Nagroda Bona Lex i Złoty Paragraf

Nagroda Bona Lex pod patronatem marszałka Sejmu przyznawana jest przez Gazetę Prawną co roku. Wręczaliśmy ją wczoraj po raz dziewiąty. Jest to szczególna inicjatywa polegająca na promowaniu najlepszych rozwiązań legislacyjnych - regulujących ważną i potrzebną dla państwa i obywateli materię, odważnych w swej konstrukcji. Nagroda ta ma także wskazywać dobre prawo sprzyjające rozwojowi gospodarki i przedsiębiorczości.

Dwa razy odbierał nagrodę prof. Zbigniew Radwański przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, a także prof. Feliks Zeidler, prof. Wojciech Popiołek, prof. Stanisław Sołtysiński, prof. Andrzej Jakubecki, mec. Krzysztof Głogowski, mec. Ryszard Tupin i mec. Marcin Przychodzki, dyrektor Eugenia Gienieczko z zespołem.

Złote Paragrafy przyznawane są od 1995 roku. Wręczane są one najlepszym prawnikom minionego roku, którzy odnieśli znaczący sukces w utrwalaniu konstytucyjnej zasady państwa prawnego i którzy swym autorytetem są wzorem dla innych, a zwłaszcza kolejnego pokolenia prawników. Przyznajemy ją w czterech kategoriach: najlepszy sędzia, adwokat, radca prawny i prokurator. W tym roku nie przyznaliśmy nagrody prokuratorowi, w zamian za to wyróżniliśmy doradców podatkowych, którzy wygrali ważną dla podatników sprawę przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości.

Laureatami Złotych Paragrafów byli m.in. prof. Tadeusz Zieliński, Zofia Romaszewska, prof. Marek Safjan, sędzia Jerzy Stępień, sędzia Stanisław Dąbrowski, prof. Leon Kieres, prof. Roman Hauser, Grażyna Kopińska, Program przeciw korupcji, Transparency International Polska - Julia Pitera, prof. Adam Zieliński, prof. Ewa Łętowska, dr Irena Lipowicz, sędzia Barbara Piwnik, prof. Andrzej Zoll.

Tegoroczni laureaci:

Bona Lex dla ustawy

Korzystniejsze regulacje, niż oczekiwali przedsiębiorcy

Laureatem tegorocznej nagrody przyznawanej autorom najlepszej ustawy roku został wiceminister gospodarki Adam Szejnfeld. Udało mu się wprowadzić w życie przepisy długo oczekiwane przez przedsiębiorców, a niezrealizowane od lat.

Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ADAM SZEJNFELD, wiceminister gospodarki

● Panie ministrze, które zmiany w obu ustawach nowelizujących ustawę o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcy oceniają najwyżej?

- Możliwość zawieszenia działalności, przedsiębiorcy wymieniają to jako jeden z najkorzystniejszych instrumentów dla tych, którzy już prowadzą działalność. Korzystnie oceniają też możliwość rozpoczęcia działalności gospodarczej, jeszcze zanim zostaną dopełnione do końca wszystkie formalności związane z zarejestrowaniem firmy.

Natomiast ograniczenie kontroli i możliwość uzyskania wiążących interpretacji przyjęliśmy jako zapewnienie im większego bezpieczeństwa przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Wielu przedsiębiorców, którzy teraz mają problem z utrzymaniem się na rynku, będzie wolało zawiesić działalność i przeczekać kryzys niż prowadzić dalej firmę i ryzykować jej upadłość. Nie będą musieli ryzykować utratę firmy lub straty. Natomiast gdy znajdą pomysł na biznes, to odwieszą firmę i poprowadzą ją dalej.

● Czy uprawnienia przedsiębiorców podczas kontroli w firmach zostały uregulowane korzystniej, niż sami postulowali?

- Tak. Wprowadzono obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy przez o zamierzonej kontroli, obowiązek powiadomienia przez kontrolera kontrolowanego o przysługujących mu prawach, prawo sprzeciwu bezwzględnego, które oznacza, że zaraz po zgłoszeniu sprzeciwu kontrola musi zostać wstrzymana. Został też wprowadzony zakaz jednoczesnego kontrolowania firmy przez kilka inspekcji. Podczas prac nad tym zakazem ujawnił się nowy problem: prowadzenie kontroli, gdy firma ma kilka oddziałów w różnych miejscach kraju. Przyjęto, że gdy rozpocznie się np. kontrola sanepidu w firmie-matce w Warszawie, to inna inspekcja może skontrolować oddział tej firmy położony w innym mieście. Natomiast zostały wprowadzone przepisy zakazujące nawet w wielozakładowej firmie prowadzenia jednocześnie kontroli przez tę samą instytucję w tym samym zakresie.

