Subskrybuj nas na Youtube
Chociaż uwłaszczenie na gruntach oddanych w użytkowanie wieczyste miało dotyczyć przede wszystkim właścicieli lokali mieszkalnych, to z tego przywileju skorzystają także przedsiębiorcy. Chodzi m.in. o sytuacje, gdy w budynku posadowionym na tym gruncie większość lokali będzie miała przeznaczenie mieszkaniowe, ale będą znajdowały się w nim również lokale handlowe i usługowe, które są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Beneficjentami uwłaszczenia będą więc również m.in. deweloperzy i spółdzielnie mieszkaniowe.
Przypomnijmy, że ustawa z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. poz. 1716 ze zm., dalej u.p.u.w.) weszła w życie 5 października 2018 r. Od początku obowiązywania wywoływała sporo wątpliwości. Dlatego nie obyło się bez kilku nowelizacji. Pierwszą uchwalono 6 grudnia 2018 r. (Dz.U. poz. 2540). I to właśnie ta nowela wprowadziła zmiany dotyczące zwłaszcza przedsiębiorców. Ustalenie odpłatności za przekształcenie (określenie wysokości opłat przekształceniowych) ustalone w u.p.u.w. stanowi pomoc de minimis, ponieważ użytkownik wieczysty uzyskuje własność gruntu za cenę niższą niż cena rynkowa.
Przed nowelizacją przedsiębiorca po przekroczeniu limitu dopuszczalnej pomocy publicznej (200 tys. euro w ciągu trzech lat podatkowych) musiałby uiścić dopłatę do wysokości wartości rynkowej nieruchomości określonej na dzień przekształcenia. W efekcie w wielu przypadkach, szczególnie gdy gospodarują na dużej powierzchni gruntu lub są właścicielem znaczącej części udziału w nieruchomości lub mają wykorzystany limit pomocy de minimis, zapłata takiej daniny mogłaby prowadzić do bankructwa. W nowelizacji przyjęto więc mechanizm oparty na płatności długoterminowej. Przedsiębiorca może go wybrać dobrowolnie. W tym celu musi jednak złożyć oświadczenie. Kolejna nowelizacja u.p.u.w. miała miejsce 31 stycznia 2019 r. Ta nowela czeka jeszcze na publikację w Dzienniku Ustaw.
Ramka. Terminy ważne dla firm
▶Trzy miesiące od dnia przekształcenia: w takim terminie przedsiębiorca musi złożyć oświadczenie o okresie płatności opłat przekształceniowych, jeżeli prowadzi działalność gospodarczą na przekształconej nieruchomości lub jej części;
▶Dwa miesiące od dnia doręczenia zaświadczenia: w takim terminie przedsiębiorca musi złożyć wniosek o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia opłaty przekształceniowej w drodze decyzji, jeśli nie zgadza się z informacją w tym zakresie zawartą w zaświadczeniu.
Kwestię uwłaszczenia wielokrotnie opisywaliśmy na łamach DGP, m.in. w Tygodniku Gazeta Prawna. Tym razem, by postawić przysłowiową kropkę nad „i”, postanowiliśmy mu poświęcić temat miesiąca, który z uwagi na wygodę czytelników ma nietypową formę. Otóż kwestie dotyczące uwłaszczenia przedsiębiorców przedstawiamy w formie podzielonych tematycznie pytań i odpowiedzi. Przy czym uwzględniliśmy także wyjaśnienia Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju opublikowane na stronie internetowej urzędu, jak odpowiedzi na pytania zadane resortowi przez naszą redakcję. Materiał jest wzbogacony także o opinie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie pomocy de minimis.
przekształcenie prawa
1. Przedsiębiorca jest właścicielem lokalu użytkowego. Czy 1 stycznia 2019 r. też został z urzędu uwłaszczony na gruncie samorządowym?
Tak, przewłaszczenie dotyczy także właściciela lokalu użytkowego. Pod warunkiem, że lokal ten mieści się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne. Przedsiębiorca stał się zatem właścicielem gruntu niejako przy okazji. Takie rozwiązanie przyjęto po to, by właściciel lokalu użytkowego nie blokował uwłaszczenia. Artykuł 1 ust. 2 pkt 2 u.p.u.w. mówi o przeważającej liczbie lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym. Jak wyjaśniło Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju (dalej MIR), ustawodawca celowo nie odniósł się do proporcji powierzchni użytkowych lokali mieszkalnych i niemieszkalnych, ale do przewagi liczby pomieszczeń mieszkalnych, które mogą być dowolnie wyodrębniane i dzielone. Mogą być to np. trzy lokale mieszkalne o łącznej powierzchni 80 metrów i dwa lokale niemieszkalne o powierzchni np. 300 m. Pomocne w tej kwestii może być rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz.U. nr 112, poz. 1316 ze zm.). Zgodnie z nim budynki mieszkalne to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych.
2. Czy zawsze uwłaszczenie następuje z 1 stycznia 2019 r.?
Co do zasady tak, ale u.p.u.w. przewiduje wyjątki. Zgodnie z art. 26 ust. 2 u.p.u.w. przekształcenie następuje z 1 stycznia 2022 r., gdy postępowanie wszczęte i prowadzone na podstawie ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości nie zakończy się wydaniem decyzji do 31 grudnia 2021 r.
Kolejny przypadek określa art. 2 ust. 1 u.p.u.w. Dotyczy on sytuacji, gdy na gruncie są położone także obiekty budowlane niewypełniające przesłanek z art. 1 ust. 2 u.p.u.w., czyli takie, które uniemożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych (np. warsztat samochodowy). W tym przypadku przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wydzielonej z tego gruntu i spełniającej warunki, o których mowa w art. 1 ust. 2 u.p.u.w., następuje z dniem:
- założenia księgi wieczystej dla tej nieruchomości albo
- wyłączenia z istniejącej księgi wieczystej gruntu niespełniającego warunków (zobacz odpowiedź na pytanie 3).
