Akta notariackie nie będą już przechowywane w archiwach sądów powszechnych – wynika z projektu nowelizacji ustawy – Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1796 ze zm.) autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Dziś, zgodnie z art. 90 ust. 1 po upływie 10 lat lub w momencie likwidacji kancelarii, notariusz jest obowiązany do przekazania dokumentów obejmujących dokonane czynności notarialne do archiwum ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego.
Tymczasem, jak wskazuje MS, w ten sposób do archiwów sądowych trafia wiele dokumentów, które w żaden sposób nie są związane z księgami wieczystymi (np. protokoły sporządzone przez notariuszy na podstawie kodeksu spółek handlowych). A wszystko to w sytuacji, w której sądy same zmagają się z niedoborami powierzchni w archiwach.
„Sądy rejonowe aktualnie nie tylko są zobowiązane do bezpłatnego przechowywania dokumentacji notarialnej, ale także do wydawania wypisów aktów notarialnych, wyciągów i odpisów, a także innych dokumentów przekazanych do archiwum ksiąg wieczystych oraz udzielania informacji pisemnych i ustnych w tych sprawach” – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Tym samym, jak tłumaczy projektodawca, sądy zobowiązane zostały de facto do zastępowania notariusza, a sami sędziowie zamiast wykonywać zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości absorbowani są dodatkowymi czynnościami, które powinni wykonywać notariusze (działający przecież na własny rachunek ekonomiczny w ramach wolnego zawodu), a następnie pracownicy archiwów państwowych.
Dlatego też nowelizacja przewiduje, że przechowywanie archiwalnych dokumentów będzie zadaniem samorządu notarialnego. Analogiczne zasady już od kilku lat dotyczą akt komorniczych. Gromadzi je Krajowa Rada Komornicza.