● Czy przedsiębiorcy domagają się przeprowadzenia kolejnej nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej?

- Do znowelizowania pozostaje jeszcze sprawa koncesji, zezwoleń, pozwoleń, licencji, czyli zmniejszenie dolegliwości reglamentacji administracyjnej. Od początku zamierzaliśmy wyjąć ją z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i uregulować w odrębnej ustawie. Przygotowywana ustawa nie będzie zajmowała się tylko dereglamentacją, ale także deregulacją, deregocjacją. Będzie zmniejszała działalność związaną z otoczeniem biznesu. Roboczo nazwaliśmy ją ustawą o ograniczaniu barier prowadzenia działalności gospodarczej. Będzie zmniejszała dolegliwość i eliminowała z polskiego systemu prawa przepisy, które stanowią bariery rozwoju firm, oraz utworzy przepisy, których w innych ustawach nie ma, a przedsiębiorcy je postulują.

● Panie ministrze, od 31 marca 2009 r. rozpocznie działalność jedno okienko. Ile wniosków muszą złożyć przedsiębiorcy, aby zarejestrować się w nim?

- Będzie jeden tzw. wniosek zintegrowany o znacznie mniejszej objętości, niż do tej pory wynosi łączna objętość wszystkich wniosków, które musiał wypełniać. Nazywa się go wnioskiem zintegrowanym, bo zawiera wszystkie dane, których potrzebują poszczególne instytucje w związku z nadaniem numeru REGON, NIP oraz dla załatwienia formalności w gminie. Przedsiębiorca będzie mógł go złożyć w formie elektronicznej lub papierowej - wysyłając pocztą listem poleconym lub doręczając osobiście. Następnie urzędnicy gminy załatwią za niego pozostałe formalności w ZUS, KRUS, GUS i urzędzie skarbowym.

Złoty Paragraf dla doradcy podatkowego

Walczyli z absurdami podatkowymi i wygrali w ETS

Byli autorami największego podatkowego sukcesu w 2008 roku. Przyczynili się do likwidacji jednego z absurdów prawnych - samochodów z kratką. Jerzy Martini, Zbigniew Liptak, doradcy podatkowi z Baker & McKenzie

Pierwsza polska sprawa w ETS dotycząca akcyzy została wniesiona przez Macieja Brzezińskiego. Poprowadził ją w 2005 roku i wygrał Jerzy Martini. Spór dotyczył pobierania akcyzy uzależnionej od wieku pojazdu na sprowadzane samochody osobowe. Jerzy Martini wyjaśnia, że Trybunał potwierdził, że progresywne stawki podatkowe, mające zastosowanie do przywozu z zagranicy ponaddwuletnich samochodów i dochodzące do 65 proc. ceny zakupu samochodu, naruszały prawo wspólnotowe.

- Wyrok ten otworzył drogę podatnikom do odzyskania nadpłaty znacznej części podatku akcyzowego - podkreśla Jerzy Martini.

W ubiegłym roku razem ze Zbigniewem Liptakiem reprezentowali przed ETS spółkę Magoora. Sprawa dotyczyła odliczenia podatku VAT od paliwa do samochodów. Trybunał potwierdził, że przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliwa do samochodów z kratką wprowadzone 1 maja 2005 r. są niezgodne z prawem wspólnotowym, a zatem nie mogą być stosowane. Analogicznie wypowiedział się Trybunał w sprawie dalszego ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego wprowadzonego 22 sierpnia 2005 r. Konkluzje wyroku ETS dotyczą również bezpośrednio kwestii odliczenia podatku VAT od nabycia czy leasingu samochodów. Skutki wyroku ETS w sprawie Magoora odnoszą się zarówno do prawa polskich podatników do występowania o zwrot z odsetkami nieodliczonego w przeszłości podatku VAT, jak również oznaczają powrót samochodów z kratką do oferty firm motoryzacyjnych. Jest to zatem orzeczenie, które wywiera znaczący wpływ na życie gospodarcze, polepszając istotnie sytuację finansową setek tysięcy podatników w Polsce.

