Nie będzie chętnych do nabycia zamieszkałego lokalu w drodze licytacji – uważa Krajowa Rada Komornicza. Taki efekt może przynieść projekt nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, który przygotowała sejmowa komisja ds. petycji.
Zakłada on, że osoby eksmitowane na innej podstawie niż wyrok sądu będą mogły wystąpić do gminy o przydzielenie lokalu socjalnego.
Obecnie, kiedy sąd orzeka o eksmisji, określa, czy lokatorowi przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Jeśli tak, to gmina ma zapewnić mu mieszkanie, a sąd wstrzymuje eksmisję do czasu, aż znajdzie się dla niego nowe lokum. Zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1182) lokalu socjalnego odmówić nie można kobietom w ciąży, dzieciom czy osobom z niepełnosprawnościami oraz mieszkającym z nimi opiekunom, obłożnie chorym, emerytom i rencistom otrzymującym pomoc społeczną oraz bezrobotnym. Regulacja ta nie przewiduje jednak ochrony eksmitowanych w sytuacji, gdy tytułem wykonawczym będącym podstawą egzekucji nie jest orzeczenie sądu. W konsekwencji osoba, która np. w związku z postanowieniem o przysądzeniu własności (na jego mocy zwycięzca licytacji komorniczej staje się właścicielem nieruchomości) musi opuścić mieszkanie, nie ma prawa do ubiegania się o lokal socjalny. Nowe przepisy wprowadzą taką możliwość.
Krytycznie do tej regulacji podchodzi jednak KRK. Zdaniem komorników spowoduje to, że wykonanie postanowienia o przysądzeniu własności stanie się niemożliwe lub zostanie odsunięte w czasie (po zapewnieniu lokalu socjalnego przez gminę). W takiej sytuacji zainteresowanie nabyciem zamieszkałego mieszkania w drodze licytacji spadnie do zera. Tymczasem, jak podkreślają komornicy, nabywca licytacyjny musi mieć gwarancję szybkiego przejęcia nabytego mienia, a nie perspektywę procesu o ustalenie praw do lokalu socjalnego i długotrwałe oczekiwanie na mieszkanie.
Samorząd komorniczy popiera działania zmierzające do zapewnienia ochrony przed bezdomnością, jednak podkreśla, że należy mieć na uwadze interes pozostałych podmiotów prawa, w szczególności wierzycieli. Przecież mogą nimi być także osoby mające na utrzymaniu dzieci, które ze względu na brak możliwości uzyskania kontroli nad mieszkaniem mogą być narażone na analogiczne negatywne konsekwencje, jakie grożą dłużnikom (np. rozdzielenie dzieci z rodzicami z przyczyn ekonomicznych). KRK podkreśla, że wierzyciele też odczuwają negatywne skutki sytuacji, w której nie mogą szybko i skutecznie przeprowadzić egzekucji i uzyskać należnego im prawa.
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do I czytania w Sejmie