Państwowe osoby prawne zajmujące się realizacją zadań publicznych z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, nauki, oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego nie powinny być reprezentowane przez radców Prokuratorii Generalnej. Tak uważa Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych (OBSL).
Projekt ustawy wprowadzający taką możliwość czeka właśnie na głosowanie w Senacie. Jego głównym celem jest odciążenie prokuratorii od spraw sądowych o niskiej istotności z punktu widzenia ochrony praw lub interesów Skarbu Państwa.
Nowelizacja przyznaje jej jednak nową kompetencję, tj. przejmowanie – na polecenie premiera – zastępstwa procesowego niektórych państwowych osób prawnych za ich zgodą. Ma to pozwolić wykorzystać doświadczenie procesowe oraz wiedzę radców prokuratorii. W ocenie radców prawnych trudno jednak uznać powyższy argument za wystarczający. W opinii przypominają, że prokuratoria została utworzona w celu ochrony praw i interesów Skarbu Państwa, a ustawodawca świadomie zrezygnował z powierzania jej ochrony prawnej państwowych podmiotów. „Skoro państwowe osoby prawne tworzy się głównie po to, żeby przesunąć kompetencje w zakresie cywilnoprawnych stosunków gospodarczych z urzędników państwowych na rzecz specjalistów pełniących funkcje organów państwowych osób prawnych, to należy zachować w tej materii konsekwencję” – akcentuje ośrodek.
I dodaje, że skoro zapewnia się danym podmiotom autonomię, to należy utrzymywać ją w możliwie wszystkich dziedzinach funkcjonowania. Projektowana regulacja wprowadza natomiast istotne odstępstwo od powyższej zasady, i to bez należytego uzasadnienia.
„Jedną z podstawowych zasad polskiego porządku prawnego jest równa dla wszystkich ochrona własności i innych praw majątkowych . W tym przypadku dana kategoria osób uzyskuje dodatkową pomoc. Można tutaj mówić o specjalnym uprzywilejowaniu” – uważa OBSL.
„Co więcej, ratio legis nowelizacji jest koncentracja działalności Prokuratorii Generalnej na kwestiach fundamentalnych dla ekonomicznego funkcjonowania Skarbu Państwa. W świetle nowelizacji część radców prokuratorii będzie musiała poświęcić się działalności państwowych osób prawnych, chociaż te osoby prawne jako usamodzielnione powinny zapewnić sobie właściwą obsługę prawną” – wytykają radcy.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy przed głosowaniem w Senacie