W maju 2004 r. Ministerstwo Finansów zlikwidowało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu samochodów z kratką oraz paliwa do nich. Trybunał potwierdził, że nastąpiło naruszenie prawa wspólnotowego - wyjaśnia Jerzy Martini. - Sprawa dotyczyła 90 proc. podatników, którzy posiadali takie auta dostawcze.

Współautorem sukcesu był Zbigniew Liptak

- Wygrałem jedną sprawę przed Trybunałem Sprawiedliwości razem z Jerzym Martinim w ubiegłym roku - mówi Zbigniew Liptak. - Rozprawa była bardzo sformalizowana. Najwięcej pytań sędziowie zadawali przedstawicielowi Ministerstwa Finansów.

Trybunał miał odpowiedzieć na pytanie sądu, czy polskie przepisy o akcyzie są zgodne z prawem unijnym. Potem dopiero sąd krajowy rozstrzyga konkretną sprawę podatnika, opierając się na uzasadnieniu zawartym w sentencji ETS. Ostatecznie spór będzie zakończony w Polsce 3 kwietnia - dodaje.

Ponadto Zbigniew Liptak wygrał kilkanaście spraw przed sądami administracyjnymi w Polsce, głównie w zakresie podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług. Doradza sektorowi paliwowemu, motoryzacyjnemu, branży produktów codziennego użytku, m.in. kosmetyków, środków higieny osobistej i środków czystości, handlowi i dystrybucji. Jest współautorem komentarzy do ustawy o VAT i akcyzie.

Złoty Paragraf dla sędziego

Stanowczy w jednolitych interpretacjach

Prezes Trzciński wystąpił z 14 wnioskami o podjęcie uchwały w pełnym składzie. Sprawy dotyczyły wpisu na listę adwokatów, opodatkowania darowizn, wznowienia postępowania podatkowego i wielu innych. Janusz Trzciński, prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego

Profesor jest uznanym autorytetem w dziedzinie prawa konstytucyjnego. - Dzięki jego inicjatywie uchwalania uchwał w pełnym składzie obywatele uzyskali jednoznaczną odpowiedź na wiele pytań odnoszących się do prawa administracyjnego, w sytuacji gdy sądy interpretowały te same przepisy w różny sposób - mówią sędziowie i adwokaci o profesorze Trzcińskim. Bardzo znaczące są też ostatnie publikacje prezesa dotyczące wpływu orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na orzecznictwo administracyjne. - Mimo swej łagodności i delikatności prezes jest konsekwentny i stanowczy - dodają prawnicy z nim współpracujący.

W X kadencji Sejmu był posłem i przewodniczącym Komisji Ustawodawczej. Uczestniczył w pracach Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, która w 1997 r. przygotowała projekt konstytucji. Został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego, gdzie pełnił funkcję wiceprezesa do końca listopada 2001 r. W latach 2001-2004, z krótką przerwą, pełnił funkcję sędziego NSA w Warszawie. Był przewodniczącym Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów, w tym czasie również uczestniczył w pracach Konwentu Europejskiego przygotowującego projekt konstytucji europejskiej. W maju 2004 r. prof. Janusz Trzciński powołany został na stanowisko prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Profesor jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Legislacji, Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Konstytucyjnego, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz członkiem Komitetu Nauk Prawnych PAN. W czerwcu 2004 r., podczas kolokwium w Hadze, został wybrany na zastępcę przewodniczącego Zarządu Stowarzyszenia Rad Stanu i Najwyższych Sądów Administracyjnych Unii Europejskiej.

Złoty Paragraf dla adwokata

Poprawia przepisy dla hospicjów

Adwokat Monika Strus-Wołos zaangażowała się społecznie w starania o poprawę opieki nad dziećmi nieuleczalnie chorymi. Monika Strus-Wołos, adwokat

Monika Strus-Wołos nie widzi niczego nadzwyczajnego w swojej działalności charytatywnej. Uważa, że pomoc prawna pro bono rodzinom chorych dzieci i hospicjom jest oczywista. Pani mecenas jest inicjatorką akcji Adwokatura - hospicjom.

- Opracowywałam wraz z mecenasem Krzysztofem Boszko projekt rozporządzenia w sprawie wysokości stawki godzinowej za opiekę nad dzieckiem terminalnie chorym. Zaproponowaliśmy, aby stawkę tę podwoić, ze względu na specyfikę pacjentów - mówi mec. Monika Strus-Wołos. - Proponujemy, aby zwiększyć liczbę pielęgniarek opiekujących się dziećmi. Wsparcie przyszło też ze strony rzecznika praw dziecka, który podpisał Kartę Praw Dziecka Śmiertelnie Chorego.