Termin przewłaszczenia może być inny niż 1 stycznia 2019 r. w przypadku uregulowanym w art. 22 u.p.u.w. Zgodnie z art. 240 ustawy z 23 kwietnia 1963 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.) Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego może żądać rozwiązania przez sąd użytkowania wieczystego, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z gruntu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie. W szczególności gdy wbrew umowie nie wzniósł określonych w niej budynków lub urządzeń. Jeżeli zaś ten grunt był przez przeznaczony na cel mieszkaniowy, to będzie miała zastosowanie u.p.u.w. Wówczas do przekształcenia dojdzie, gdy sąd wyda orzeczenie skutkujące przywróceniem użytkowania wieczystego. Nastąpi to w momencie uprawomocnienia się orzeczenia.
Do przekształcenia 1 stycznia 2019 r. nie doszło, gdy zgodnie z ustawą z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2278) wymagane jest zezwolenie ministra właściwego do spraw wewnętrznych na nabycie nieruchomości. Uwłaszczenie w tym przypadku następuje z dniem, w którym zezwolenie to stało się ostateczne (zobacz też odpowiedź na pytanie 4).
Kolejne przypadek przewiduje art. 24 ust. 2 u.p.u.w. Dotyczy on sytuacji, gdy przed 1 stycznia 2019 r. zawarto umowę o ustanowieniu użytkowania wieczystego lub umowę przenoszącą prawo użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe, a wniosek o wpis w księdze wieczystej nie został złożony przed tym dniem. Wówczas przekształcenie następuje w momencie wpisu w księdze wieczystej.
Wyjątkiem jest również tzw. opóźnione przewłaszczenie. Chodzi tu o sytuację uregulowaną w art.13 u.p.u.w. Dotyczy ona przypadku, gdy po 1 stycznia 2019 r. na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym zabudowanym na cele mieszkaniowe (zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu) budynek mieszkalny zostanie oddany do użytkowania w rozumieniu ustawy – Prawo budowlane. Uwłaszczenie nastąpi z dniem oddania budynku mieszkalnego do użytkowania.
3. Przy domu jednorodzinnym na tej samej działce wybudowałem pawilon handlowy. Czy uwłaszczyłem się na gruncie pod tym obiektem?
Nie, gdyż nie została spełniona przesłanka uwłaszczenia, określona w art. 1 ust. 1 i 2 pkt 1 i 3 u.p.u.w. Zgodnie z tym przepisem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów (ust. 1). Przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych (ust. 2 pkt 1 i 3). Pawilon handlowy trudno uznać za obiekt, który umożliwia prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynku mieszkalnego.
Nie oznacza to, że wyłączone zostało uwłaszczenie gruntu pod domem jednorodzinnym. Zgodnie z wyjaśnieniami MIR, w sytuacji gdy na jednej nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste znajduje się budynek mieszkalny, a także inne obiekty budowlane o odmiennej funkcji, np. warsztat lub właśnie pawilon handlowy, wówczas z całej nieruchomości można wydzielić nieruchomość zabudowaną wyłącznie budynkiem lub budynkami mieszkalnymi wraz z infrastrukturą im towarzyszącą. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wydzielonej nie nastąpiło zatem 1 stycznia 2019 r., ale będzie miało miejsce w terminie późniejszym, tj. z dniem założenia księgi wieczystej dla wydzielonej nieruchomości zabudowanej na cele mieszkaniowe albo wyłączenia z istniejącej księgi wieczystej gruntu zabudowanego na inne cele niż mieszkaniowe.
4. Jestem cudzoziemcem. Prowadzę restaurację w lokalu użytkowym, którego jestem właścicielem. Przed jego nabyciem otrzymałem zgodę ministra spraw wewnętrznych i administracji. Czy uwłaszczenie też mnie dotyczy?
Tak. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 2 u.p.u.w. w przypadku gdy zgodnie z ustawą z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2278) wymagane jest – o czym już wspominaliśmy – zezwolenie ministra właściwego do spraw wewnętrznych na nabycie nieruchomości, a przekształcenie następuje z dniem, w którym to zezwolenie stało się ostateczne. Potwierdza to MIR. W wyjaśnieniach (uzgodnionych z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji) stwierdza, że przekształcenie udziału w użytkowaniu wieczystym gruntu związanego z własnością wyodrębnionego lokalu (niezależnie od jego przeznaczenia) nie będzie wymagało uzyskania zezwolenia. Dotyczy to również lokali położonych w tzw. strefie nadgranicznej. Przekształcany udział jest prawem niesamoistnym uzależnionym od głównego prawa własności lokalu, nie może być więc przedmiotem samodzielnego obrotu. Udział jest związany z własnością lokalu, a na nabycie tej własności cudzoziemiec już uzyskał zgodę (bądź był ustawowo zwolniony z obowiązku uzyskania zgody). Zatem przekształcenie udziałów u użytkowaniu wieczystym na rzecz wszystkich właścicieli lokali w budynkach wielorodzinnych nastąpiło bezwarunkowo 1 stycznia 2019 r., nawet gdy współużytkownikiem wieczystym gruntu, a zarazem właścicielem lokalu jest cudzoziemiec. Należy jednak pamiętać, że lokal użytkowy musi się znajdować w budynku o przeważającej funkcji mieszkaniowej.
zaświadczenie potwierdzające przekształcenie
1. Jak uzyskać potwierdzenie, że prawo użytkowania wieczystego uległo przekształceniu?
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność potwierdzają właściwe organy z urzędu. Ogólna zasada jest taka, że organ wydaje zaświadczenie nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia. To, który organ wystawi ten dokument, zależy od tego, kto był dotychczas właścicielem danego gruntu. I tak podmiotem tym jest:
- starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej – w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa;
- dyrektor oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa lub dyrektor oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują te podmioty;
- odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa – w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego;
- dyrektor Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje ten podmiot.
