Subskrybuj nas na Youtube
Celem nowelizacji jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku, który wskazał na niedostateczną ochronę praw właścicielskich. Chodziło wtedy o brak konsultacji z prywatnymi właścicielami gruntów podczas tworzenia obwodów łowieckich czy w czasie polowań na ich terenie. Trybunał Konstytucyjny orzekając w sprawie, wyznaczył osiemnastomiesięczny termin na zmianę przepisów. Jak widać, rządzący nie zdążyli wprowadzić na czas odpowiednich regulacji. Pomimo tego, wraz z opublikowaniem wyroku TK, korzystając z przepisów prawa administracyjnego możliwe stało się wykluczenie posiadanych przez nas nieruchomości z zakresu obwodu łowieckiego.
Czytaj dalej i sprawdź, jak to zrobić.
Jak powstają obwody łowieckie?
Obwód łowiecki stanowi obszar gruntów o ciągłej powierzchni, zamkniętej jego granicami, nie mniejszy niż trzy tysiące hektarów, na którego obszarze istnieją warunki do prowadzenia łowiectwa. Podział województwa na obwody łowieckie odbywa się w drodze uchwał sejmiku województwa na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz. 1226, z późn. zm.), po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej. W przypadku, gdy obwód łowiecki ma się znajdować w obszarze więcej niż jednego województwa, uchwałę podejmował sejmik właściwy dla przeważającego obszaru gruntów w uzgodnieniu z sejmikiem województwa właściwym dla pozostałego obszaru.
Na mocy obowiązującej jeszcze ustawy Prawo łowieckie (art. 26), z mocy prawa wyłączone z obwodów łowieckich, są:
1) parki narodowe, rezerwaty przyrody, z wyjątkiem rezerwatów lub ich części, w których na obszarach wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych nie zabroniono wykonywania polowania;
2) tereny w granicach administracyjnych miast; jeżeli jednak granice te obejmują większe obszary leśne lub rolne, z obszarów tych może być utworzony obwód łowiecki lub mogą być one włączone do innych obwodów łowieckich;
3) tereny zajęte przez miejscowości niezaliczane do miast, w granicach obejmujących zabudowania mieszkalne i gospodarcze z podwórzami, placami i ulicami oraz drogami wewnątrz tych miejscowości;
4) budowle, zakłady i urządzenia, tereny przeznaczone na cele społeczne, kultu religijnego, przemysłowe, handlowe, składowe, transportowe i inne cele gospodarcze oraz obiekty o charakterze zabytkowym i specjalnym, w granicach ich ogrodzeń.
Wykluczeni właściciele
Ustawodawca, tworząc dotychczasowe przepisy Prawa łowieckiego, nie przewidział żadnych prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w trakcie przygotowywania i stanowienia uchwał sejmików województw w przedmiocie podziału województwa na obwody łowieckie oraz zmian granic tych obwodów, w szczególności nie przyznał im kompetencji opiniodawczych czy uzgodnieniowych w procesie uchwałodawczym.
Co więcej, podział obszaru województwa na obwody łowieckie nie był i nie jest zależny od własności gruntów. Oznacza to, że prowadzenie gospodarki łowieckiej na cudzych gruntach wchodzących w skład obwodu łowieckiego było zgodne z prawem. Właścicielom nieruchomości wchodzących w skład obwodu łowieckiego nie przysługiwały również żadne środki prawne umożliwiające wyrażenie sprzeciwu do wykonywania polowania na gruntach będących przedmiotem ich własności.
Dopiero wyrokiem z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13 (Dz. U. z 2014 r., poz. 951) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 27 ust. 1, w związku z art. 26 ustawy Prawo łowieckie (Dz.U. z 2013 r., poz. 1226, oraz z 2014 r. poz. 228) przez to, że upoważnia do objęcia nieruchomości reżimem obwodu łowieckiego, nie zapewniając odpowiednich prawnych środków ochrony praw właściciela tej nieruchomości, jest niezgodny z art. 64 ust. 1, w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
- Trybunał Konstytucyjny dał Ustawodawcy czas 18 miesięcy na nowelizację art. 27 rzeczonej ustawy. W związku z tym, że Ustawodawca nie zdążył znowelizować przepisów Prawa łowieckiego, dotyczących podziału województw na obwody łowieckie i zmian granic tych obwodów w wymaganym terminie, z dniem 22 stycznia 2016 r. sejmiki wojewódzkie utraciły prawo do wprowadzania zmian w zakresie podziału województw na obwody łowieckie. Utrata przez sejmiki województw podstawy prawnej do zmiany granic obwodów łowieckich oznacza także brak podstawy prawnej do ewentualnej zmiany lub uchylenia tej uchwały w częściach dotyczących pojedynczych nieruchomości, bo spowodowałoby to faktyczną zmianę granic obwodu łowieckiego – wyjaśnia Marta Milewska, Rzecznik Prasowy w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie.
Wyłączenie nieruchomości z obwodu łowieckiego
Wspomniany wyrok Trybunału Konstytucyjnego otworzył możliwość występowania przez właścicieli nieruchomości gruntowych do sądu administracyjnego ze skargą o stwierdzenie nieważności uchwały sejmiku, na mocy której ustalono podział województwa na obwody łowieckie.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 486), w związku z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935), każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu organu samorządu województwa, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia - zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa do organu samorządu województwa, który wydał uchwałę w przedmiotowej sprawie, jest konieczne w przypadku uchwał organów samorządu województwa podjętych przed datą 1 czerwca 2017 r.
• wydanie przez sejmik województwa uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego, w sprawie z zakresu administracji publicznej, którą naruszono interes prawny lub uprawnienie skarżącego (np. nieruchomość gruntowa stanowiąca własność skarżącego została włączona do obwodu łowieckiego);
• uprzednie bezskuteczne wezwanie do usunięcia naruszenia prawa;
• zachowanie terminu do wniesienia skargi przewidzianego przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2012 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 50 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, zatem skarżący nie może się domagać stwierdzenia nieważności uchwały sejmiku województwa w odniesieniu do innych działek, których nie jest właścicielem, czy też w odniesieniu do całego obwodu łowieckiego, gdyż to wykracza poza jego interes prawny.
Czy da się sprawdzić wyłączone tereny?
W przypadku, gdy sąd administracyjny stwierdzi nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym obwodu łowieckiego w części obejmującej nieruchomość stanowiącą własność skarżącego, to po uprawomocnieniu się wyroku w tej sprawie informacja o wyroku jest wysyłana do dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego oraz do podmiotu, który dokonał wydzierżawienia obwodu łowieckiego. Może być to starosta – w przypadku obwodu łowieckiego polnego lub regionalnego dyrektora Lasów Państwowych – w przypadku obwodu łowieckiego leśnego. Nie funkcjonuje natomiast baza działek wyłączonych z terenów obwodów łowieckich przez sądy administracyjne.
- Należy zauważyć, że stwierdzenie przez sąd administracyjny nieważności zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym obwodu łowieckiego w części obejmującej nieruchomość stanowiącą własność skarżącego nie „wyłącza” działek na zawsze, a jedynie do czasu wydania kolejnego aktu prawa miejscowego w postaci uchwały sejmiku – tłumaczy Milewska.
