Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
„Aaa... Dam pracę w Izbie Dyscyplinarnej SN za 33 000 zł. Wymagana dyspozycyjność. Kontakt: biuro@ms.gov.pl” – to jeden z wpisów w mediach społecznościowych, za który Krzysztof Parchimowicz, szef prokuratorskiego stowarzyszenia Lex Super Omnia, usłyszał właśnie zarzuty dyscyplinarne. Kąśliwy komentarz został odczytany przez kierownictwo jako wypowiedź godząca w autorytet prokuratury oraz osłabiająca zaufanie do bezstronności jej autora. – Rzecznik dyscyplinarny uznał, że sarkazm nie licuje z powagą urzędu prokuratora – kwituje Parchimowicz. Takich wpisów rzekomo uderzających w autorytet prokuratury było na jego profilu w social mediach więcej. Niektóre według rzecznika dyscyplinarnego zawierały „subiektywną negatywną ocenę Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego” bądź naruszały granice prywatności Bogdana Święczkowskiego i jego żony (w jednym przypadku Parchimowicz sam przyznaje, że popełnił błąd). Szef LSO został też skarcony za wezwanie w programie TV do zakończenia postępowania dotyczącego szczecińskich sędziów, którzy odrzucili wnioski o areszt w tzw. aferze polickiej (niedawno śledztwo faktycznie umorzono).
Efekt mrożący
O tym, że władze dyscyplinarne prokuratury nie mają poczucia humoru w związanych z nią tematach, wiadomo od dawna (i nie jest to przypadłość tylko obecnego szefostwa).
Kilka miesięcy temu zarzut popełnienia przewinienia służbowego dostał Piotr Wójtowicz z Prokuratury Okręgowej w Legnicy za udział w manifestacji w obronie sądów oraz wypowiedź dla lokalnego portalu. Na pytanie dziennikarza, czy nie obawia się konsekwencji za uczestnictwo w proteście, zażartował wtedy, że co najwyżej mogą go zesłać do Ełku. Kilka tygodni temu zarzuty dyscyplinarne usłyszała również Ewa Wrzosek z warszawskiej prokuratury okręgowej za przemówienie podczas zorganizowanego w Sejmie obywatelskiego wysłuchania publicznego na temat nowelizacji sądowych, a także wystąpienie w anglojęzycznym spocie kampanii „Wolne sądy”.
– Nie uważam, żebym uchybiła swojej apolityczności poprzez wyrażenie krytycznej oceny funkcjonowania prokuratury. Wypowiedź dotyczyła kwestii merytorycznych. Obowiązek zachowania apolityczności interpretuję przede wszystkim jako wymóg niekierowania się sympatiami politycznymi w swojej pracy – tłumaczy prok. Wrzosek. Jej zdaniem wytaczanie dyscyplinarek za wpisy w mediach społecznościowych czy rzekomo polityczną działalność mają przede wszystkim wywołać u prokuratorów efekt mrożący. W sumie za rządów duetu Ziobro-Święczkowski co najmniej wobec siedmiu śledczych wszczęto z tego powodu postępowania służbowe. W zeszłym roku wszedł w życie nowy kodeks zasad etyki zawodowej dostosowany do zmieniających się realiów ustrojowo-technologicznych, który ułatwił wszczynanie dyscyplinarek za aktywność publiczną. I tak jeden z paragrafów mówi, że każdy śledczy ma obowiązek „odnosić się z szacunkiem do organów Rzeczypospolitej Polskiej oraz ich reprezentantów”. Inny z kolei nakazuje rozwagę i ostrożność w publikowaniu wpisów w mediach społecznościowych. Kolejny zakazuje „demonstracyjnie ujawniać” swoje poglądy polityczne.
Kasacja na korzyść
Reakcje rzeczników dyscyplinarnych nie byłyby tak zaskakujące, gdyby nie to, że sam prokurator generalny stanął raz w obronie swobody wypowiedzi swojego bliskiego współpracownika, a obecnie oficjalnego kandydata Krajowej Rady Sądownictwa na sędziego Izby Dyscyplinarnej SN Jarosława Dusia. We wrześniu 2016 r. Święczkowski z upoważnienia PG podpisał kasację od orzeczenia sądu dyscyplinarnego, który ukarał śledczego upomnieniem za pomawianie przełożonych. – To jedyna w historii kasacja PG Ziobry na korzyść ukaranego dyscyplinarnie prokuratora. I jedyna, w której odwołał się do wolności słowa – słyszymy od prokuratorów.
/>
Duś, nim został jednym z najbardziej zaufanych ludzi prokuratora krajowego Święczkowskiego i dyrektorem jego biura, był typem niepokornym. Świadczy o tym odwaga w krytykowaniu decyzji byłych przełożonych, jaką wykazał się na emeryturze (przeszedł w stan spoczynku w wieku 36 lat). W 2012 r. na łamach jednego z dzienników zarzucił prokuratorowi apelacyjnemu w Gdańsku służalczość wobec polityków w kontekście błędów popełnionych przy sprawie Amber Gold. Napisał o nim m.in., że „od początku swej kariery zawodowej miał skłonność do robienia władzy dobrze”. Ówczesnego PG Andrzeja Seremeta posądził zaś o podejmowanie decyzji na zamówienie opinii publicznej. Dostało się zresztą całemu środowisku prokuratorskiemu: za „brak kwalifikacji, niski potencjał intelektualny, nieróbstwo, korupcję”.
Interes społeczny
Publikacja ściągnęła zainteresowanie rzecznika dyscyplinarnego, który dopatrzył się w niej znamion pomówienia. Do tego zarzutu dołączył jeszcze wcześniejszy incydent z udziałem Dusia, który odmówił zapłaty za przegląd techniczny samochodu, zwyzywał pracowników serwisu i wymachiwał legitymacją służbową. Całość złożyła się na dyscyplinarkę zakończoną w 2015 r. upomnieniem. Wyrok ten podtrzymał prokuratorski sąd odwoławczy przy PG. Szef prokuratury nie zgodził się jednak z ukaraniem swojego bliskiego współpracownika (Duś w przeszłości zajmował się m.in. sprawą przecieku w aferze gruntowej i śledztwem dotyczącym doktora G.).
Z inicjatywy PG sporządzono więc kasację, zarzucając korporacyjnemu sądowi, że zbyt pobieżnie przeanalizował dowody i argumenty przedstawione przez obrońcę Dusia. Z treści pisma, do którego dotarł DGP, wynika, że zdaniem PG tekst Dusia prezentował krytyczną ocenę funkcjonowania prokuratury, a autor kierował się interesem społecznym. Wymierzając mu za to karę, pominięto wolności konstytucyjne i orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. „Na wolność wyrażania swoich poglądów składa się nie tylko swobodna i nieskrępowana debata publiczna, lecz również jej forma, w której możliwe jest niekiedy posłużenie się pewną przesadą, prowokacją, a nawet inwektywą” – to jeden z argumentów w obronie Dusia, którego według szefostwa prokuratury nie uwzględniono w orzeczeniu dyscyplinarnym. SN uznał kasację za bezzasadną i kara upomnienia została utrzymana.