Właściwy organ doręcza zaświadczenie dotychczasowym użytkownikom wieczystym na adresy wskazane w ewidencji gruntów i budynków lub inne adresy, na które przed dniem przekształcenia doręczano korespondencję dotyczącą użytkowania wieczystego. Doręczenie zaświadczenia na takie adresy uważa się za dokonane.
Zaświadczenie musi być wydane dla każdego beneficjenta uwłaszczenia z osobna. Nie jest więc możliwe sporządzenie tego dokumentu na cały budynek wielolokalowy. Z art. 5 ust. 1 i 2 u.p.u.w. wynika, że zaświadczenia w przypadku budynków wielorodzinnych powinny zostać wydane każdemu współużytkownikowi wieczystemu, który jest właścicielem wyodrębnionego lokalu. W myśl art. 5 ust. 2 u.p.u.w. przekształcenie udziału we współużytkowaniu wieczystym gruntu związanego z odrębną własnością lokalu wpisów dokonuje się w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości lokalowej.
2. Czy można przyśpieszyć wydanie zaświadczenia przez organ?
Tak, sposobem na skrócenie czasu oczekiwania na wydanie zaświadczenia jest wniesienie wniosku do urzędu. Wówczas, zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 2 u.p.u.w., wydaje zaświadczenie w terminie czterech miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Przy czym nowelizacja u.p.u.w. z 6 grudnia 2018 r. wprowadziła specjalne rozwiązanie. Polega ono na tym, że organ musi wydać zaświadczenie na wniosek beneficjenta już w terminie 30 dni od jego złożenia. Ten przyśpieszony tryb może być jednak uruchomiony tylko wówczas, gdy wniosek jest uzasadniony potrzebą dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal (np. umowa sprzedaży, ustanowienie hipoteki) albo gdy zachodzi konieczność ustanowienia odrębnej własności lokalu. Zmiana ta ma służyć możliwie najszybszemu ujawnieniu praw w księgach wieczystych.
50 zł tyle trzeba zapłacić za wniesienie wniosku o wydanie zaświadczenia
Przepisy prawne nie określają treści wniosku. Przedsiębiorca może skorzystać ze wzoru opracowanego przez MIR (www.mir.gov.pl). Ponadto formularze takie opracowały niektóre urzędy gminy. Warto więc to sprawdzić na stronie właściwej jednostki, czy taki wzór znajduje się na jej stronie internetowej.
Do wniosku należy również dołączyć potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 50 zł. Trzeba ją wnieść na rachunek bankowy właściwego urzędu gminy.
3. Jaką treść musi mieć zaświadczenie?
Elementy, które powinny się znaleźć w tym dokumencie, określa art. 4 ust. 3 i 4 u.p.u.w. W związku z tym, że ma on potwierdzać jedynie zmianę rodzaju prawa, a nie je ustalać, zrezygnowano z wykazywania w nim beneficjenta przekształcenia z imienia i nazwiska. Rozwiązanie takie przyjęto z tego powodu, że w niektórych przypadkach trudno byłoby określić osobę, na rzecz której dokonało się przekształcenie, np. w związku z brakiem postępowania spadkowego po zmarłych.
W treści zaświadczenia organ musi więc wskazać:
- oznaczenie nieruchomości gruntowej i lokalowej według ewidencji gruntów i budynków oraz ksiąg wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości;
- potwierdzenie przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności;
- informację o obowiązku uiszczania opłat rocznych przekształceniowych, a także o ich wysokości i okresie wnoszenia, a także pouczenie o możliwości złożenia wniosku o wydanie decyzji o wysokości opłat;
- informację o możliwości uiszczenia jednorazowej opłaty za przekształcenie i zasady jej wnoszenia.
W przypadku cudzoziemca zaświadczenie musi zawierać także oznaczenie i datę decyzji ministra właściwego do spraw wewnętrznych o wyrażeniu zgody na nabycie nieruchomości.
4. Czy zaświadczenie przedsiębiorca musi złożyć do sądu prowadzącego księgę wieczystą dla lokalu użytkowego?
Nie, zaświadczenie z urzędu zostanie doręczone do sądu wieczystoksięgowego przez organ, który go wystawił. Ma on na to 14 dni od wydania dokumentu. Zaświadczenie stanowi podstawę dokonania wpisu o przekształceniu i roszczenia o zapłatę opłaty z tytułu przekształcenia. Wpisy te zgodnie z u.p.u.w. są nieodpłatne. Zawiadomienie o wpisie sąd doręcza na adres wskazany w zaświadczeniu. Doręczenie zawiadomienia na taki adres uważa się za dokonane.
5. Jak można kwestionować treść zaświadczenia?
Beneficjentowi nie przysługują żadne środki prawne, dzięki którym może kwestionować treść wydanego zaświadczenia. Dokument ten wydawany jest zgodnie z procedurą uregulowaną w art. 217–220 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm., dalej k.p.a.). Zaświadczenie nie jest ani decyzją, ani postanowieniem. Dlatego nie przysługują od niego odpowiednio odwołanie lub zażalenie. Co więcej, nie jest wydawane w trybie ogólnego postępowania administracyjnego. To oznacza, że nie można stosować do zaświadczenia przepisów k.p.a. odnoszących się do tego postępowania (np. w zakresie wydawania decyzji, odwoływania się od niej, stwierdzania nieważności lub wznowienia postępowania).
W przeciwieństwie do decyzji administracyjnej zaświadczenie – zważywszy na jego charakter i funkcje – nie wiąże organu i może być zawsze uchylone lub zmienione (w sytuacji gdy dojdzie do zmiany faktów lub stanu prawnego). Nie posiada więc ono waloru res iudicata (powagi rzeczy osądzonej), bo wraz ze zmianą faktów lub stanu prawnego staje się nieaktualne, co umożliwia wydanie nowego zaświadczenia bez uprzedniego korygowania czy unieważnienia dokumentu pierwotnie wydanego (por. wyrok NSA z 29 lutego 2012 r., sygn. akt II GSK 186/11, i wyrok WSA w Lublinie z 29 września 2015 r., sygn. akt II SA/Lu 192/15).
