Postępowanie egzekucyjne w administracji zostaje wszczęte, gdy zobowiązany uchyla się od nałożonych nań obowiązków. Dokładne zasady postępowania oraz środki przymusu, jakie mogą być stosowane przez organy egzekucyjne, aby zmusić dany podmiot do wywiązania się z ciążących powinności, reguluje ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Egzekucja z emerytury i renty

W przypadku egzekucji z emerytury lub renty organ egzekucyjny – komornik – informuje właściwy Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zajęciu części świadczeń przysługujących zobowiązanemu, która pokryje niezapłacone długi wraz z odsetkami oraz kosztami egzekucji. Poinformowany ZUS ma obowiązek przekazać należną kwotę na rachunek komornika. Jednocześnie jest wezwany do przekazania organowi egzekucyjnemu (w terminie do 7 dni) informacji o wysokości przysługujących zobowiązanemu miesięcznych świadczeń i zawiadamiania o każdej zmianie ich wysokości.

Kwota zadłużenia jest potrąca z emerytury lub renty dopiero po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jaką część emerytury lub renty może zająć komornik

1 lipca 2017 r. nastąpiło zwiększenie kwoty wolnej od potrąceń i egzekucji komorniczej do 75% najniższej emerytury, czyli 750 zł. Wcześniej wynosiła ona 50% najniższej emerytury, tj. 500 złotych. Nowelizacja przepisów ma zwiększyć ochronę świadczeniobiorców przed negatywnymi konsekwencjami zajęcia dochodu.

Egzekucja z wynagrodzenia o pracę

Komornik sądowy może zająć pensję zobowiązanego na poczet uregulowania ciążących na nim długów. Odbywa się to przez wysłanie pisemnego zawiadomienia o egzekucji - dostarczanego zarówno samemu dłużnikowi, jak i jemu pracodawcy. Od tego momentu pracownik ma prawo odbierać tylko część wynagrodzenia – zostaje ono pomniejszone o kwotę zadłużenia, którą pracodawca zobligowany jest przekazywać na rachunek komornika.

Pracodawca ma także obowiązek – w ciągu 7 dni od otrzymania informacji o zajęciu – przedstawić zestawienie periodycznego wynagrodzenia (za okres trzech miesięcy poprzedzających egzekucję) oraz sumarycznego dochodu pracownika. Musi także określić kwotę, w jakiej zadurzenie będzie przekazywane komornikowi oraz datę tegoż przekazywania.

Ile wynosi kwota wolna od zajęcia w przypadku pensji

Postępowania takie mają miejsce m.in. przy dochodzeniu należności pieniężnych, np. z wynagrodzenia za pracę, świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z renty socjalnej.

Wysokość kwoty z wynagrodzenia, która może zostać potrącona przez organ egzekucyjny uzależniona jest od rodzaju zobowiązań dłużnika. W przypadku:

  • egzekucji świadczeń alimentacyjnych – potrącone może zostać maksymalnie 60% wynagrodzenia;
  • egzekucji świadczeń inne niż alimentacyjne – potrącone może zostać maksymalnie 50% wynagrodzenia;

Egzekucja wynagrodzenia - umowy cywilnoprawne

W przypadku umowy o dzieło oraz umowy zlecenie nie mają zastosowania przepisy dotyczące kwot wolnych od egzekucji. Przychód dłużnika zatrudnionego w oparciu o umowę cywilnoprawną może zostać zajęty przez komornika w całości. Wynika to z faktu, iż wynagrodzenie otrzymywane z tytułu umów cywilnoprawnych nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Istnieje jednak sposób, by ochronić się przed jego całkowitym zajęciem. Przepisy Kodeksu pracy o ochronie wynagrodzenia za pracę muszą być zastosowane w stosunku do pensji z umowy zlecenia, jeśli ma ona charakter świadczenia stałego i wypłacanego w stałych okresach, a jednocześnie stanowi jedyny dochód zobowiązanego. Wówczas ostatni powinien zawiadomić o tym organ egzekucyjny, a ten będzie mógł zastosować się do regulacji dotyczących kwot wolnych od zajęcia.