Spółka, której jestem wspólnikiem, zawarła z jednym z hipermarketów umowę obejmującą świadczenie usług na odbiór odpadów. W jej zapisach wyraźnie stwierdzono, że faktyczny odbiór odpadów będzie zlecony podwykonawcy, tj. firmie wpisanej do rejestru. Burmistrz nałożył na spółkę karę pieniężną za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości bez wymaganego wpisu do działalności regulowanej w wysokości 75 tys. zł. Czy mógł obciążyć przedsiębiorcę sankcją, gdy faktycznie (fizycznie) nie odbierał on odpadów?
Tak, burmistrz mógł nałożyć karę na spółkę, która prowadzi niezarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie odbierania odpadów komunalnych. Przy czym przesłanką zastosowania tej sankcji nie jest uzależnione od faktycznego odbierania tych odpadów. Powodem obciążenie przedsiębiorcy karą jest brak rejestracji tej działalności. Pogląd ten potwierdza wyrok NSA z 7 maja 2019 r. (sygn. akt II OSK 1560/17).
W orzeczeniu tym sąd wyjaśnił, że ustawodawca szeroko – w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej u.u.c.p.) – zakreślił pojęcie odbierania odpadów. Zdaniem NSA nie ograniczył go wyłącznie do czynności faktycznych. Świadczy o tym sformułowanie „działalność w zakresie odbierania odpadów”. Ponadto według NSA takie rozumienie ww. pojęcia wynika z przyjętej w prawie cywilnym konstrukcji umowy zlecenia, która polega na wykonywaniu działalności na rzecz zleceniodawcy.
Należy także podkreślić, że działalność gospodarcza w zakresie odbierania odpadów prowadzona jest na podstawie umowy (w powyżej sprawie zawartej między spółką a hipermarketem). Umowa ta niewątpliwie dotyczy działalności w zakresie odbierania opadów komunalnych i nakłada na spółkę określone obowiązki, w tym również uzyskanie wpisu do rejestru działalności regulowanej. Przy czym ten obowiązek wynikał bezpośrednio z przepisów u.u.c.p. NSA zwrócił uwagę, że nałożenie przez ustawodawcę obowiązku wpisu ma ściśle określone cele – ma zapewnić również możliwość kontroli tego rodzaju działalności z uwagi na jej charakter. Przepisy dotyczące rejestru zostały wprowadzone w celu zidentyfikowania przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości działających na terenie danej gminy oraz potwierdzenia spełnienia warunków jej prowadzenia, jak i możliwości wprowadzenia sankcji za niedopełnienie tych warunków.
WAŻNE Przedsiębiorca odbierający odpady komunalne bez wymaganego ustawą wpisu do rejestru działalności regulowanej podlega karze pieniężnej.
Wątpliwości powstały na gruncie art. 9c ust. 1 u.u.c.p., zgodnie z którym przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do uzyskania wpisu do rejestru w gminie, na terenie której zamierza odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Natomiast stosownie do art. 9x ust. 1 pkt 1 u.u.c.p. przedsiębiorca, który odbiera odpady komunalne bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2, podlega karze pieniężnej w wysokości 5000 zł za pierwszy miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru oraz 10 000 zł za każdy kolejny miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru.
Podstawa prawna
Art. 9c ust. 1, art. 9x ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1454 ze zm.).