Zatem przedsiębiorca niezgadzający się z treścią zaświadczenia może wystąpić z wnioskiem o wydanie nowego dokumentu. Ta uwaga nie dotyczy jednak kwestionowania wysokości opłaty przekształceniowej. Przepisy u.p.u.w. przewidują w tym zakresie odrębny tryb, który zostanie poniżej omówiony.
WażneOd zaświadczenia nie przysługuje żaden środek odwoławczy.
6. Czy jeżeli organ uzna, że nie nastąpiło przekształcenie prawa, wyda postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia?
Takie rozstrzygnięcie zostanie wydane tylko wówczas, gdy przedsiębiorca wystąpi do organu o wystawienie zaświadczenia o uwłaszczeniu w trybie przyśpieszonym. Przy czym należy podkreślić, że zgodnie z k.p.a. zaświadczenia są wydawane zawsze na wniosek (nigdy z urzędu), ale od tej zasady odstąpiła u.p.u.w. Regulacja ta – o czym już wspominaliśmy – przyjmuje bowiem jako regułę wydawanie zaświadczeń z urzędu. W efekcie w przypadku uwłaszczenia organ nie wyda postanowienia o odmowie (np. gdy do przekształcenia nie doszło, gdyż nie zostały spełnione wymagane przesłanki albo gdy wniosek został złożony do niewłaściwego organu), jeśli nie wpłynie do niego wniosek od beneficjenta o wydanie zaświadczenia
Dlatego gdy przedsiębiorca nie jest pewien, czy faktycznie się uwłaszczył, powinien złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia. Wówczas organ albo wyda zaświadczenie, albo podejmie postanowienie od odmowie wydania zaświadczenia i dopiero od niego przysługuje zażalenie w terminie siedmiu dni od jego doręczenia. Wnosi się je do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu, który je wydał. Organem wyższego stopnia, gdy postanowienie wydał wójt (burmistrz, prezydent miasta), jest zarząd powiatu albo zarząd województwa, a w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego jest samorządowe kolegium odwoławcze. Natomiast na postanowienie odmowy wydania zaświadczenia potwierdzającego przewłaszczenie się na gruncie Skarbu Państwa organem wyższego stopnia jest wojewoda. Ale uwaga, organ drugiej instancji nie jest uprawniony do wydawania zaświadczeń, lecz tylko do rozstrzygania o prawie odmowy lub o obowiązku wydawania zaświadczeń. Oznacza to, że np. kolegium nie wyda za wójta tego dokumentu. Ale jeśli uzna zażalenie za zasadne, to uchyli postanowienie wydane przez organ pierwszej instancji. Na rozstrzygnięcie organu wyższego stopnia przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
WażneOrgan wyższego stopnia nie może wydać zaświadczenia.
7. W jakim terminie musi być wydane zaświadczenie?
Co do zasady organ wydaje zaświadczenie z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia. Termin ten upływa 31 grudnia 2019 r. W art. 3 pkt 2 i 3 u.p.u.w. przewidziano, że beneficjent może wystąpić z wnioskiem do właściwego organu o wydanie zaświadczenia. W tym przypadku dokument ten musi być wystawiony w terminie czterech miesięcy od jego złożenia (art. 3 pkt 2 u.p.u.w.). Oznacza to, że przedsiębiorca, któremu zależy na przyśpieszeniu procedury wpisu prawa własności do księgi wieczystej, może złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia, nie czekając na otrzymanie tego dokumentu wydanego z urzędu.
Gdy wniosek właściciela:
- lokalu uzasadniony jest potrzebą dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal albo
- gruntu uzasadniony jest koniecznością ustanowienia odrębnej własności lokalu,
to dokument musi być wystawiony w terminie 30 dni od dnia otrzymania prośby w tej sprawie. Natomiast w przypadku cudzoziemców organ wydaje zaświadczenie w terminie czterech miesięcy od dnia przedstawienia przez niego ostatecznego zezwolenia na nabycie nieruchomości.
Jeżeli wskazane terminy zostaną przekroczone, przedsiębiorcy przysługuje skarga do sądu administracyjnego na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania. Warunkiem dopuszczalności skargi jest skorzystanie z instytucji ponaglenia uregulowanej w art. 37 k.p.a. Skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania może – po wyczerpaniu trybu ponaglenia – być wniesiona w każdym czasie. W przypadku przewlekłego rozpatrywania żądań wydania zaświadczenia możliwe jest również zastosowanie trybu skargi powszechnej (art. 227 k.p.a.), w celu zwrócenia uwagi na nieprawidłowe działanie organu bądź konkretnego pracownika.
opłata przekształceniowa i jednorazowa
1. Ile kosztuje przekształcenie?
Wysokość opłaty przekształceniowej w danym roku będzie równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w 2019 r. O kwocie do uiszczenia właściciel gruntu dowie się z zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie. W dokumencie tym podany zostanie również indywidualny numer rachunku bankowego, na który będą dokonywane wpłaty. Jeśli w dniu przekształcenia obowiązywałaby opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego ustalona za pierwszy lub drugi rok od aktualizacji, to wysokość opłaty przekształceniowej jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w trzecim roku od aktualizacji. Wypowiedzenie opłaty rocznej może nastąpić do 31 grudnia. Zgodnie z art. 77 ust. 2a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.) w przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty rocznej, użytkownik wieczysty wnosi ją w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. Pozostałą kwotę (nadwyżkę) rozkłada się na dwie równe części, które powiększają opłatę roczną w następnych dwóch latach. Opłata roczna w trzecim roku od aktualizacji jest równa kwocie wynikającej z tej aktualizacji. Oznacza to, że załóżmy przedsiębiorca w 2019 r. musiałby zapłacić pierwszą ratę, a w 2020 r. drugą ratę nadwyżki. W związku z tym, że po przekształceniu nie będzie już uiszczał opłaty rocznej, to wysokość opłaty przekształceniowej będzie równa drugiej racie nadwyżki (tj. takiej, jaką by płacił w trzecim roku od aktualizacji, czyli w 2020 r.).
