Dr Marcin Borkowski radca prawny w GWW:
Różnica między prawem pierwszeństwa nabycia udziałów a prawem pierwokupu wyjaśniona została w wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 5 grudnia 2014 r. (sygn. akt I ACa 399/14). Pierwszeństwo nabycia udziałów przez pozostałych wspólników jest zastrzegane na wypadek zbycia udziałów bez względu na tytuł prawny. Prawo to polega na tym, że osoba zamierzająca zbyć udziały zobligowana jest do zaoferowania ich najpierw wszystkim pozostałym wspólnikom lub przynajmniej niektórym z nich. Jeżeli wspólnicy ci nie skorzystają z przyznanego im uprawnienia, wtedy oferujący udziały może wybrać dowolnego nabywcę.
Z kolei prawo pierwokupu udziałów przez pozostałych wspólników jest zastrzegane na wypadek zawarcia umowy sprzedaży. W przypadku tego prawa zamierzający sprzedać udziały zawiera z potencjalnym nabywcą będącym osobą trzecią warunkową umowę sprzedaży. Jednak udziały, których dotyczy prawo pierwokupu, mogą być sprzedane tej osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawnieni do pierwokupu z tego prawa nie skorzystają. Dlatego zamierzający sprzedać udziały powinien zawiadomić uprawnionych do pierwokupu o treści umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią. Następnie uprawnieni wspólnicy mogą złożyć oświadczenie, że korzystają z przysługującego im prawa pierwokupu. Gdy go nie złożą, to umowa sprzedaży zawarta między wspólnikiem a wybranym przez niego nabywcą staje się skuteczna.
W analizowanym wyroku podkreślono, że w przypadku prawa pierwszeństwa nabycia – jeżeli uprawniony wspólnik oświadczy, że chce nabyć udziały zbywającego – konieczne jest zawarcie między nimi stosownej umowy. Przy pierwokupie, gdy uprawnieni wspólnicy złożą oświadczenie, że korzystają z przysługującego im prawa, dochodzi do skutku umowa sprzedaży tej samej treści co zawarta przez zbywającego z osobą trzecią.