Projekt stanowi kontynuację reformy wymiaru sprawiedliwości. Główne cele proponowanych zmian to:
- poprawa funkcjonowania i organizacji kuratorskiej służby sądowej;
- stworzenie przejrzystego systemu oceny pracy kuratorów;
- precyzyjne określenie uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych;
- poprawa jakości i efektywność pracy kuratorów;
- wzmacnianie kompetencji zawodowych kuratorów;
- ujednolicenie kryteriów kwalifikacji kandydatów na aplikację kuratorską;
- wprowadzenia jednolitych i przejrzystych zasad naboru kuratorów.
Zawód zaufania publicznego
Nowe przepisy wzmacniają status kuratora sądowego, jako szczególnego zawodu związanego z zaufaniem publicznym. Tak samo jak w przypadku sędziów, wymogiem mianowania kuratora sądowego będzie posiadanie wyłącznie obywatelstwa polskiego oraz korzystanie z pełni praw cywilnych i publicznych. Dla zapewnienia lepszych warunków awansu zawodowego wprowadzony został nowy stopień służbowy - starszego kuratora specjalisty.
Awans będzie mógł zainicjować sam kurator, kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej lub prezes sądu. Kuratorzy zostaną przy tym zobowiązani do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w oparciu o szkolenia prowadzone przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury.
Nowością jest również wprowadzenie 3-letniej kadencji na stanowiskach kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej w sądzie rejonowym oraz 4-letniej kadencji zastępcy kuratora okręgowego. Natomiast kadencja kuratora okręgowego zostaje skrócona z 6 do 4 lat.
Projekt przewiduje wyposażenie kuratorów zawodowych w nowe kompetencje, np. poprzez przyznanie im niektórych spośród dotychczasowych uprawnień sądu. Chodzi m.in. o wyrażanie zgody na zmianę miejsca pobytu osoby skazanej na karę ograniczenia wolności.
Sprawna organizacja służby
Usprawnieniu organizacji służby kuratorskiej służy m.in. przyznanie prezesowi sądu rejonowego uprawnień do przenoszenie kuratora zawodowego między zespołami kuratorskiej służby sądowej tego samego sądu rejonowego. Prezes sądu rejonowego będzie mógł przyznać nagrodę pieniężną dla kuratora zawodowego za szczególne osiągnięcia w pracy.
Dla racjonalnego wykorzystania kadr kuratorskiej służby sądowej, prezesi sądów okręgowych będą mogli przenieść kuratora do innego sądu rejonowego, w tej samej lub innej miejscowości w obrębie okręgu sądowego.
Projekt, skierowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości do uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania, reformuje również zasady prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec kuratorów sądowych. Wprowadza powoływanych na 4-letnią kadencję Rzecznika Dyscyplinarnego Kuratorów Zawodowych oraz Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego Kuratorów Zawodowych oraz nowy katalog kar dyscyplinarnych, zawierający m.in. obniżenie wynagrodzenia zasadniczego.