To bilans blisko dwóch miesięcy obowiązywania nowych regulacji prawa o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1452). Przepisy, które weszły w życie 12 sierpnia br., dały ministrowi sprawiedliwości na sześć miesięcy wolną rękę w odwoływaniu prezesów i wiceprezesów sądów.
Jak funkcjonują nowe regulacje w praktyce, postanowił sprawdzić poseł Nowoczesnej Radosław Lubczyk kierując interpelację do ministra sprawiedliwości. Odpowiedzi udzielił wiceminister Łukasz Piebiak. Z przesłanego zestawienia wynika, że dotąd Zbigniew Ziobro skorzystał ze swych ekstraordynaryjnych uprawnień w stosunku do prezesów sądów rejonowych w Lubaczowie, Przeworsku oraz SR dla Warszawy–Pragi. W tym ostatnim przypadku jednak, jak zaznaczył Piebiak, miało to związek z delegowaniem tamtejszego prezesa do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie wyższym. Jeżeli zaś chodzi o zmiany na stanowiskach wiceprezesów, to wszystkie zostały dokonane w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Przypadki te były szeroko omawiane w mediach w połowie września br. To jednak nie koniec roszad. Z pisma Piebiaka wynika bowiem, że w trybie zwykłym MS odwołał jeszcze siedmiu wiceprezesów sądów. Wszystkie te decyzje były wynikiem złożenia przez sędziów rezygnacji z pełnionych funkcji.
Radosław Lubczyk zapytał MS również o to, czy minister na mocy nowego prawa odmówił już jakiemuś sędziemu zgody na dalsze zajmowanie stanowiska. Przypomnijmy, że nowelizacja wprowadziła zmiany w zakresie wieku, w którym sędziowie przechodzą w stan spoczynku. Od 1 października wynosi on dla kobiet 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat. Wcześniej limit był taki sam dla obu płci i wynosił 67 lat. Sędzia, który chciałby pracować dłużej, musi uzyskać na to zgodę MS. Oświadczenie woli dalszego zajmowania stanowiska powinien złożyć nie później niż na sześć miesięcy i nie wcześniej niż na dwanaście miesięcy przed ukończeniem wieku „emerytalnego”.
Jak wynika z odpowiedzi na interpelację, MS zgody na dalsze orzekanie nie wydał w stosunku do sześciu sędziów, w tym czterech z sądów rejonowych (w Tomaszowie Mazowieckim, Dębicy, Zabrzu i Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku) oraz dwóch sędziów sądów okręgowych (w Gdańsku i Kielcach). „Powodem braku wyrażenia zgody było przedwczesne złożenie oświadczenia woli dalszego zajmowania stanowiska przez sędziów, tj. wcześniej niż na dwanaście miesięcy przed ukończeniem »wieku emerytalnego«” – wyjaśnił wiceminister.
Poseł był również zainteresowany przenosinami sędziów między wydziałami. Nowelizacja bowiem wprowadziła nowe zasady, według których może się to odbywać. Jak informuje Piebiak, od 12 sierpnia br. do innych wydziałów zostało przeniesionych 73 sędziów. Wiceminister zaznacza przy tym, że to nie minister podejmuje tego typu decyzje, ale prezesi poszczególnych sądów.