Karta ta ma na celu ochronę godności nieuleczalnie chorych dzieci. W karcie zawarte są takie prawa, jak prawo do nauki w domu, w wymiarze dostosowanym do stanu zdrowia, ochrona przed bólem i cierpieniem oraz zbędnymi zabiegami, prawo do pełnej informacji o stanie zdrowotnym. Śmiertelnie chorym dzieciom przysługuje też aktywna opieka hospicjum, zaś rodzice powinni być traktowani przez personel medyczny po partnersku.

Pani mecenas wraz z innymi adwokatami zaapelowała do aplikantów o darmową pomoc prawną hospicjom i w ten sposób powstała lista prawników gotowych do wsparcia fachową poradą.

- Sekretariat Naczelnej Rady Adwokackiej kontaktuje bezpośrednio hospicja z osobami, które mają kancelarie w pobliżu miejsca zamieszkania rodziców dzieci w konkretnym mieście w Polsce - tłumaczy mec. Wołos.

- Jeśli takiej kancelarii nie ma w okolicy - konsultacje odbywają się przez internet lub telefonicznie.

Złoty Paragraf dla adwokata

Stawał przed sądem w obronie godności

Gdyby nie rady i wsparcie prof. Zbigniewa Hołdy, Program Spraw Precedensowych nie odniósłby takiego sukcesu - twierdzą przedstawiciele Fundacji Helsińskiej. Zbigniew Hołda, adwokat, były prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

Patronował Programowi Spraw Precedensowych, który był prowadzony przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. Występował przed Trybunałem Konstytucyjnym w obronie praw, które są istotne z punktu widzenia interesu publicznego. Takimi kwestiami było prawo do organizowania zgromadzenia spontanicznego, przeludnienie w polskich więzieniach czy obserwacja psychiatryczna podejrzanego w trakcie postępowania karnego.

Siłą programu podjętego przez Fundację Helsińską jest zmobilizowanie ludzi do zgłaszania swoich problemów, które następnie opracowane w formie skargi konstytucyjnej trafiają do Trybunału. Po wydaniu orzeczenia dochodzi do usunięcia wadliwych przepisów i wprowadzenia właściwych regulacji. Profesor Hołda przyczynił się też do podejmowania interwencji w sądach powszechnych. Przedstawiciel Fundacji występuje w roli tzw. przyjaciela sądu. Opinia przyjaciela sądu jest składana przez organizację społeczną, występującą często jako strona w postępowaniu sądowym. Przedstawia ona swój szerszy pogląd na sprawę.

Działalność programu budzi żywe zainteresowanie mediów. Do najważniejszych i najgłośniejszych spraw objętych programem należą: sprawa Bożeny Łopackiej przeciwko Biedronce i ochrona praw pracowniczych oraz sprawa Alicji Tysiąc - wyrok Trybunału w Strasburgu kwestionujący polski mechanizm dochodzenia prawa do aborcji ze względów terapeutycznych.

Złoty Paragraf dla radcy prawnego

Mediator i nowoczesny menedżer

Prezes Bobrowicz jest uznanym autorytetem w dziedzinie mediacji. Przyczynił się do powstania programu szkolenia sędziów w dziedzinie kompromisowego rozwiązywania sporów. Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych

Pan prezes jest prawdziwym, zapalonym zwolennikiem mediacji gospodarczej i zarazem mediatorem - tak twierdzą jego współpracownicy. A mecenas Zenon Klatka, poprzedni prezes Krajowej Rady, dodaje, że jako mediator odniósł wiele sukcesów. Sporne sprawy nie skończyły się w sądzie, lecz zostały zakończone ugodą, która jest dużo tańsza i szybsza niż długoletnia mitręga sądowa. Przekonuje radców prawnych, że mediacja nie jest odebraniem chleba prawnikom, wręcz przeciwnie, można skutecznie doradzać firmom, jak działać, aby uniknąć procesów...

Namówił wiceministra sprawiedliwości Jacka Czaję do wprowadzenia obowiązkowych szkoleń z zakresu mediacji dla wszystkich sędziów. Taki program ruszy w 2010 roku. Tworzył założenia do zmian kodeksu postępowania cywilnego wprowadzającego mediację cywilną. Uczestniczył w pracach Komisji Kodyfikacyjnej przy Ministrze Sprawiedliwości i komisji sejmowej opracowujących te zmiany.