Opłatę wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku za dany rok z góry bez uprzedniego wezwania. Na wniosek złożony nie później niż 14 dni przed dniem upływu terminu płatności właściwy organ może rozłożyć opłatę na raty lub ustalić inny termin ich wniesienia, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.
Termin wniesienia pierwszej opłaty za 2019 r. upływa 29 lutego 2020 r.
Ważne31 marca – upływa termin na uiszczenie opłaty przekształceniowej. 29 lutego 2020 r. – upływa termin na zapłacenie opłaty przekształceniowej za 2019 r.
2. Przez jaki okres trzeba płacić opłatę?
Opłaty będą wnoszone przez 20 lat, licząc od dnia przekształcenia (art. 7 ust. 6 u.p.u.w.). Beneficjentami przewłaszczenia mogą być inwestorzy budujący mieszkania na sprzedaż – zanim dojdzie do tej transakcji. Dla dewelopera zobowiązania finansowe wynikające z przekształcenia mogą stanowić nadmierne obciążenia, w szczególności w sytuacji gdy gospodaruje na dużej powierzchni gruntu lub jest właścicielem znaczącej części udziału w nieruchomości. W takim przypadku przedsiębiorca oprócz opłaty przekształceniowej będzie musiał uiścić dopłatę do wartości rynkowej gruntu, o ile przekroczy limit dopuszczalnej pomocy de minimis. To z kolei może poważnie zachwiać wypłacalnością firmy. Aby temu zaradzić, w nowelizacji u.p.u.w. ustawodawca wprowadził dla przedsiębiorców wybór systemu płatności za przekształcenie: albo 20 opłat rocznych, albo wnoszenie opłaty przez okres od 33 do 99 lat, licząc od dnia przekształcenia (w zależności od wysokości stawki procentowej opłaty rocznej), albo przez okres, w którym suma opłat nie przekroczy wartości rynkowej nieruchomości stanowiącej podstawę ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest wyższa niż 3 proc. (art. 7 ust. 6a u.p.u.w.). Rozwiązanie to pozwoli beneficjentom przekształcenia, którzy mogliby zostać objęci rygorem pomocy publicznej, na dostosowanie systemu płatności do aktualnej kondycji finansowej czy też planów inwestycyjnych wobec nieruchomości podlegającej przekształceniu lub innych okoliczności występujących u danego podmiotu. Kolejny nabywca będący przedsiębiorcą będzie mógł kontynuować płatność przez dłuższy okres w celu uniknięcia obowiązku dopłaty wynikającej z przekroczenia limitu pomocy de minimis (art. 14 u.p.u.w.).
Opisany system płatności właściciel gruntu będący przedsiębiorcą może wybrać w terminie trzech miesięcy od dnia przekształcenia. W tym celu musi złożyć właściwemu organowi oświadczenie. Równocześnie przewidziano sytuację, w której w okresie płatności opłaty przedsiębiorca zdecyduje się na zmianę okresu płatności. Artykuł 7 ust. 6b u.p.u.w. umożliwia złożenie nowego oświadczenia w każdym czasie w okresie wnoszenia opłaty, oczywiście z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej. Tym samym nawet w kilka lat po przekształceniu przy zmianie sytuacji finansowej przedsiębiorca będzie mógł wybrać inny sposób płatności niż ten, który został wybrany bezpośrednio po przekształceniu.
WażnePrzedsiębiorca ma trzy miesiące od przekształcenia na wniesienie do organu oświadczenia o wyborze mechanizmu opartego na płatności długoterminowej.
3. Jak można zakwestionować wysokość opłaty?
Jeżeli przedsiębiorca nie zgadza się z zawartą w zaświadczeniu informacją o wysokości i okresie wnoszenia opłaty, może złożyć do właściwego organu – w terminie dwóch miesięcy od dnia jego doręczenia – wniosek o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji. Do czasu zakończenia postępowania ustalającego wysokość i okres wnoszenia opłaty przedsiębiorca musi uiszczać daninę w wysokości wskazanej w zaświadczeniu. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 2 u.p.u.w. ustalona w decyzji wysokość opłaty obowiązuje od dnia przekształcenia. W związku z tym może powstać nadpłata lub niedopłata. W pierwszym przypadku zaliczona ona zostanie na poczet przyszłych opłat. W drugim powstanie obowiązek wyrównania różnicy. W obu przypadkach przedsiębiorca zostanie powiadomiony o tym przez właściwy organ.
4. Czy wysokość opłaty może być zmieniana?
Opłata nie będzie aktualizowana jednostkowymi wycenami gruntów robionymi przez gminę, co eliminuje nagłe i wysokie podwyżki oraz wieloetapowe postępowania aktualizacyjne. Opłata natomiast może zostać zwaloryzowana stawkami publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, czyli wskaźnikiem inflacyjnym. Tak będzie do czasu opracowania indeksu zmian cen nieruchomości (dotychczas przepisy nie przewidują jego określania).
5. Kto zostanie obciążony opłatą za przekształcenie w przypadku zbycia nieruchomości przed terminem wymagalności wpłaty z tytułu przekształcenia, jeśli zbywca nie dokona wpłaty?
Roszczenie o roczne opłaty przekształceniowe będzie wpisane w dziale III księgi wieczystej, co oznacza że każdy nowy właściciel nieruchomości podlegającej przekształceniu zostanie obciążony opłatą. Kwestia ta może być również przedmiotem ustaleń między stronami umowy zbycia nieruchomości (zobacz odpowiedź na pytanie 4 w części: Zaświadczenie potwierdzające przekształcenie).
