Pokrzywdzony przez osobę, wobec której zostało orzeczone umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym, powinien być informowany o wyjściu sprawcy ze szpitala. Tak się jednak nie dzieje. Wszystko przez niepełną implementację decyzji ramowej w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym.
O powyższym poinformował w wystąpieniu do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro dr Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich. Przywołaną decyzją ramową nałożono na kraje UE obowiązek ustanowienia przepisów, które w ramach ochrony praw osób pokrzywdzonych przestępstwem zapewnią im dostęp do ważnych informacji.
Z tego powodu znowelizowany został art. 168a kodeksu karnego wykonawczego. Zagwarantowane w nim zostało prawo pokrzywdzonego do uzyskania – na jego wniosek – informacji o opuszczeniu zakładu karnego przez skazanego odbywającego karę pozbawienia wolności. Powyższe uprawnienie – jak wyjaśnia dr Adam Bodnar – rozciąga się nie tylko na przypadki, gdy skazany opuszcza zakład karny po odbyciu w całości orzeczonej kary lub w związku z warunkowym przedterminowym zwolnieniem. Objęto nim również każdorazowe opuszczenie jednostki penitencjarnej w toku wykonywania kary: zarówno legalne (przerwa w odbywaniu kary, przepustka itp.), jak i nielegalne (w wyniku ucieczki). Podobne gwarancje znalazły się także w art. 253 par. 3 k.p.k.: pokrzywdzony jest niezwłocznie powiadamiany o uchyleniu, nieprzedłużeniu lub zmianie tymczasowego aresztowania na inny środek zapobiegawczy, jak również o ucieczce oskarżonego z aresztu śledczego.
„Nieobjęta ustawowymi regulacjami pozostaje natomiast sytuacja osób pokrzywdzonych przez sprawców, wobec których orzeczony został środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym (art. 93g k.k.)” – zauważa RPO.
W ocenie Adama Bodnara to istotna i niczym nieuzasadniona luka. W tej grupie spraw istnieje bowiem wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego w związku z jego chorobą psychiczną, zaburzeniami preferencji seksualnych czy upośledzeniem umysłowym.
„Zwracam się zatem z wnioskiem do Pana Ministra o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w celu uzupełnienia obowiązujących regulacji prawnych w zakresie dostępu do istotnych z punktu widzenia ochrony interesów pokrzywdzonych informacji, w sposób gwarantujący równą ochronę praw wszystkim pokrzywdzonym” – pisze RPO.