Jest współzałożycielem i prezesem zarządu Polskiego Stowarzyszenia Mediacji Gospodarczej, prezesem Centrum Mediacji przy Sądzie Polubownym działającym przy KIG. Członek Społecznej Rady ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów przy ministrze sprawiedliwości.

Jest współzałożycielem i członkiem międzynarodowej organizacji promującej mediacje European Mediation Networking Initiative. Posiada dyplom Time Limited Mediation Devon & Exeter Law Society oraz tytuł Wirtschaftsmediator - Akademie fur Wirtschaftsmediation Und Verhandlungsmanagement.

Autor pierwszych w Polsce książek o marketingu usług prawniczych oraz mediacji gospodarczej, a także licznych publikacji na ten temat. Jest zwolennikiem nowoczesnych metod zarządzania pracą samorządu.

KAPITUŁA O NAGRODACH I LAUREATACH

Wanda Fidelus-Ninkiewicz, szef Kancelarii Sejmu

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej znowelizowana 19 grudnia 2008 r. wprowadza bardzo korzystne zmiany dla przedsiębiorców. Zawierają one rozwiązania od dawna postulowane przez to środowisko. Należą do nich: jedno okienko do rejestracji działalności gospodarczej, bez zbędnej biurokracji i straty czasu, sprzeciw przedsiębiorcy wobec działań kontrolnych administracji. Docelowo przewiduje się, że organy administracji publicznej nie będą mogły domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania czy załączania zaświadczeń o wpisie. Co więcej, od 2011 roku będzie funkcjonować rejestracja firmy on-line. Przedsiębiorca wypełni tylko wniosek w internecie. Innym rozwiązaniem jest możliwość dochodzenia odszkodowania przez przedsiębiorcę, gdy w czasie przeprowadzania kontroli bez upoważnienie lub z naruszeniem upoważnienia poniósł on szkodę. Zasługa ministra Adama Szejnfelda jest tym bardziej znacząca, że poprzedni ministrowie gospodarki starali się wprowadzić ułatwienia dla firm, lecz większości się to nie udało.

Stanisław Dąbrowski, przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa, sędzia Sądu Najwyższego

Z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej konkurowała ustawa o PPP. Jest wielka potrzeba, aby skojarzyć kapitał publiczny z kapitałem prywatnym w celu realizacji wspólnych inwestycji. Jednak nie bardzo wierzę w powodzenie nowej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Przed wieloma laty rozpętana została kampania podejrzliwości co do czystości intencji osób gospodarujących mieniem publicznym. Klimat nieufności uniemożliwia połączenie dwóch partnerów i to, że poprzednia ustawa nie działała, to był zły klimat, a nie błędy legislacyjne. Idea jest znakomita, ale gorzej może być z realizacją, dlatego popieram nowelizację ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, która przedsiębiorcy przyjęli bardzo przychylnie.

Tomasz Michalik, doradca podatkowy, partner MDDK

Złoty Paragraf dla Jerzego Martiniego i Zbigniewa Liptaka uważam za w pełni uzasadniony. Swoim działaniem doprowadzili do tego, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości zajął się sprawą niezgodności regulacji polskiej ustawy o VAT z prawem wspólnotowym w zakresie dotyczącym ograniczenia prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego. Szczególne znaczenie tego rozstrzygnięcia przejawia się nie w tym nawet, że podatnicy na jego podstawie odzyskali prawo odebrane im niezasadnie przez ustawodawcę, ale w tym zwłaszcza, że wyrok ten oznacza wprost, że ustawodawca nie może bezkarnie pozbawiać podatników - obywateli praw nadanych im przez prawo wspólnotowe.

Stanisław Mikke, adwokat, redaktor naczelny Palestry

Pani mecenas Monika Strus-Wołos od wielu lat działa społecznie. Promuje wydanie Karty Praw Dziecka Terminalnie Chorego. Zorganizowała system pomocy prawnej dla hospicjów dla dzieci w całej Polsce. Dzięki niej hospicja mogą korzystać z bezpłatnych porad adwokatów.

Była inicjatorką projektu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie standardów medycznych opieki nad dzieckiem śmiertelnie chorym. Te dzieci wymagają specyficznej, szczególnej troski, innej niż dorośli pacjenci.

Popieram też nagrodzenie Złotym Paragrafem sędziego Janusza Trzcińskiego. Dorobek Naczelnego Sądu Administracyjnego doceniają sędziowie z państw ościennych, między innymi z Ukrainy.