6. Czy można uiścić opłaty łącznie za cały okres?
Tak, w art. 7 ust. 7 u.p.u.w. przewidziano, że właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty – opłata jednorazowa. Jej wysokość odpowiada iloczynowi wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej, oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu, o którym mowa w ust. 6 albo 6a. W przepisie chodzi więc o okres 20 lat lub okres wydłużony przez przedsiębiorcę (zobacz odpowiedź na pytanie 2 w części: Opłata przekształceniowa i jednorazowa). MIR na swojej stronie internetowej (www.miir.gov.pl) zamieścił wzór takiego zgłoszenia.
Po wniesieniu takiego zgłoszenia właściwy organ ma 14 dni na pisemne poinformowanie właściciela gruntu o wysokości opłaty jednorazowej. Jeżeli przedsiębiorca nie zgadza się z jej wysokością, może złożyć do właściwego organu – w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia informacji – wniosek o ustalenie wysokości opłaty jednorazowej w drodze decyzji.
Trzeba podkreślić, że opłata jednorazowa może zostać uiszczona dopiero po otrzymaniu zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie i po zgłoszeniu na piśmie zamiaru jej wniesienia. Dopiero bowiem po wydaniu zaświadczenia mamy pewność, że opłata jest należna, jaka jest jej wysokość oraz w jakim terminie i na jakie konto mamy ją wnieść. Takie stanowisko prezentuje MIR. Swój pogląd uzasadnia tym, że zaświadczenie jest dokumentem potwierdzającym przekształcenie prawa do gruntu, więc dopiero jego wydanie pozwala jednoznacznie stwierdzić, że dana nieruchomość podlega przekształceniu. Bez tego zaświadczenia nie ma pewności co do obowiązku zapłaty za przekształcenie, ponieważ ustawa określa konkretne warunki, jakie muszą spełniać grunty, aby doszło do przekształcenia prawa. Tak więc dopiero w momencie, gdy organ wyda zaświadczenie, a tym samym potwierdzi, że grunt uległ uwłaszczeniu, dotychczasowy użytkownik gruntu jest zobowiązany do wnoszenia rocznych opłat przekształceniowych. Ponadto wskazuje się, że zaświadczenie oprócz potwierdzenia przekształcenia zawiera informacje o obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej, wysokości i okresie jej wnoszenia. W jego treści umieszcza się także pouczenie o tym, że można na piśmie zgłosić zamiar wniesienia opłaty jednorazowej. Po otrzymaniu zgłoszenia organ ma 14 dni na poinformowanie beneficjenta, na jakie konto ma wnieść opłatę, ile ona wynosi i udziela bonifikaty od tej opłaty, o ile w tym zakresie obowiązuje uchwała.
Jednocześnie MIR zastrzega, że wniesienie opłaty jednorazowej przed wydaniem zaświadczenia jest możliwe. Ale w takim przypadku nie ma pewności, czy grunt się przekształcił, jaką kwotę wnieść i na jakie konto. Resort więc doradza, by decyzję o wpłacie opłaty jednorazowej przed wydaniem zaświadczenia skonsultować z urzędem gminy właściwym ze względu na położenie nieruchomości. Jeżeli organ dopuści taką praktykę, można też zapytać, czy w przypadku wcześniejszego wniesienia opłaty jednorazowej urząd złoży oświadczenie o odstąpieniu od dokonywania przez sąd wpisu roszczenia o opłatę w księdze wieczystej.
7. Czy opłata jednorazowa będzie objęta bonifikatą?
Tak, pod warunkiem, że w stosunku do gruntów jednostki samorządu terytorialnego jej organ stanowiący podjął w tym zakresie odpowiednią uchwałę. Przy czym w art. 9 ust. 3 u.p.u.w. przyjęto obligatoryjną bonifikatę w wysokości 60 proc. dla użytkowników gruntów Skarbu Państwa – w przypadku płatności z góry dokonanej w 2019 r., a w kolejnych latach bonifikata ta maleje o 10 proc. rocznie. W przypadku gruntów Skarbu Państwa zarządzenie wydaje wojewoda.
Przepisy u.p.u.w. nie określają pułapów bonifikat, które określi rada gminy/powiatu lub sejmik. Jednak zgodnie z nowelizacją z 31 stycznia 2019 r., jeżeli na obszarze danej gminy obowiązuje uchwała rady gminy określająca stawki procentowe bonifikaty od opłaty jednorazowej wyższe niż te określone dla gruntów Skarbu Państwa, to wojewoda niezwłocznie wyrównuje te stawki do poziomu ustalonego przez samorząd. W nowelizacji chodzi o to, aby w jednej gminie nie było różnic w zakresie bonifikat w zależności od tego, jaki podmiot był przed 1 stycznia 2019 r. jego właścicielem.
8. Czy sąd z urzędu wykreśli roszczenia o opłatę z księgi wieczystej?
Nie. W przypadku wniesienia wszystkich opłat albo opłaty jednorazowej należy samodzielnie złożyć wniosek do odpowiedniego sądu o wykreślenie w dziale III księgi wieczystej wpisu roszczenia o opłatę. Do wniosku takiego należy załączyć zaświadczenie o wniesieniu opłat albo opłaty jednorazowej, które z urzędu będzie wydane w ciągu 30 dni od dnia wniesienia opłat.
