Nasza spółka nabyła samochód ciężarowy w egzekucji komorniczej. Gdy chcieliśmy sprzedać ten pojazd po kilku miesiącach, okazało się, że ciągle jest wpisany do rejestru zastawów. Co możemy w tej sytuacji zrobić?
Procedura zbycia ruchomości zapewne przebiegała w oparciu o przepisy art. 844–879 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.). Z art. 879 k.p.c. wynika, że kto nabywa rzecz na podstawie przepisów o sprzedaży w ramach egzekucji świadczeń pieniężnych, staje się jej właścicielem bez żadnych obciążeń i powinien ją natychmiast odebrać. Nabywcy nie przysługują roszczenia z tytułu rękojmi za wady rzeczy; przeciwko nabywcy nie można także podnosić zarzutów co do ważności nabycia. Jest to więc specyficzny sposób nabycia rzeczy przez licytanta, w konsekwencji którego wygasa prawo zastawu (por. np. wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 6 maja 2014 r., sygn. akt I C 167/14).
Co jednak istotne, nie powoduje to automatycznie usunięcia danych o zastawie rejestrowym z rejestru sądowego. W takim bowiem przypadku będzie miał zastosowanie art. 19 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, zgodnie z którym w przypadku wygaśnięcia zastawu rejestrowego podlega on wykreśleniu z rejestru zastawów. Wykreślenie powoduje wygaśnięcie zastawu, o ile zastaw nie wygasł wcześniej. Zastaw podlega wykreśleniu z rejestru na wniosek:
  • zastawnika;
  • zastawcy, który dołącza do wniosku pisemne oświadczenie zastawnika o wygaśnięciu wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym lub zrzeczeniu się tego zabezpieczenia albo prawomocny wyrok sądu ustalający wygaśnięcie zastawu rejestrowego;
  • osoby, która nabyła przedmiot zastawu rejestrowego i która dołączyła do wniosku:
– oświadczenie zastawnika o wyrażeniu zgody na wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru zastawów albo
– zaświadczenie komornika lub innego organu egzekucyjnego o nabyciu przedmiotu zastawu rejestrowego w postępowaniu egzekucyjnym, albo
– zaświadczenie sędziego komisarza o nabyciu przedmiotu zastawu rejestrowego w postępowaniu upadłościowym, albo
– prawomocne orzeczenie stwierdzające nieistnienie zastawu rejestrowego lub wskazała jego oznaczenie, gdy nie była stroną w sprawie.
W zbliżonym stanie faktycznym orzekał Sąd Okręgowy w Łodzi. W postanowieniu z 18 marca 2016 r., sygn. akt XIII Ga 833/15, uznał, że spełniona została przesłanka do wykreślenia zastawu rejestrowego, ponieważ nabywca ruchomości (pojazdu) dołączył do wniosku m.in. zaświadczenie komornika sądowego o zbyciu pojazdu na rzecz tej osoby.
W tych okolicznościach spółka powinna rozważyć złożenie wniosku do sądu rejonowego (wydziału gospodarczego) o wykreślenie zastawu. Uprzednio należy jednak uzyskać zaświadczenie od komornika sądowego.
Jak widać, samo wygaśnięcie zastawu nie wystarczy do jego automatycznego usunięcia z rejestru zastawów. Konieczne jest skierowanie specjalnego wniosku wraz z zaświadczeniem uzyskanym od komornika sądowego do właściwego sądu rejonowego. Wówczas sąd dokona wykreślenia nieaktualnego wpisu z rejestru zastawów.
Podstawa prawna
•art. 879 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeksu postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)
•art. 19 ust. 3 pkt 3 lit. b ustawy z 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2017)