Tylko osobom niepełnosprawnym umożliwia się obecnie korespondencyjne oddawanie głosów. Znaczne ograniczenie zastosowania tej formy głosowania zostało ostro skrytykowane. Głównie dlatego, że obecnie w ten sposób nie mogą oddawać swoich głosów osoby w podeszłym wieku.
Według zmienionych regulacji to on jest zobowiązany, najpóźniej w 21. dniu przed dniem elekcji, przekazać wyborcom w stałych obwodach głosowania informację o terminie wyborów, godzinach i sposobie głosowania oraz warunkach ważności głosu w danych wyborach, a także o możliwości głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych i głosowania przez pełnomocnika. Takie druki bezadresowe powinny trafić do skrzynek pocztowych mieszkańców.
Głosowanie korespondencyjne tylko dla niepełnosprawnych
Duża część komentarza poświęcona jest również nowelizacji przepisów dotyczących głosowania korespondencyjnego. Początkowo projektodawcy zamierzali w ogóle zlikwidować tę formę oddawania głosu. Argumentowali, że głosowanie korespondencyjne w istotny sposób zwiększa ryzyko nieprawidłowości. Uważali, że wyborcy powinni oddawać swój głos, osobiście uczestnicząc w procesie wyborczym. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji wskazywano, że prawo do głosowania przysługujące osobom, które z powodów od siebie niezależnych nie będą mogły udać się do lokalu wyborczego, zostanie zagwarantowane dzięki głosowaniu przez pełnomocnika.
Dopiero w wyniku poprawek Senatu umożliwiono, ale tylko osobom niepełnosprawnym, korespondencyjne oddawanie głosów. Znaczne ograniczenie zastosowania tej formy głosowania zostało ostro skrytykowane. Głównie dlatego, że obecnie w ten sposób nie mogą oddawać swoich głosów osoby w podeszłym wieku. Ponadto budzi zdziwienie, że ustawodawca zdecydował się pierwotnie znieść, a później znacząco ograniczyć krąg osób uprawnionych do głosowania korespondencyjnego, jednocześnie pozostawiając głosowanie przez pełnomocnika. Ta druga z form alternatywnego głosowania wywołuje bowiem więcej kontrowersji, nie tylko w kontekście zgodności tego głosowania z zasadami równości i bezpośredniości wyborów, lecz także z powodu braku pewności co do oddania przez pełnomocnika głosu zgodnego z wolą mocodawcy. Dlatego oponenci uważali, że jeśli już rezygnować z jakichś form głosowania alternatywnego, to właśnie z głosowania przez pełnomocnika, a nie znacznie bardziej zaawansowanej formy, jaką jest głosowanie korespondencyjne.
Obecnie zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca niepełnosprawny zgłaszać będzie komisarzowi wyborczemu do 15. dnia przed dniem wyborów. Dotychczas adresatem takiego zgłoszenia był wójt (burmistrz, prezydent miasta). Obecnie to urzędnik wyborczy będzie wzywał wyborcę niepełnosprawnego do uzupełnienia zgłoszenia w terminie jednego dnia od doręczenia wezwania. To do jego obowiązków będzie należało doręczenie uprawnionemu pakietu wyborczego.
Wykaz skrótów
KBW – Krajowe Biuro Wyborcze
konstytucja – ustawa z 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. nr 78 poz. 483 ze zm.)
k.w. – ustawa z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 15 ze zm.)
PKW – Państwowa Komisja Wyborcza
p.p. – ustawa z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1481 ze zm.)
RODO – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.Urz. UE z 2016 r. L 119, s. 1)
r.s.p.a.w.p.w. – rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji z 20 stycznia 2015 r. w sprawie sposobu prowadzenia oraz aktualizacji wykazu pakietów wyborczych (Dz.U. z 2015 r. poz. 120)
u.r.z.s. – ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 511)
u.z.u.o.p. – ustawa z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 130)
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
● z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, chodzi o program 500+
● z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
● z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
● z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
● z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.