Teresa Romer, Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej, sędzia SN w stanie spoczynku

Mecenas Maciej Bobrowicz - Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych - od chwili objęcia swojej funkcji wykazuje zasługującą na najwyższe uznanie aktywność w nawiązywaniu i kontynuowaniu współpracy ze wszystkimi korporacjami prawniczymi. Z jego inicjatywy miało miejsce wiele spotkań z przedstawicielami innych zawodów prawniczych, spotkań poświęconych staraniom o jak najlepsze funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Wiele czasu i troski poświęcił aplikantom radcowskim, w tym kwestii ich praktyk w sądach. Pan Bobrowicz niezależnie od działalności związanej z powierzoną mu zaszczytną funkcją w Krajowej Radzie Radców Prawnych, działalności łączącej wszystkie korporacje prawnicze dla lepszej służby ludziom, jest propagatorem mediacji - przyszłości wymiaru sprawiedliwości. Swoją nieprzeciętną wiedzą w tym zakresie podzielił się w książce o mediacji: Mediacja. Jestem za, do której dołaczony został film instruktażowy, w jaki sposób zawrzeć kompromis. I zadowolić wszystkie strony sporu.

Leszek Kubicki, profesor w Akademii im. Leona Koźmińskiego

Profesor Zbigniew Hołda jest wybitnym teoretykiem prawa karnego, który wniósł szczególny wkład do nauki prawa karnego wykonawczego i penitencjaryzacji, od wielu lat z ogromną pasją i wytrwałością zajmuje się problematyką postrzegania i pogłębiania ochrony praw człowieka w naszym kraju. Działalność tę realizuje na forum Komitetu Helsińskiego, to jest instytucji najbardziej ku temu powołanej. Liczne jego inicjatywy i wystąpienia, zwłaszcza w środkach masowego przekazu, częste i aktualne komentarze dotyczące ujawniania faktów nieprzestrzegania lub ograniczania praw człowieka, bądź stwarzających w tym zakresie zagrożenie, nadały mu ogromną popularność i prawdziwy autorytet rzeczywistego rzecznika praw obywatelskich w Polsce.

Danuta Zaczek, redaktorka, sprawozdawca Radia Parlament, I Program Polskiego Radia

Nowelizacją ustawy o swobodzie działalności gospodarczej rząd mówi przedsiębiorcom: jesteście partnerami, nie petentami. Mamy do was zaufanie. Zależy nam na tym, byście sprawnie zakładali firmy i tworzyli nowe miejsca pracy. Nie będziemy już z zaskoczenia gnębić was kilkoma kontrolami jednocześnie. Gdy ZUS lub urząd skarbowy w ciągu 30 dni nie odpowie na wasze wątpliwości, nie będziemy pociągać was do odpowiedzialności karnej za własną interpretację prawa. Nie macie zbytu na wasze towary lub usługi - nie likwidujcie firmy! Zawieście jedynie jej działalność.

Robert Lidke, redaktor naczelny Gazety Prawnej

Po pierwsze gospodarka - tak w skrócie można podsumować nasz wybór laureatów nagród Bona Lex i Złotych Paragrafów za rok 2008. Naszym zdaniem najlepszym i najważniejszym rozwiązaniem legislacyjnym uchwalonym w roku ubiegłym była nowelizacja ustawy o swobodzie gospodarczej. Upraszcza ona proces zakładania podmiotów gospodarczych i wzmacnia pozycję przedsiębiorcy w czasie trwania różnego rodzaju kontroli w firmie.

Drugą ważną nagrodą, o której chcę wspomnieć, są Złote Paragrafy, dla których w tym roku wprowadziliśmy nową kategorię - doradcy podatkowi. To wyróżnienie otrzymali doradcy z firmy Baker & McKenzie za wywalczenie przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości wyroku, który umożliwi zwrot niesłusznie pobranego podatku VAT od zakupu samochodów firmowych i paliwa do nich.

Gratulując laureatom otrzymanych nagród, nie mogę oprzeć się jednak refleksji, że dziś ścieramy grubą warstwę kurzu z uchwalonej 20 lat temu ustawy o działalności gospodarczej Mieczysława Wilczka, która w uproszczeniu mówiła, że w gospodarce wszystko, co nie jest zabronione, jest dozwolone.

katarzyna.zaczkiewicz@infor.pl

dominika.raczkowska@infor.pl