Projekt ustawy o kuratorskiej służbie sądowej w konsultacji. Przepisy wzmacniają status kuratora

"Podstawowym celem projektu jest poprawa funkcjonowania i organizacji kuratorskiej służby sądowej. Zaproponowane zmiany służą podkreśleniu istotnej roli służby kuratorskiej w systemie wymiaru sprawiedliwości i ukształtowaniu właściwego statusu kuratora sądowego, odpowiadającego charakterowi wykonywanych przez niego zadań oraz jego kompetencjom" - głosi uzasadnienie resortu sprawiedliwości.

Jak dodano praktyka stosowania obecnej ustawy o kuratorach sądowych "wskazuje na jej liczne niedostatki, a tym samym na konieczność wprowadzenia obszernych zmian legislacyjnych".

Generalnie projekt, który liczy 135 artykułów ma w ocenie MS poprawić funkcjonowanie i organizację kuratorskiej służby sądowej. Miałoby to nastąpić m.in. poprzez "stworzenie przejrzystego systemu oceny pracy kuratorów; precyzyjne określenie uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych; poprawę jakości i efektywność pracy kuratorów i wzmocnienie kompetencji zawodowych kuratorów". Ujednolicone miałyby też zostać kryteria kwalifikacji kandydatów na aplikację kuratorską oraz wprowadzone jednolite i przejrzyste zasady naboru kuratorów.

"Nowe przepisy wzmacniają status kuratora sądowego, jako szczególnego zawodu związanego z zaufaniem publicznym. Tak samo jak w przypadku sędziów, wymogiem mianowania kuratora sądowego będzie posiadanie wyłącznie obywatelstwa polskiego oraz korzystanie z pełni praw cywilnych i publicznych. Dla zapewnienia lepszych warunków awansu zawodowego wprowadzony zostanie nowy stopień służbowy starszego kuratora specjalisty" - zapowiada MS.

Kuratorzy mieliby zostać zobowiązani do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych poprzez szkolenia prowadzone przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury. Kuratorzy zgodnie z projektem uzyskaliby kompetencję wyrażania zgody na zmianę miejsca pobytu osoby skazanej na karę ograniczenia wolności.

Wprowadzone zostałaby także kadencje - trzyletnie na stanowiskach kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej w sądzie rejonowym oraz czteroletnie zastępcy kuratora okręgowego. Natomiast kadencja kuratora okręgowego zostałaby skrócona z sześciu do czterech lat.

"Prezes sądu rejonowego będzie mógł przyznać nagrodę pieniężną dla kuratora zawodowego za szczególne osiągnięcia w pracy. Dla racjonalnego wykorzystania kadr kuratorskiej służby sądowej, prezesi sądów okręgowych będą mogli przenieść kuratora do innego sądu rejonowego, w tej samej lub innej miejscowości w obrębie okręgu sądowego" - zaznacza resort sprawiedliwości.

Zreformowane zostałyby też zasady prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec kuratorów. "Wprowadza powoływanych na czteroletnie kadencję rzecznika dyscyplinarnego kuratorów zawodowych oraz zastępcę rzecznika dyscyplinarnego kuratorów zawodowych" - zapowiedziano. Zmiany miałyby też nastąpić w katalogu kar dyscyplinarnych, w którym zawarta zostałaby m.in. kara obniżenia wynagrodzenia.

Nowa ustawa - według planów - miałaby wejść w życie od początku 2020 r.

Z danych MS wynika, iż aktualnie w sądach rejonowych zatrudnionych jest około 5,1 tys. kuratorów zawodowych, w tym kuratorów rodzinnych ok. 1,7 tys., a kuratorzy dla dorosłych ok. 2,5 tys. "Niezwiązani stosunkiem zatrudnienia, jakkolwiek wykonujący zadania kurateli w obu jej segmentach (kuratela dla dorosłych i kuratela rodzinna), są także kuratorzy społeczni – w liczbie ok. 22 tys. 700" - podało MS. W sądach rejonowych działa 554 zespołów kuratorskich, na czele z kierownikami tych zespołów.

Z danych resortu wynika, że przed rokiem "pod różnego rodzaju oddziaływaniami kuratorów sądowych (w sprawach karnych i rodzinnych), pozostawało ponad 564 tys. osób, w tym ponad 251 tys. w sprawach karnych oraz ponad 313 tys. w sprawach rodzinnych i nieletnich".