wyborcze do 23 czerwca 2020 r. Osoby podlegające w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, które złożyły zgłoszenie nie wcześniej niż 17 czerwca 2020 r., otrzymają przesyłkę do 26 czerwca 2020 r.
Urząd gminy prześle pakiety wyborcze za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zespoły złożone z co najmniej dwóch jej pracowników dostarczą przesyłki bezpośrednio do oddawczych skrzynek pocztowych wyborców. Za doręczony do skrzynki pakiet odpowiada już użytkownik skrzynki. W przypadku braku oddawczej skrzynki pocztowej albo w sytuacji, gdy w jakiś sposób uniemożliwi ona doręczenie pakietu wyborczego, w drzwiach mieszkania wyborcy pozostawione zostanie zawiadomienie o możliwości odbioru pakietu wyborczego we właściwej dla danego adresu placówce. Wyborca może odebrać pakiet wyborczy w terminie nie dłuższym niż 1 dzień od dnia pozostawienia zawiadomienia. Pakiet wyborczy może być również doręczony przez upoważnionego pracownika urzędu gminy. Wyborca ma także prawo odebrać przesyłkę osobiście w urzędzie gminy, jeżeli zadeklarował to w zgłoszeniu. Osobom podlegającym obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych pakiety wyborcze zostaną doręczone za pośrednictwem Poczty Polskiej lub przez upoważnionego pracownika urzędu gminy.
Z czego składa się pakiet wyborczy
W skład pakietu wyborczego przekazywanego wyborcy wchodzą:
1) koperta zwrotna,
2) karta do głosowania,
3) koperta na kartę do głosowania,
4) oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania,
5) instrukcja głosowania korespondencyjnego.
Do pakietu wyborczego dołączona zostanie także nakładka na kartę do głosowania sporządzona w alfabecie Braille’a, jeżeli wyborca niepełnosprawny zażądał jej przesłania.
Jak zagłosować korespondencyjnie w kraju
Wyborca oddaje swój głos na dostarczonej karcie do głosowania zgodnie z instrukcją. Następnie umieszcza kartę w kopercie z napisem „Koperta na kartę do głosowania”, którą zakleja – koperty niezaklejone nie będą uwzględniane przy ustalaniu wyników głosowania. Zaklejoną kopertę na kartę do głosowania należy włożyć do koperty zwrotnej. Na kopercie zwrotnej muszą znaleźć się adres i numer właściwej obwodowej komisji wyborczej. Na formularzu oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu umieszczone muszą zostać dane wyborcy:
1) imię i nazwisko,
2) numer ewidencyjny PESEL,
3) własnoręczny podpis.
Wyborca musi upewnić się, że w formularzu oświadczenia zawarł wymagane dane, a następnie umieścić dokument w kopercie zwrotnej (z adresem obwodowej komisji wyborczej). Niewłożenie oświadczenia do koperty zwrotnej, niewypełnienie go lub niepodpisanie spowoduje, że karta do głosowania nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania.
W przypadku głosowania w kraju kopertę zwrotną zawierającą zaklejoną kopertę z kartą do głosowania oraz wypełnione i podpisane oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu należy zakleić i najpóźniej dnia 26 czerwca 2020 r.:
1) wrzucić do znajdującej się na terenie gminy, w której zlokalizowana jest obwodowa komisja wyborcza właściwa dla danego wyborcy, nadawczej skrzynki pocztowej Poczty Polskiej,
2) osobiście lub za pośrednictwem innej osoby dostarczyć do właściwego urzędu gminy (w godzinach pracy urzędu).
Wyborca może w dniu wyborów, do czasu zakończenia głosowania, osobiście lub za pośrednictwem innej osoby dostarczyć kopertę zwrotną do właściwej obwodowej komisji wyborczej.
Jak zagłosować korespondencyjnie za granicą
W przypadku głosowania korespondencyjnego za granicą właściwy konsul, nie później niż do 22 czerwca 2020 r., wysyła pakiet wyborczy na wskazany przez wyborcę adres przesyłką nierejestrowaną albo w inny sposób, jeżeli operator wykonujący usługi pocztowe lub przewozowe w danym państwie nie daje rękojmi należytego wykonania usługi przesyłki nierejestrowanej. Wyborca może odebrać pakiet wyborczy osobiście w konsulacie, jeżeli zadeklarował to w zgłoszeniu. Jeżeli w danym kraju osobisty odbiór pakietu wyborczego jest niemożliwy lub utrudniony, konsul ma obowiązek zawiadomienia o tym fakcie wszystkich wyborców w okręgu konsularnym. W przypadku głosowania za granicą kopertę zwrotną zawierającą zaklejoną kopertę z kartą do głosowania oraz wypełnione i podpisane oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu wyborca przesyła na własny koszt do właściwego konsula. Konsul przekazuje właściwej obwodowej komisji wyborczej koperty zwrotne, które otrzymał do czasu zakończenia głosowania. Wyborca może najpóźniej 26 czerwca 2020 r. osobiście lub za pośrednictwem innej osoby dostarczyć kopertę zwrotną do właściwego konsula. Ma też prawo dostarczyć kopertę zwrotną do właściwej obwodowej komisji wyborczej w dniu głosowania, do czasu jego zakończenia.
Kto nie może głosować korespondencyjnie
Głosować korespondencyjne nie mogą wyborcy:
1) umieszczeni w spisach wyborców w odrębnych obwodach głosowania utworzonych w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, domach studenckich oraz zespołach domów studenckich, zakładach karnych, aresztach śledczych oraz w oddziałach zewnętrznych takiego zakładu i aresztu,
2) umieszczeni w spisach wyborców w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich,
3) niepełnosprawni, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania,
4) którzy otrzymali zaświadczenie o prawie do głosowania w wybranym przez siebie obwodzie. Głosowania korespondencyjnego nie przeprowadza się także we wskazanych przez Ministra Spraw Zagranicznych obwodach głosowania w państwach, w których ze względu na sytuację epidemiczną nie będzie możliwości prowadzenia głosowania w takiej formie. Informacja w tym zakresie będzie dostępna na stronie internetowej właściwego konsula.