Od wniosku o wykreślenie wpisu pobierana zostanie przez sąd opłata w wysokości:
- 250 zł – w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej;
- 75 zł – w pozostałych przypadkach.
pomoc publiczna
1. Kto jest beneficjentem pomocy publicznej?
Przepisy o pomocy publicznej mają zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do przedsiębiorców. Przy czym pojęcie to powinno być rozumiane bardzo szeroko. Obejmuje ono bowiem wszelkie kategorie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, a więc niezależnie od ich formy prawnej i źródeł finansowania oraz bez względu na to, czy przepisy krajowe przyznają danemu podmiotowi status przedsiębiorcy. Przy tak szeroko zakreślonych ramach definicji pojęcia przedsiębiorcy podstawowe znaczenie ma rodzaj prowadzonej przez podmiot działalności. Przez działalność gospodarczą należy rozumieć – zgodnie z orzecznictwem TSUE – oferowanie towarów i usług na rynku. Pojęcie to dotyczy zarówno działalności produkcyjnej, jak i dystrybucyjnej oraz usługowej. Nie jest istotne występowanie zarobkowego charakteru działalności, w związku z czym działalność gospodarczą w rozumieniu unijnego prawa konkurencji prowadzić mogą także różnorodne podmioty typu non profit. Nie ma również znaczenia, jak dana działalność jest kwalifikowana w prawie krajowym. Istotne jest natomiast to, czy działalność gospodarcza faktycznie jest prowadzona przez dany podmiot. Samo zawarcie w statucie danego podmiotu – np. stowarzyszenia – zapisu o możliwości prowadzenia działalności gospodarczej nie przesądza o zakwalifikowaniu go jako przedsiębiorstwa. Podsumowując, przedsiębiorstwem może być każdy podmiot, a więc także osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wpisaną do ewidencji/rejestru lub też bez formalnego wpisu. Przedsiębiorstwem są także spółka prawa handlowego, spółka cywilna, spółdzielnia socjalna, stowarzyszenie, fundacja, instytucja kultury – jeżeli faktycznie prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu prawa unijnego, czyli oferuje produkty lub usługi na rynku. We wszystkich przypadkach gdy organ udzielający pomocy stwierdzi, że udzielana ulga ze środków publicznych dotyczy działalności gospodarczej (przedsiębiorcy), powinien do planowanego wsparcia zastosować przepisy o pomocy publicznej. Dlatego przepisy o pomocy publicznej (pomocy de minimis) należy stosować przy ustalaniu na podstawie u.p.u.w. odpłatności za przekształcenie oraz stosowaniu innych ulg w stosunku do przedsiębiorców, którymi mogą być np.:
- właściciele lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych,
- deweloperzy (w zakresie mieszkań niesprzedanych),
- spółdzielnie mieszkaniowe w zakresie wynajmowanych lokali użytkowych,
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w domach mieszkalnych i lokalach mieszkalnych, w tym lokalach spółdzielni mieszkaniowej o statusie odrębnej własności.
2. Czy jeżeli przedsiębiorca ma zarejestrowaną działalność gospodarczą w lokalu mieszkalnym, to będą miały do niego zastosowanie przepisy o pomocy publicznej?
W tym przypadku pomoc de minimis ma zastosowanie w takim zakresie, w jakim mieszkanie jest faktycznie wykorzystane do prowadzenia działalności. Pomocą de minimis jest korzyść uzyskana przez przedsiębiorcę, obliczona proporcjonalnie do powierzchni zajmowanej na prowadzenie działalności (gabinet, pracownia). Jeżeli firma jest jedynie zarejestrowana pod adresem nieruchomości, ale nie jest tam faktycznie wykonywana działalność, nie stosuje się przepisów o pomocy de minimis. Z drugiej strony zmiana siedziby firmy (np. wyrejestrowanie jej z lokalu mieszkalnego), czyli celowe działanie z myślą uniknięcia otrzymania pomocy publicznej, jest obejściem prawa. Z przepisów unijnych dotyczących pomocy publicznej wynika, że prowadzenie działalności gospodarczej to oferowanie dóbr i usług na rynku przez podmiot, chociażby niezarejestrowany w rejestrach krajowych, bez względu na jego formę prawną i organizacyjną. Przepisy o pomocy de minimis stosuje się zatem również do podmiotów niezarejestrowanych, a faktycznie prowadzących działalność.
3. Jak obliczyć dopłaty przy przekroczeniu limitu pomocy de minimis?
Wartością pomocy de minimis udzielanej na podstawie u.p.u.w. jest różnica pomiędzy wartością rynkową gruntu a sumą opłat przekształceniowych. Może zdarzyć się sytuacja, w której organ udzielający pomocy ustalając odpłatność za przekształcenie w trybie art. 7 ust. 6 u.p.u.w. (suma 20 rocznych opłat przekształceniowych), stwierdzi, że udzielenie pomocy de minimis jest niemożliwe z powodu przekroczenia jej limitu. Będą to przypadki, gdy beneficjent wykorzystał:
- cały dostępny limit pomocy de minimis albo
- limit częściowo lub posiada cały dostępny limit, ale wartość korzyści, wynikającej z ustalenia wysokości opłat przekształceniowych, przewyższa wartość możliwej do udzielenia pomocy de minimis.
Artykuł 14 ust. 2 u.p.u.w. przewiduje w takich przypadkach zastosowanie dopłaty do wysokości wartości rynkowej gruntu podlegającego przekształceniu. Dopłata ta będzie odpowiadała różnicy pomiędzy wartością rynkową gruntu a sumą wnoszonych opłat oraz dopuszczalnego limitu pomocy de minimis, zgodnie z następującym wzorem:
Wartość dopłaty = wartość rynkowa gruntu – (wartość sumy opłat + wartość dostępnego limitu pomocy de minimis)
Na s. D8 przedstawiono cztery przykłady obliczenia wysokości dopłaty (przyjęto, że 1 euro to 4 zł). Przy czym w przykładzie 1–3 stawka opłaty rocznej wynosi 1 proc.
Alternatywą dla dokonania dopłaty jest możliwość złożenia w terminie trzech miesięcy od dnia przekształcenia oświadczenia o zamiarze wnoszenia opłaty przez okres 99 lat (albo 50 lub 33 lat), co powoduje potraktowanie odpłatności jako rynkowej i brak konieczności stosowania przepisów o pomocy de minimis.
WażneLimit pomocy de minimis wynosi 200 tys. euro w ciągu trzech lat podatkowych.
4. Czy wartość zakupu gruntu na rynku wtórnym ma znaczenie przy pomocy publicznej?
Dokonana w przeszłości zapłata za prawo użytkowania wieczystego, które zostało nabyte na rynku wtórnym, nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia ustalania odpłatności za przekształcenie (określenia wysokości opłat przekształceniowych) na podstawie u.p.u.w. i nie może być uwzględniana przy ustalaniu zasad odpłatności lub wysokości ewentualnej pomocy de minimis. Prawo użytkowania wieczystego jest przedmiotem obrotu. Może więc zdarzyć się sytuacja, w której prawo to, podlegające przekształceniu w prawo własności na podstawie u.p.u.w., zostało wcześniej nabyte rynkowo od poprzedniego użytkownika wieczystego. Przy czym właściciel gruntu mógł zapłacić za prawo użytkowania wieczystego opłatę często nieznacznie tylko odbiegającą od jego wartości rynkowej. Należy jednak zwrócić uwagę, że ta transakcja nie dokonała się między właścicielem gruntu (tj. właścicielem publicznym) a użytkownikiem wieczystym. Jej stronami byli wyłącznie poprzedni użytkownik wieczysty i nabywca prawa. Nabywca ten świadomie zapłacił zbywcy za prawo użytkowania wieczystego, a nie za własność gruntu, wiedząc, że właścicielem gruntu nadal pozostaje podmiot publiczny. Sprzedaż ta nie przyniosła więc publicznemu właścicielowi gruntu żadnej korzyści. Powyższe stanowisko zostało wyrażone w piśmie Komisji Europejskiej z 28 października 2013 r. (COMP.H.3/UD/hvdsD*2013/106265), w którym komisja analizowała charakter odpłatności za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.
Przykład 1
Z obowiązkiem dopłaty
Beneficjent posiada do wykorzystania cały limit pomocy de minimis, ale wartość udzielanej pomocy przekracza ten limit. Wartość rynkowa gruntu wynosi 6 mln zł.
Wartość sumy opłat 1, 2 mln zł zł
Wartość dostępnego limitu pomocy 800 tys. zł
6 000 000 zł - (1 200 000 zł + 800 000 zł) = 6 000 000 zł – 2 000 000 zł = 4 000 000 zł
Wartość dopłaty wynosi 4 000 000 zł.
Przykład 2
Nieprzekroczenie limitu
Beneficjent posiada do wykorzystania cały dopuszczalny limit pomocy de minimis i wartość udzielanej pomocy nie przekracza tego limitu.
Wartość rynkowa gruntu wynosi 1 mln zł.
Wartość sumy opłat 200 tys. zł
Wartość dostępnego limitu pomocy 800 tys. zł
1 000 000 zł – (200 000 zł + 800 000 zł) = 1 000 000 zł – 1 000 000 zł = 0
Brak konieczności wniesienia dopłaty.
Przykład 3
Częściowe wykorzystanie pułapu
Przedsiębiorca wykorzystał częściowo (100 tys. euro) limit pomocy de minimis. Wartość rynkowa gruntu wynosi 3 mln zł.
Wartość sumy opłat 600 tys. zł
Wartość dostępnego limitu pomocy 400 tys. zł
3 000 000 zł – (600 000 zł + 400 000 zł) = 3 000 000 zł – 1 000 000 zł = 2 000 000 zł
Wartość dopłaty wynosi 2 000 000 zł.
Przykład 4
Ze stawką opłaty rocznej 3 proc.
Przedsiębiorca wykorzystał częściowo (100 tys. euro) limit pomocy de minimis, czyli ma do wykorzystania 400 tys. zł. Wartość rynkowa gruntu wynosi 4 mln zł, a stawka opłaty rocznej – 3 proc.
Kwota sumy opłat to 2,4 mln zł.
4 000 000 zł – (2 400 000 zł + 400 000 zł) = 4 000 000 zł – 2 800 000 zł = 1 200 000 zł
Wartość dopłaty wynosi 1 200 000 zł. ©℗
5. Na jaki dzień ustala się wysokość pomocy publicznej?
Mimo że przekształcenie dokonano z mocy prawa 1 stycznia 2019 r., dniem udzielenia pomocy w konkretnych przypadkach będzie dzień wydania zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie i z tą datą należy dokonać oceny korzyści powstałej w wyniku ustalenia odpłatności z punktu widzenia przepisów o pomocy publicznej. W przypadkach gdy przekształcenie będzie dotyczyło podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, jeżeli beneficjent nie złożył oświadczenia potwierdzającego zamiar wnoszenia opłaty przez okres 99 lat (czyli chce skorzystać z pomocy de minimis), organ udzielający pomocy powinien wezwać go do złożenia odpowiednich dokumentów (formularza informacji oraz zaświadczeń lub oświadczenia o udzieleniu pomocy de minimis). Po stwierdzeniu, że spełnione są warunki z rozporządzenia nr 1407/2013, organ określa dopuszczalny limit pomocy de minimis. Następnie oblicza jej wartość, biorąc pod uwagę wysokość opłat przekształceniowych (wynikającą z zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie).
W przypadkach gdy udzielenie pomocy de minimis jest niedopuszczalne z powodu przekroczenia limitu pomocy de minimis, a beneficjent nie złożył w terminie trzech miesięcy od przekształcenia oświadczenia o wnoszeniu opłaty przez okres 99 lat (tzn. że chce uiścić dopłatę), organ udzielający pomocy wszczyna postępowanie zmierzające do wydania decyzji o wniesieniu dopłaty. W tym przypadku konieczne jest ustalenie wartości rynkowej gruntu poprzez sporządzenie operatu szacunkowego (art. 14 ust. 2 u.p.u.w.), którego koszt ponosi zobowiązany do zapłaty. W decyzji administracyjnej organ udzielający pomocy zobowiązuje właściciela do dokonania dopłaty w określonej wysokości i terminie. Po jej uiszczeniu, jeżeli beneficjent nie złoży odwołania od decyzji, organ udzielający pomocy wydaje zaświadczenie potwierdzające przekształcenie i określające wysokość opłat przekształ ceniowych.
WażneAplikacja SHRIMP umożliwia przekazywanie bezpośrednio do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej oraz informacji o jej nieudzieleniu.
